Deze week werd de balans van de jaarlijkse wereldwijde muziekverkopen weer rondgestuurd door het overkoepelende orgaan IFPI. Volgens deze cijfers zijn de muziekverkopen voor het vierde achtereenvolgende jaar gedaald, het afgelopen jaar met 7,6%. Als belangrijkste reden voor de daling worden in het persbericht wederom de piraterij en het downloadende publiek genoemd. Om hun argument kracht bij te zetten, noemt de IFPI in het persbericht maar liefst vijf studies waaruit hun gelijk zou moeten blijken. Nadere bestudering van de cijfers leert echter dat de situatie niet zo grimmig is als uit het persbericht van de IFPI zou blijken. Weliswaar daalden de verkopen in acht van de tien grootste muziekmarkten – alleen in Engeland bleven ze stabiel en in Australië stegen ze met 6% - maar er zit het nodige potentieel in muziek DVD-verkopen en betaalde downloads. De verkopen van muziek-DVD’s verdubbelden in de meeste landen en maken nu 6% van de totale muziekmarkt uit. De betaalde downloads bedroegen in de Verenigde Staten het afgelopen jaar 30 miljoen dollar, maar zijn niet meegeteld in het rapport. Al is dat bedrag maar een schijntje vergeleken met de bijna 12 miljard dollar die in de totale Amerikaanse muziekindustrie werd omgezet, wereldwijd zullen betaalde downloads snel toenemen, wanneer ze later dit jaar via Apple’s iTunes ook op grotere schaal in Europa geïntroduceerd zullen worden. Vorig jaar was het met name een slecht jaar voor de Duitse en Franse muziekindustrie met afnemende verkopen van respectievelijk 14% en 19%. Maar gezien het feit dat er in beide landen relatief slechts een klein gedeelte aan muziek-DVD’s werd verkocht, zal 2004 vrijwel zeker een beter jaar worden. De eerste voortekenen voor de albumverkopen in de Verenigde Staten zijn ook boven verwachting: het eerste kwartaal van 2004 zijn er in vergelijking met vorig jaar 10% meer albums verkocht en met 27% van de totale wereldwijde verkopen tellen de Verenigde Staten zwaar mee in de wereldwijde verkopen. De cijfers geven eerder het beeld van een muziekindustrie in een overgangsperiode: CD-verkopen dalen, maar DVD’s leveren een wereldwijd groeipotentieel. Singleverkopen dalen, maar betaalde downloads leveren een welkom alternatief. Muziekuitwisselingsprogramma’s fungeren daarbij als een wereldwijde radio. Er zijn namelijk diverse onderzoeken te noemen die juist aantonen dat illegaal downloaden de muziekindustie van een gratis globaal marketinginstrument voorzien. Vorige week baarde een Harvard studie opzien waarin een positief effect van downloaden werd aangetoond voor topalbums. Daarnaast geeft het legale Napster toe dat de mensen die een maandelijks streaming abonnement hebben, ook het meest legale downloads kopen. Verder zijn er in Australië nog nooit zoveel albums verkocht, ondanks het bestaan van illegale uitwisselingsdiensten. Niets uit deze rapporten wordt gemeld door de IFPI. Het vermoeden bestaat dat de IFPI de cijfers zo somber mogelijk presenteert, omdat dit in het belang is van de platenmaatschappijen. Wereldwijd zijn op dit moment rechtszaken bezig tegen uploaders van illegale files. Ook vechten de grote platenmaatschappijen BMG en Sony momenteel voor toestemming voor een fusie in de Europese commissie. “De cijfers van de IFPI zijn juist, maar BMG en Sony benadrukken in hun fusieverzoek dat de CD-verkopen zo laag zijn. Wat ze vergeten te melden, is dat het bij de muziekuitgeverijen en in het livecircuit op het moment juist erg goed gaat”, vertelt Helen Smith, deputy secretary general van de independents lobby-organisatie IMPALA. Eind april wordt een beslissing over het doorgaan van de fusie verwacht. Het is in het belang van de independents dat de Europese commissie er geen toestemming voor geeft, want anders vrezen de independents de marketingkracht van de nieuwe combinatie Sony/BMG, die er volgens IMPALA voor zal zorgen dat de consument op den duur minder keus krijgt. “Zo ver heb ik nog niet over doorgedacht. De IFPI laat niet het geluid horen van een paar majors. Ik heb niet de indruk dat er een vooropgezet plan achter zit”, relativeert Paul Solleveld, directeur van de Nederlandse overkoepelende platenindustrie organisatie NVPI. Solleveld voegt wel toe dat het nog even zal duren voordat er een compleet beeld kan worden geschetst van de legale downloadstromen: “Er moeten nog afspraken met die partijen worden gemaakt, want ze zijn geen lid van de NVPI.”