Toespraak bij uitreiking Pop Pers Prijs 2002 10-1-2003 Leonieke Daalder (eindredacteur 3VOOR12) Waarom is het nodig om daar nu over te schrijven, wilde een boze platenbons weten. We hadden bericht over een band van wie het contract mogelijk niet zou worden verlengd .Hoe haalden we het in ons hoofd? Zeg, kan dat stuk niet van de site worden verwijderd, was in een andere zaak de strekking van een mailtje van een nijdige betrokkene. Hoezo? Staan er fouten in dan? Nee, de toon stond hem niet aan. Makkelijk heh dat internet: je kunt alles altijd wijzigen. Maar in dit geval, toch maar niet. Onder welke stoeptegel kom jij vandaan gekropen, kreeg een verslaggever in een derde kwestie per mail te lezen. Ja, er wordt soms heel direct op de man gespeeld. Het zijn maar een paar voorbeelden uit de dagelijkse 3voor12 praktijk. Aan de ene kant is er de stroom enthousiaste reacties van bezoekers aan de site, overigens ook van veel mensen afkomstig uit de muziekindustrie, aan de andere kant is er met regelmaat de ongevraagde druk om stukken te wijzigen als mensen zelf het onderwerp van aandacht zijn. Verbazing en onbegrip als we gaan spitten. Dit had men niet verwacht; een donderslag bij heldere hemel. Hoe konden wij hen dit nu aandoen? Toen 3voor12 eerder dit jaar een nieuwe redacteur zocht, vroegen we tijdens de sollicitatiegesprekken expliciet: Kun je met conflicten omgaan? En ben je bestand tegen druk van derden? Zou dat in andere takken van de journalistiek ook een rol spelen vraag ik me af? Ja is het antwoord volgens mij. Overal waar journalistiek op een wijze wordt beoefend zoals bedoeld: namelijk eerlijk, kritisch, duidelijk, de feiten checken en dubbelchecken, doorvragen, doorgraven, niet met het eerste antwoord genoegen nemen ondervind je tegenwind. Je moet banden onderhouden, je hebt elkaar nodig, want zo kun je aan informatie komen. Maar je moet niet terugdeinzen die informatie ook te gebruiken. Met alle mogelijke gevolgen van dien. En dus ligt de eindredactie van het Parool niet wakker van een kort geding en schrikken sportjournalisten niet wanneer Van Gaal ze een uitbrander geeft. Niks nieuws onder de zon dus, zou je op het eerste gezicht zeggen. Maar ….. toch wel bij nader inzien. De Nederlandse muziekindustrie zag zich kennelijk niet eerder geconfronteerd met een systematische kritische blik. Wel als het gaat om recensies, niet als het gaat om bijvoorbeeld economische of politieke aspecten van de muziekwereld. Mensen die iets volgen en blijven volgen. Zich vastbijten, informatie verzamelen en die ook gebruiken. Op een moment dat het ons zinnig lijkt. Ongeacht de reacties. Vandaar de verbazing, de verbijstering..”They don’t know what hit them”, zegt chef Gerard Walhof altijd. Want muziekjournalistiek was toch ouwe jongens krentenbrood? Muziekliefhebbers onder elkaar? Ja, we zijn muziekliefhebbers onder elkaar. De passie voor de rock en de house en de hiphop en de roots is onze eerste drijfveer. Waar we enthousiast over zijn, schreeuwen we dat van de daken. Maar alles kritisch volgen wat in de muziekwereld speelt, is voor ons even belangrijk. Wij zijn van oordeel dat een industrie waar erg veel geld in omgaat het ook verdient om dagelijks tegen het licht gehouden te worden. En als we dat dan doen, blijken cijfers van officieele instanties soms anders te liggen dan ze willen doen geloven. Of blijkt dat een persbericht van een artiest toch op zijn minst een loopje met de werkelijkheid neemt. En moeten we soms helaas concluderen dat gemeenten regelmatige rare of zelfs domme fratsen uithalen. Dat een grote groep muziekliefhebbers het waardeert dat er een site is die geen hosanna-journalistiek bedrijft, maar zowel enthousiasme als een kritische houding uitstraalt, blijkt uit de bezoekcijfers. Het internet-bezoek in Nederland nam het afgelopen jaar met éénvijfde toe, het bezoek aan 3VOOR12 is nu maar liefst 2,5 keer zoveel als een jaar geleden. 