Oh Manchester, so much to answer for... Twaalf jaar heeft Morrissey er niet meer opgetreden maar op deze zaterdag 22 mei, zijn vijfenveertigste verjaardag, staat hij er dan weer. Het is zijn grootste optreden in Engeland tot dusver, want zelfs met The Smiths heeft hij nooit in een zaal met de afmetingen van de Manchester MEN Arena gestaan. Ruim vijftienduizend man kunnen erin, en gezien de vele jongens, meisjes, mannen en vrouwen met Morrissey en Smiths T-shirts die je er zaterdag en zondag in hotel, station en luchthaven aantreft, komt men overal vandaan. Het rood van Manchester United dat zojuist de FA cup heeft gewonnen, legt het in de pubs rond de Arena af tegen alleen al de groene Queen Is Dead t-shirts. In kiosken staart Morrissey’s kop van bladen als City Life, Mojo en de NME, terwijl de plaatselijke HMV platenzaak alle Morrissey en Smiths titels strategisch bij de ingang heeft neergezet.
‘Slechts zeven verkochte exemplaren is mijn nieuwe album van de eerste plaats verwijderd, en toch zal het me niet lukken nummer een te worden’, grapt Morrissey die avond. En inderdaad, You Are The Quarry kwam zondag binnen op twee, achter Keane. Had ik toch maar die zeven stuks moeten kopen, het had de man een nog beter weekend bezorgd dan hij toch al had. Want dat was misschien wel het meest ontroerende van de weergaloze avond die Morrissey zijn fans bezorgde: hij genoot er zelf misschien nog wel het meeste van. Voorprogramma’s Damien Demsey (in de gaten houden deze knoestige Ierse folkzanger) en Franz Ferdinand zeiden tijdens hun korte sets net zo naar Morrissey uit te kijken als wij, en terwijl het intro van Franz Ferdinands Take Me Out de langzaam vollopende hal zelfs voorzichtig in beweging brengt moet ik denken aan wat Carl en Pete van The Libertines ooit vertelden over hun support voor Morrissey, twee jaar geleden. Tijdens zijn optreden had hun held zijn voorprogramma als volgt bedankt: thank you Libertines. This next song is called The World is Full of Crashing Bores. Zou hij daar iets mee bedoeld hebben?
Nee hoor. Net als toen heeft Morrissey zijn voorprogramma ook nu weer zelf samengesteld, al dacht ex-bokser Damien Dempsey aanvankelijk dat hij voor security-taken gevraagd werd. Die beveiligingsjongens hebben vanavond overigens hun handen vol aan het publiek dat vergeefs probeert op het podium te klimmen. Een jongen haalt het bijna, en krijgt een blik van bewondering van de meester zelf, die, zoals gezegd, buitengewoon goed gemutst was. Hij begint even over negenen met een regel uit My Way: regrets I’ve had a few...waarna zijn vijfkoppige band First Of The Gang To Die inzet. Een van de vlotste nummers op het met de dag beter wordende You Are The Quarry. Blauw colbertje, dat na twee nummers uitgaat, zwart overhemd en zwarte broek: hij ziet er goed uit, met achter hem de uit Elvis Come Back Special van 1968 geleende letters met lampjes: MORRISSEY.
Het publiek zingt zijn naam tussen de liedjes alsof het een voetbal mantra betreft, en de jarige job glundert met de minuut meer. Tweede liedje Hairdresser On Fire, het b-kantje van zijn eerste solo-single Suedehead is illustratief voor de eigenaardige setlist van vanavond. Zeven van de negentien liedjes komen logischerwijs van zijn nieuwe plaat, maar wanneer na de hitsingle (nummer 3 in Engeland: ‘How nice and natural to be back in the Top 1O’) ineens het gitaarintro van Headmasters Ritual opklinkt dan is de zaal collectief verrast. Dit Smiths nummer gaat over ‘Manchester schools’ en wordt door Morrissey vol overgave gezongen. Het eerste kippenvel moment is een feit en Johnny Marr, die wordt niet gemist. Zoals alle twijfel over zijn begeleiders na zaterdag wel weg is.
Eveyday Is Like Sunday blijft overeind als een van de betere Morrissey singles, maar de relevantie van I Know It’s Gonna Happen is beperkt. Een van de wat mindere momenten , net als Jack The Ripper tegen het einde. Maar ook waar het wat minder was, was het magistraal. En dat was bepaald geen zekerheid vooraf. Want Morrissey live? Altijd leuk om te zien, maar nooit echt goed. Geen kwaad woord over de enige Nederlandse Smiths show, twintig jaar geleden in de Amsterdamse Meervaart. Maar Utrecht 1991 en in Tilburg 1999 vielen tegen. Rommelig spel, zwalkende zang en weinig inspiratie. En ook van de drie keer dat ik hem midden jaren negentig in Engeland zag, haalde hij alleen in Ilford tijdens de Boxer-tour een voldoende. En toch probeer ik altijd te gaan, dus ook nu. Maar, neem ik mezelf voor, als het nu niet echt goed wordt, wordt het nooit wat en geef ik het op.
Zijn optredens op de BBC vorige week bij Jonathan Ross en Jools Holland, waren al aardig, maar dat het zo goed zou worden was beslist een verrassing. De laatste keer dat ik bij een concert gehuild heb van ontroering was twee jaar geleden toen Brian Wilson in Londen Caroline, No tot een goed einde had gebracht. Vanavond overkomt het me twee keer. Tijdens Rubber Ring, al weer zo’n meesterlijk b-kantje, dit keer van The Smiths: But don’t forget the songs that made you cry, and the songs that saved your life....Het is te mooi om waar te zijn. En, onvermijdelijk, tijdens de euforische toegift wanneer Morrissey een van de meest onsterfelijke Smiths-liedjes zo intens vertolkt dat je het er warm en koud tegelijk van krijgt. There Is A Light That Never Goes Out is de finale van een onvergetelijk popconcert. Voor mij, voor 15 duizend Morrissey fans en voor Morrissey zelf. ‘I can’t believe I’m 29’ zei de 45-jarige. ‘You made a happy man very old, it’s the nicest birthday I ever had. So far.’
Na een diepe buiging voor het stampende publiek gooit hij zijn shirt het publiek in. 19 liedjes, 90 minuten extase. ‘We may see each other again’, zei hij als introductie tot Let Me Kiss You. ‘If George W has anything to do with it we may be not.’
Welkom terug Morrissey, het leven begint voor sommigen bij 45 opnieuw.
Morrissey verjaart live in Manchester: het leven begint bij 45 opnieuw
Exclusief concertverslag: 19 liedjes en 90 minuten extase
Volkskrant-journalist en R.A.M.-medewerker Gijsbert Kamer zag Morrissey meerdere malen optreden, maar nooit wist de oud-Smith zanger een voldoende te halen. Afgelopen zaterdag werd Morrissey 45 en vierde dat in een bomvol stadion in thuishaven Manchester. Binnen 90 minuten wist hij tot twee keer aan toe de tranen in Kamers ogen te zingen.