Dj’s die vinyl albums op cd branden voor optredens of muziek in hun computer zetten om ze vervolgens vanaf de harde schijf af te spelen tijdens optredens, moeten daarvoor expliciete toestemming hebben van de rechthebbenden. Kunnen zij die toestemming niet overhandigen bij een controle, dan overtreden ze artikel 16b van de Auteurswet en riskeren in theorie een gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar en boete van maximaal 45.378 euro. Olga Meijer, juriste van Buma/Stemra bevestigt dit: “De jurisprudentie over thuiskopieën is helder: alleen voor persoonlijk gebruik. Gebruik je de muziek in het openbaar, dan heb je toestemming nodig.” Volgens Meijer gaat het over een te verwaarlozen probleem dat nog niet echt speelt. Maar dj Laidback Luke denkt daar heel anders over. Hij werd vorige maand na een optreden in Miami bij terugkeer in Nederland aangehouden door de Douane met 300 cd-r’s in zijn tas. De dj draait alleen met cd’s en heeft al zijn vinylalbums op cd-r gezet om lichter te kunnen reizen. “Zeker als ik moet vliegen, is een mapje met cd’s erg handig. Ik heb mijn muziek altijd bij me, omdat ik de gebrande schijfjes als handbagage kan meenemen.” Dat zou niet lukken met dezelfde muziek in originele vorm, te weten vinylplaten. De Douane zag hem echter aan voor een ordinaire Aziatische cd-piraat met een slecht smoesje. Hij moest van de Douane bewijzen dat hij de originelen in zijn bezit had, bijvoorbeeld door ze allemaal mee te nemen op reis. Pas na lang babbelen mocht hij zijn spullen meenemen. Voor de laatste keer. Bij een volgende controle neemt de Douane alsnog alles in beslag. En de volgende keer is alweer snel. Luke: “Op 1 mei vertrek ik naar Hongarije.” De toestemming gaat expliciet om de kopie. Zou een artiest de originele cd of het originele vinyl album draaien, dan zijn alle rechtenkwesties afgedekt. Maar juist de kopie heeft in de dj-wereld een ongekende opmars beleefd. Volgens Jurriaan Bakker, voorzitter van de Belangenvereniging van de Dance (BVD), werken steeds meer dj’s met cd’s: “Je ziet een kentering plaatsvinden. Platenkoffers maken plaats voor cd’s, waarvan een groot deel cd-r.” Ook dj Michel de Hey maakt veel gebruik van cd-rs en heeft bovendien heel veel muziek op de harde schijf van zijn laptop staan die hij tijdens optredens gebruikt. Ook dat is volgens de letter van de wet illegaal. Toch moet hij er vooral om lachen. “Als je praat over artiesten die reizen, heb je het toch over mensen die een groter publiek bereiken. Ik denk niet dat een artiest bezwaar maakt wanneer ik in de Kuip voor 30.000 mensen zijn nummer draai uit mijn laptop of van cd-r.” De Hey vindt dat de wet achter de feiten aanloopt. Al begrijpt hij wel het standpunt van de Douane: “In het buitenland kom ik eigenlijk alleen maar dj’s tegen die draaien met kopieën van cd’s en downloads van internet. Als producer van platen denk ik dan wel eens ‘dat had ook een verkochte plaat van mij kunnen zijn.’” Dat de wet achterloopt op de praktijk van de dancewereld valt volgens Buma-juriste Meijer mee: “Er zijn pas twee klachten hierover binnengekomen, dus echt prioriteit heeft het bij ons nog niet.” Officieel denkt Buma na over een ‘speciaal tarief’ voor deze ‘producties in eigen beheer’ zoals Meijer ze bestempelt. Gezien de lage prioriteit is het waarschijnlijk dat er in de praktijk voorlopig nog niks zal veranderen. En dus is het voor de reizende dj net als voor de bolletjesslikker oppassen geblazen bij de grenscontrole op Schiphol.