Platenmaatschappijen blijven manieren zoeken om te voorkomen dat cd’s, nog voor dat ze officieel uit zijn, op het internet verschijnen. Een deel van de maatregelen richt zich op de recensent, omdat deze een plaat vaak ruim voordat ze uitkomt moet beluisteren om ervoor te zorgen dat de recensie gelijk met de release van de plaat verschijnt. En dus ook tijd genoeg heeft het album ruim nog vóór de officiële release op het internet te zetten. Om dit lekken te voorkomen worden dingen bedacht als gemeenschappelijke luistersessies en het afleveren van het album in een dichtgeplakte discman, wat bijvoorbeeld bij de laatste plaat van Pearl Jam het geval was. Maar het helpt allemaal niet.
Daarom heeft een aantal maatschappijen iets bedacht om in het vervolg de lek op te kunnen sporen; een gewatermerkte cd die op naam aan individuele recensenten uitgedeeld wordt. Verschijnt de muziek vroegtijdig op het internet, dan is via het watermerk de bron te traceren. De recensent wordt in een begeleid schrijven dan ook gewaarschuwd voor de gevolgen van eventuele illegale acties.
Niet iedereen, zo blijkt, heeft zin de verantwoordelijkheid voor de hem of haar toebedeelde cd op zich te nemen. Ook zijn er -mede uit bezuinigingsoverwegingen- vaak minder recensie-exemplaren beschikbaar. Nieuwe platen komen daardoor vaak bij minder mensen terecht dan vroeger het geval was. “Terwijl ik het juist leuk vind iederéén bij een nieuwe plaat te betrekken.” klaagt een plugger in Hilversum. “Ik snap het allemaal wel, maar waar ligt de grens?”
Menno Pot van de Volkskrant merkt inderdaad dat cd’s steeds minder vaak automatisch worden opgestuurd en hij er specifiek om moet vragen. “Om dan te horen dat een collega er al een heeft en ik die ook maar moet gebruiken. Terwijl diezelfde maatschappij wel allerlei andere rotzooi opstuurt, of je uitnodigt voor een gezellige luistersessie met een hapje en een drankje. Een heel vreemde manier van bezuinigen.” Ook de gewatermerkte cd met begeleid schrijven heeft hij al toegestuurd gekregen. “Als het gaat om een grote act als Massive Attack die twee maanden voor de release al wordt rondgestuurd snap ik het wel. Maar bij het veel kleinere The Sleepy Jackson bijvoorbeeld niet. Die zien een lek op internet denk ik eerder als extra promotie.”
Ook Erik van den Berg, coördinator van de recensie-cd’s bij Oor, heeft dagelijks te maken met de pogingen van platenmaatschappijen het vroegtijdig verspreiden van muziek op het internet tegen te gaan, waaronder het steeds later aanleveren van promo’s. “De nieuwe Metallica werd pas op de dag van de release uitgeleverd. Voor een blad als het onze natuurlijk wel een blamage dat we pas drie weken na dato met een recensie komen.” Cassettebandjes weigert hij echter te recenseren (“ik heb geen cassettedeck”), luistersessies doet hij niet en cd’s waarop om de minuut de tekst ‘Property of…’ te horen is stuurt van de Berg terug. En de gewatermerkte cd’s (die vaak ook nog allemaal op zijn naam) aangeleverd worden? “Ik moet wel, anders kan ik niet werken.”
Guuz Hoogaerts van de Nieuwe Revu is hierin voorzichtiger geworden. De op zijn naam uitgeleverde promo van Massive Attack bleek enige tijd later op een voor hem nog steeds onbegrijpelijke manier op het internet te verschijnen. Hoewel de platenmaatschappij (Virgin) er geen zaak van heeft gemaakt, stuurt hij de gewatermerkte cd’s tegenwoordig meteen terug. Hoogaerts wil de verantwoordelijkheid niet meer op zich nemen. En nu maar hopen dat ze niet onderschept worden door een vakantiekracht bij de PTT. “Het aantal cd’s dat niet bij de recensenten aankomt blijkt in de zomermaanden extra groot”, weet Oor’s Van den Berg nog te vertellen.
CD met watermerk in de strijd tegen illegale kopieën
Promotie-exemplaren niet meer zomaar uitgedeeld
In de strijd tegen het voortijdig verschijnen van nieuwe albums op het internet zijn platenmaatschappijen terughoudender geworden in het uitdelen van promotie-cd’s. Bovendien worden de cd’s in sommige gevallen voorzien van een watermerk en een bijgeleverd contract met waarschuwing. Recensent: “Ik stuur die cd’s meteen weer terug.”