Vanaf februari 2005 gaat in Afrika een lokaal MTV kanaal de lucht in. Via satelliet zal MTV Base in 40 landen te zien zijn. Toch heeft het meer dan twintig jaar geduurd voordat de muziekzender zich op Afrika stort. Maar MTV lijkt niet de enige die geïnteresseerd is in het aanboren van die markt. Ook diverse Nederlandse initiatieven richten zich op het donkere continent. Zo ging Stuurbaard Bakkebaard onlangs naar Zuid Afrika om op het Oppikoppie festival te spelen. Manager Jacco van Lanen: “Het festival is een zuster van het Belgische Pukkelpop. Ook met Lowlands hebben ze contact. Ze zagen de band op Noorderslag en wilden hen naar Zuid Afrika brengen. Eén van de doelstellingen van Oppikoppie is om buitenlandse bands in contact te brengen met de sleutelfiguren uit de Afrikaanse muziekindustrie. Op die manier kunnen uitwisselingen tot stand komen. Je hebt elkaar iets te bieden. Zo haal ik binnenkort de Afrikaanse band Fokkofpolisiekar hierheen. Met landen als Engeland is het doorgaans éénrichtingsverkeer.” Van Lanen ziet zijn reis met Stuurbaard Bakkebaard als pioniers werk: “Afrika is een groeimarkt. Het is een enorm continent en er is meer dan oorlog en hongerbuikjes. Je helpt daar de industrie opbouwen.” Nynke Nauta van stichting Uptoyoutoo ging samen met twee leden van Rednose Distrikt en een cd’tje vol beats naar Nairobi in Kenia. Het was haar opgevallen dat er veel talent in Afrika zit. Nauta: “Eerst hebben we een appartement in een sloppenwijk gehuurd. Vervolgens hebben we die cd met de beats overal uitgedeeld. Na een paar dagen kwamen de eerste mensen langs. We hadden een laptop dus konden we meteen opnemen. Na anderhalve week hadden we een heel album vol.” Het album heet Kilio Cha Haki: een roep om gerechtigheid. “Het is een noodkreet aan het adres van de muziekindustrie in Afrika. Het talent zit in het getto, maar de muziekindustrie wordt geregeerd door rijke blanken. De industrie is echt nog niet volwassen.” Nauta noemt de komst van MTV in Afrika een goede zaak. Het betekent dat de cultuur daar serieuzer wordt genomen. Er waren altijd al clipkanalen, maar nu krijgen ze het echte MTV.” Of de komst van MTV de versnelde start betekent voor een serieuze muziekindustrie denkt Nauta niet. “In Oost Afrika is op veel plaatsen oorlog. In Kenia is veel corruptie. Daardoor duurt het lang voordat je iets kunt bewerkstelligen. Er zijn bijvoorbeeld geen grote bedrijven zoals platenmaatschappijen. Vandaar dat de muziekpiraterij daar enorm is. Het is moeilijk om echte cd’s te kopen.” Een jaar geleden ging Joost Heijthuijsen samen met twee studenten van de Tilburgse Rockacademie naar Burkina Faso. “In dat land is een muziekfestival dat een soort zusterfestival is van het Tilburgse festival Mundial. We wilden een uitwisseling tot stand brengen. Later zijn er ook Afrikaanse muzikanten naar Nederland gekomen om hier muziek te maken. Het is de bedoeling om Afrikaanse acts in het clubcircuit te laten spelen. We hebben ook een project om Zuid Afrikaanse Kwaito muziek hier te brengen.” Heijthuijsen denkt dat er altijd al belangstelling vanuit de Westerse cultuur voor Afrika is geweest. “Toen Debussy honderd jaar geleden zwarten zag trommelen op de wereldtentoonstelling ging hij dat in zijn composities toepassen. De jazz pikte Afrika al heel vroeg op. Inmiddels zijn ook de dance- en de popcultuur erop gedoken. Ritme speelt inmiddels een grotere rol dan melodie.” Volgens Heijthuysen speelt het ook mee dat veel Afrikanen die zich de laatste tijd in Europa vestigen hun eigen muziek meenemen. “Afgelopen week stond een Afrikaans clipje van Magic System ineens in de Box dag top 5. Evenals Nauta denkt Heijthuijsen dat de muziekindustrie in Afrika nog in zijn kinderschoenen staat. “Wij waren in de grootste studio van het land, maar die was echt prut. Een beetje Nederlandse thuisstudio is groter. En als je ergens een cassettebandje van een artiest wilt kopen moet je een uur wachten. Dan moeten ze namelijk eerst nog een kopietje maken.” Stichting Music Mayday is ook een jonge speler in het veld. Medewerker Brechtje Smidt: “Wij richten ons in eerste instantie op jongeren tussen 12 en 27. Aandacht voor Afrika loopt nog altijd achter in de media, behalve bij onze doelgroep. Een zender als FunX die vooral op jongeren gericht is draait veel Afrikaanse muziek.” Smidt denkt dat de aandacht voor Afrika door de politiek is aangewakkerd. “Er is heel wat subsidie beschikbaar gesteld door de minister.” Yehudi van de Pol is penningmeester van Africanhiphop.com, een site die al meer dan acht jaar oog heeft voor de nieuwe Afrikaanse jongerencultuur. Daarnaast distribueert het bedrijf ook de muziek van Afrikaanse acts in Nederland. Ook Van der Pol ziet de toenemende interesse voor Afrika: “Het begint hier eindelijk te leven. Eindelijk worden mensen wakker. Eerst was er interesse voor muziek uit Azië, toen voor Latijns Amerika en nu dan eindelijk voor Afrika. Mensen zien eindelijk dat er meer is dan kinderen met vliegen in hun oogjes en ontdekken een goede jongerencultuur.” Van de Pol ziet ook een mooi verband tussen hiphop en de oude Afrikaanse cultuur van verhalen vertellen. “Hiphop past prima bij Afrika. Ze luisteren er daar veel naar, evenals dancehall, en vervolgens gaan ze er verder mee.” Het album Maasai Hip Hop van X-Plasaz uit Tanzania verscheen onlangs bij Africanhiphop.com en is tijdelijk in de luisterpaal te horen.