Groen licht voor nieuwbouw Effenaar, alweer

Terugblik op de route van idee tot aanbesteding

Uitgerekend op 1 april sprong het licht op groen voor nieuwbouw van popzaal De Effenaar in Eindhoven. Maar een grap is het voor de betrokkenen al lang niet meer. 3VOOR12 schraapte de feitjes bij elkaar en blikt terug op het traject dat vooraf ging aan de eerste steen van De Nieuwe Effenaar.

Terugblik op de route van idee tot aanbesteding

Het Eindhovense poppodium De Effenaar kreeg donderdagmiddag voor de derde keer in drie jaar toestemming om te bouwen. Als directrice Marijke Appelboom de nieuwbouwopdracht maandag officieel aanbesteedt aan de bouwers, is er geen weg meer terug. Daarmee is een spannend hoofdstuk in de geschiedenis van De Effenaar afgesloten. Het zou een understatement zijn om te zeggen dat de nieuwbouw veel voeten in aarde heeft gehad. Niet vaak maakte een gemeente bestuurstechnisch zo’n zooitje van een bouwproject als Eindhoven deed bij haar poppodium. Na eerdere toezeggingen waar de gemeente telkens op terugkwam is “Nu echt” inmiddels een uitdrukking geworden die haar zeggingskracht vrijwel heeft verloren. Aanvankelijk leek alles redelijk soepel te verlopen. Het poppodium, in 1971 begonnen als jongerencentrum, besloot in 1991 dat tijd was voor een nieuw pand. De toenmalige directeur Ton van Gool zegt dat er duidelijke consensus was tussen gemeente en podium over de toestand van het pand: “Het had geen zin om te repareren. Daarvoor was er te veel mis met het pand.” Het duurde ongeveerd drie jaar om ook politiek genoeg draagvlak te creëren voor een nieuw gebouw. De jaren daarna gingen op aan de gebruikelijke discussies over geld en onderzoeken over verschillende mogelijkheden. Uiteindelijk stemt de gemeente in 2001 in met een nieuwbouwplan en het bijbehorende prijskaartje van 12,6 miljoen euro. Het eerste groene licht is een feit. Volgens Van Gool is dat deel van het traject betrekkelijk voorspoedig voorlopen: “Tien jaar lijkt een enorme periode. Maar voor dit soort projecten is ook twintig jaar niet uitzonderlijk. We hebben het best nog snel gedaan.” Overigens maakte Van Gool in 1998 plaats voor de huidige directrice Marijke Appelboom. Het bestuur van het podium koos in Appelboom volgens Van Gool iemand die het belangrijke politieke spel beter zou kunnen spelen dan hijzelf. Een wijs besluit. Want politiek bleek er nog heel wat te bevechten. Na de gemeenteverkiezingen in 2002 denkt het nieuwe gemeentebestuur namelijk heel anders over die toegezegde 12,6 miljoen. Er moet bezuinigd worden en het college van B&W wil de nieuwbouw van de Effenaar voor 4,6 miljoen euro minder doen. Wat volgt, lijkt een beetje op een soap. Veel gekakel in de lokale en ook landelijke pers, een groot protestfestival voor het gemeentehuis en uiteindelijk een gemeenteraad die tijdens een fel debat het college van B&W terugfluit. Het duurt nog tot september 2003 voor het college opnieuw alle seinen op groen zet voor de nieuwbouw van Effenaar. Met het eerder beloofde budget van 12,6 miljoen. Maar zoals bij elke goede soap, is dat slechts een cliffhanger naar de volgende episode. Want in 2004 komt het college opnieuw terug op haar besluit. Terwijl De Effenaar al een groot deel van haar oude pand heeft afgebroken en letterlijk op het punt staat de eerste paal de grond in te slaan, komt wethouder Schreurs met een nieuw plan. Geen nieuwbouw, maar verhuizing naar het binnenkort vrijkomende industrieterrein Strijp S. Daar staat een mooi gebouw dat makkelijk omgetoverd kan worden tot een cultuurpodium dat zijn weerga niet kent. Dat heeft ze zich tenminste laten vertellen door projectontwikkelaar Volker Wessels. Maar ook dit keer lijkt De Effenaar het te winnen. Schreurs is echt te laat met haar plannetje, vindt een meerderheid van de gemeenteraad. De gemeente kan het volgens de raad niet maken om zo laat nog van koers te veranderen en wil alleen instemmen met een nieuw onderzoek naar de mogelijkheden op het industrieterrein als De Effenaar dat ook wil. Maar die wil niet. En dus staat het licht staat op groen, voor de derde keer. Op naar de volgende kruising, met de riemen om. Niets is zeker in het politieke verkeer.