3VOOR12 op IDFA (1/3): Hitler's Hitparade

Oliver Axer focust op de persoonlijke beleving van Duitsers in oorlogstijd

Hitler's Hitparade is één van de drie films die 3VOOR12 presenteert op het IDFA. Het is een aaneenschakeling van filmpjes, propaganda, animaties en variéténummers uit de tijd van de dictator. Regisseurs Axer en Benze proberen de persoonlijke beleving in deze grimmige tijd uit te lichten. Axer legt 3VOOR12 uit hoe.

Oliver Axer focust op de persoonlijke beleving van Duitsers in oorlogstijd

Hitler’s Hitparade is één van de drie films die 3VOOR12 presenteert op het IDFA op zaterdag 22 november. Voor deze avond op het documentairefestival biedt 3VOOR12 tevens een korting van 4,50 op de toegangsprijs van 19,50 euro. Deze korting geldt alleen voor leden van de 3VOOR12 nieuwsbrief. De drie films zullen op de site worden toegelicht met als eerste Hitler’s Hitparade. Regisseur Oliver Axer geeft toelichting. De kunstfilmcollage van Oliver Axer en Susanne Benze heet Hitler’s Hitparade, maar toch is Hitler zelf weinig in beeld. De dictator komt slechts één keer uitgebreid aan bod in een propagandafilmpje ter bevordering van zijn populariteit. Een bewuste keuze van Axer, die deze tijd vanuit een ander perspectief wilde laten zien. “Als je wilt weten wat er precies gebeurde, moet je de klassieke documentaires bekijken. In deze film wil ik laten zien hoe de mensen die tijd hebben ervaren. Dan hoef je niet de hele tijd Hitler in beeld te brengen.” Hitler’s Hitparade is een aaneenschakeling van speelfilmfragmenten, variéténummers, bevoogdende voorlichtingsfilmpjes, animatie voor kinderen, commercials en aan het einde schokkende beelden van het slagveld en de concentratiekampen. De beelden worden constant ondersteund door muziek die in deze tijd is ontstaan. “De muziek viel altijd snel op zijn plek bij de beelden die we hebben gevonden. Er loopt een muzikale rode draad van het Derde Rijk in vredestijd naar het einde toe.” In Hitler’s Hitparade worden weinig beelden van massa’s vertoond, zoals in de meeste documentaires over Hitler. “We hebben voor persoonlijke beelden gekozen. Je mag de mensen best een beetje leren kennen. De film is een voorstelling van die tijd, hoe de mensen leefden en hoe humor werd ervaren. Het is een poging om die tijd voorstelbaar te maken. Op een gegeven moment wordt in de film van twee mensen het hoofd kaalgeschoren in het bijzijn van een vrolijke menigte. We laten dan zien wat er kan gebeuren, maar verklaren bewust niet waaróm dit gebeurde. We laten alleen maar zien wat voor plezier het volk beleefde met twee mensen. Het is niet belangrijk of deze personen joods, Pools of wat dan ook waren. Wat telt is wat men met elkaar doet.” Oliver Axer heeft ter voorbereiding van Hitler’s Hitparade veel gelezen en nagedacht over de tijd waarin de film zich afspeelt. En veel films bekeken uiteraard: speelfilms, tekenfilms, propaganda maar vooral ook amateurfilms. Ook heeft hij gesproken met mensen die de tijd zelf nog bewust hebben meegemaakt. “Als je hier met oude mensen over praat, vertelt de één dat het afschuwelijke tijden waren, maar de ander dat het juist erg mooi was. Ik heb er ook met mijn buurvrouw van 94 over gesproken. Ze zei dat de periode mooi en streng was, maar dat je je beste vriend nog niet kon vertrouwen.” Naar het einde van de film wordt de sfeer grimmiger. Zo worden shots van vrolijke mensen afgewisseld door close-ups van bebloede gezichten. In dit opzicht heeft Hitler’s Hitparade wel overeenkomsten met vele andere documentaires: hij eindigt met het einde van het derde rijk. Op het laatst zie je de beelden van concentratiekampen die destijds door Amerikanen zijn gemaakt. “We laten zien wat mensen aan het eind dachten: waren ze echt geshockeerd? De deuren van het concentratiekamp gaan open, je ziet de mensen liggen en je weet het antwoord…” Hitler’s Hitparade is één van de drie films die gepresenteerd wordt door 3VOOR12 op het IDFA. Deze zal te zien zijn op de volgende data en tijden: 21-11-2003, 17:00, FM Cinerama 2 22-11-2003, 20:00, City 6 23-11-2003, 22:15, City 6