120.000 unieke bezoekers per maand weten ons inmiddels te vinden. Dan wil ik graag nog wat zeggen over het internet. Dat vermaledijde medium dat maar al te vaak, en ook al te snel, de schuld krijgt van de malaise in de muziekindustrie. Het internet is de schuld van tegenvallende cd-verkoop, het internet zorgt ervoor dat platenzaken niet langer het hoofd boven water kunnen houden, het internet is de boeman. Natuurlijk is het zo dat een nieuw medium invloed heeft. En dat het mediagebruik verandert onder invloed van nieuwe mogelijkheden. Maar waar we de muziekliefhebbers die mogelijkheden massaal zien omarmen, treffen we in het algemeen gesproken een industrie die een defensieve houding aanneemt. Als je internet de schuld van al je kwalen geeft, kun je je ogen eenvoudig sluiten voor de fouten en problemen in eigen huis. Hierbij dus nadrukkelijk een oproep om die defensieve houding te laten varen voor een offensieve. Omarm de mogelijkheden, probeer uit te vinden hoe je dat nieuwe medium positief kan aanwenden. Volg je doelgroep, volg wat de muziekliefhebbers doen en bezighoudt. Een voorbeeld. Hoeveel plekken zijn er om onbekend aanstormend talent onder de aandacht te brengen? Hoeveel plekken zijn er om muziek die minder makkelijk in het gehoor licht te laten zien of horen? Steeds minder. 3VOOR12 is wel zo’n plek. Een nummer van de Haarlemse hiphopper Pete Philly werd vorig jaar 36.750 keer beluisterd in 3VOOR12. Uit Amerika krijgen we met regelmaat mail omdat mensen willen weten wie die fantastische rapper is. Een track van Akufen werd 35,848 keer opgevraagd. Probeer maar eens zoveel mensen in een platenzaak een cd van Akufen uit de schappen te laten halen. 3VOOR12 houdt van goede muziek, dus soms ook van grote namen. Maar 3VOOR12 is juist ook een plek waar nieuw en onbekend talent prominent aan bod komt. Een groeiend aantal labels ziet dat zo, wij zijn benieuwd wanneer met name een aantal van de grote platenmaatschappijen die kracht van 3VOOR12 ook gaan zien. Journalistiek gezien, is internet voor 3VOOR12 een medium van kansen. Het daagt journalisten, in ieder geval ons, uit om activiteiten te verbreden en blijvend op zoek te gaan naar nieuwe vormen van verhalen vertellen: Je kunt een aardig stukje schrijven. Kun je ook filmen? En zo ontstond vorig jaar het project Op Weg Naar Stadskanaal: een jaar lang volgde 3voor12 3 Nederlandse bands in de dagelijkse praktijk. Wekelijks filmpjes, commentaar van deskundigen. Misschien niet altijd volgens alle de tv-wetten gedaan, maar wel een waardevol en populair project, boordevol informatie. Je belt iemand op voor een stukje op de site. Dat gesprek kun je ook opnemen. En monteren. En zo onstond het wekelijks nieuwblok in het VPRO 3FM programma Het Lek. Dezelfde informatie op meerdere manieren op verschillende media aanbieden. Je kunt iemand interviewen en dat verhaal uitschrijven. Je kunt het ook in een ander vorm gieten. En zo ontstond Loep. Een internetinterview waarbij de gebruiker door middel van foto’s door de tekst wordt geloodst en pas aan het slot de identiteit van de geinterviewde wordt onthuld. Interview en spel tegelijk. Het internet is het Do It Yourself medium bij uitstek. Het is nog niet uitgekristalliseerd, daardoor geef je als journalist het medium mede vorm. En misschien is het omdat ik de Do It Yourself fase van de punk destijds ook bewust en actief heb beleefd: het internet prikkelt, het is spannend, het daagt uit en het levert veel moois op. Kortom twee oproepen: Muziekjournalisten van Nederland: belaag de muziekindustrie, graaf, spit, vraag en vraag door. Want wat 3voor12 doet is misschien goed, maar het kan allemaal nog veel beter. Dat gaan we het komend jaar hopelijk laten zien. Als jullie hetzelfde doen, concurrentie houdt scherp …. En muziekindustrie: zet je negatieve bril af en toe eens af en zoek en gebruik de kracht van internet. Daar is veel meer mee te doen en veel meer uit te halen. Wij zien hoe sterk het bezoek bij ons blijft groeien, met de snelle groei van ADSL en andere technieken, neemt het belang van internet alleen maar toe. Zie dat, snap dat, doe er wat mee. Dan een bedankwoord richting VPRO. Nanne Tepper, schrijver voor de NRC, liet ons deze week weten dat zijns inziens de VPRO dit jaar de negatieve Pop Pers Prijs had moeten krijgen: voor het stopzetten van Loladamusica. Maar diezelfde VPRO heeft 3voor12 vanaf dag 1 enorme ruimte gegund en gesteund. Dat is uniek en wij zijn met die steun vanzelfsprekend zeer blij. Een allerlaatste woord. Ik zei net dat internet het Do It Yourself medium bij uitstek is. Dat is natuurlijk maar gedeeltelijk zo. Ja, iedereen kan zijn eigen website beginnen en gaan publiceren, maar een site als 3VOOR12 is een heel wat complexer verhaal. En omdat op internet techniek, vorm en inhoud zeer nauw verweven zijn, zien wij deze prijs als een prijs voor alle disciplines die bij 3VOOR12 betrokken zijn. Iedereen die nu en in het verleden zijn steentje aan 3VOOR12 heeft bijgedragen, de prijs is ook voor jou! Leonieke Daalder Eindredacteur 3VOOR12