Vorig jaar stonden de poppodia op hun achterste poten toen het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport aankondigde het roken in de Nederlandse poppodia te willen verbieden. Of het nu gaat om een concert in een popzaal of schouwburg, de sigaret moest uitblijven, betoogde het ministerie nog maar een jaar geleden. Het gaat immers om openbare, door de overheid gesubsidieerde gebouwen. Een ander argument van de overheid was dat het recht van werknemers op een rookvrije werkplek ook in de popsector moest worden gewaarborgd. De gesubsidieerde popzalen vreesden dat zij door zo’n verbod veel bezoekers en inkomsten zullen mislopen. Een stevige lobby werd ingezet en de Vereniging van Nederlandse Poppodia (VNP), die eerst niet eens gekend was in de plannen, werd uitgenodigd voor overleg met het ministerie.
De VNP bracht naar voren dat de poppodia niet strenger behandeld mogen worden dan de cafés en commerciële podia, waarvoor zo’n verbod (nog) niet geldt. VNP-directeur Siebe Weide: “Onze leden willen graag een uitgaansfunctie blijven vervullen en daar hoort nu nog altijd de mogelijkheid om te roken bij.” Dat argument heeft gehoor gevonden bij het ministerie. Eigenlijk moet per 1 januari 2004 een rookvrije werkplek gegarandeerd worden, maar de poppodia hebben in navolging van de horeca nog minimaal 1 jaar en maximaal 4 jaar uitstel gekregen. Gevolg: tot zeker 1 januari 2005 verandert er helemaal niets.
De vaart lijkt er een beetje uit bij het ministerie dat eerst zo voortvarend aan een rookverbod werkte. De wensen zijn inmiddels bijgesteld. Bas Kuik, voorlichter bij het ministerie van VWS: “We streven niet naar een algeheel rookverbod. Het gaat erom dat de poppodia uiteindelijk een rookvrije ruimte kunnen bieden aan hun werknemers èn bezoekers.” Hoe zo’n scheiding technisch kan worden uitgevoerd, weet Kuik niet echt. Via overleg met de sector hoopt hij erachter te komen. Overleg, uitstel, onduidelijkheden, het ziet ernaar uit dat rookvrije popconcerten nog lang op zich laten wachten.
Maar Nederland staat daarmee niet alleen in Europa. Sophie Kazan, voorlichter bij de Europese koepel van rookpreventie-verenigingen: “In vrijwel geen enkel land is uitzicht op een rookverbod voor poppodia in de nabije toekomst.” In Frankrijk, Verenigd Koninkrijk en Duitsland zijn ze niet eens begonnen aan wetsvoorstellen. België kent weliswaar een rookverbod voor openbare gebouwen inclusief concertzalen, maar er is niemand die het verbod controleert.
Van alle Europese landen lijkt Noorwegen nog het fanatiekst in zijn anti-rookbeleid. Daar heeft de overheid aangekondigd het roken in alle openbare ruimten - waaronder restaurants, cafés, discotheken en dus ook concertzalen – per 1 januari 2004 te willen verbieden. Het land zou hiermee een primeur hebben: nergens ter wereld - zelfs niet in fervente anti-rook landen als de VS, Canada en Australië - kent men een dergelijk vergaand verbod op nationaal niveau. Maar ook in Noorwegen is een zware lobby tegen de regeringsplannen gaande. En ook daar is het maar de vraag of de soep zo heet wordt gegeten als hij wordt opgediend. Het ziet er naar uit dat de Europese concertbezoeker nog geruime tijd ongestraft een sigaret kan blijven opsteken.
Concertbezoeker kan voorlopig blijven doorroken
Verbod lijkt nog ver weg in Nederland en andere Europese landen
De plannen van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om een einde te maken aan het roken in de poppodia veroorzaakten vorig jaar veel beroering. Maar soep is altijd heter als je hem opdient. Bovendien is er sindsdien flink geblazen: na overleg met de sector heeft het ministerie besloten haar plannen uit te stellen tot minimaal 1 januari 2005. En een algeheel rookverbod voor concertzalen wordt ook al niet meer nagestreefd. En zo loopt Nederland weer in de pas met de rest van Europa.