Salon Fantasio 2: toekomst aan de independent?

Platenindustrie lijkt gevangen in vicieuze cirkel

Is de dalende cd-verkoop voor een belangrijk deel te wijten aan het imago van de platenindustrie? Dat geluid valt vaak te horen, maar tijdens de tweede editie van Salon Fantasio, een door de VPRO en het Nationaal Pop Instituut (NPI) georganiseerde reeks discussies over aan de popmuziek verwante zaken, zag men in een betere beeldvorming geen oplossing. Marktgerichter werken biedt meer soelaas bij het tot stand brengen van de neerwaartse spiraal, was de overtuiging.

Platenindustrie lijkt gevangen in vicieuze cirkel

De link met de volgens velen te hoge cd-prijzen wordt snel gelegd als het imago van de platenindustrie in een discussie centraal staat, zoals tijdens de tweede editie van Salon Fantasio, een door de VPRO en het Nationaal Pop Instituut (NPI) georganiseerde reeks discussies over aan de popmuziek verwante zaken. Maar of een verlaging van de prijzen het imago zal verbeteren, of tenminste de cd-verkoop zal doen toenemen, wordt in ieder geval door een aantal aanwezigen ernstig betwijfeld. Dit weerhoudt de platenmaatschappijen V2 en het Nederlandse Excelsior (waar het Engelse V2 een aandeel in heeft) er niet van aan te kondigen per direct de prijs van de albums van hun Nederlandse artiesten met 20% te verlagen. Naast V2 directeur Henk Eigenbrood zijn verder aanwezig Paul Rutten (onder andere onderzoeker consumentengedrag bij het TNO), Wally van Middendorp (bestuurslid Nederlandse Vereniging voor de Platen Industrie, NVPI), Theor Verplancke (United Recordings) en Paulus Tops (inmiddels ex-platenboer van Elpee in Den Bosch). Het gesprek gaat al gauw over de huidige malaise in de muziekindustrie, waarvan het slechte imago slechts een onderdeel is. Er worden vele oorzaken voor de huidige problemen genoemd: Van zakelijk onbenul en slecht A&R beleid bij de platenmaatschappijen tot de hoge gages van bestsellende artiesten. Van de cd die aan magie heeft ingeboet tot de -zeker in verhouding tot die magie- te hoge prijs van diezelfde cd. Wilbert Mutsaers van Universal twijfelt echter aan het nut van en prijsverlaging zoals V2 en Excelsior die bekend maakten: “Het zal nooit opwegen tegen een gratis (gekopieerde) cd. Bovendien is 20% voor een bedrijf als Universal heel veel. Want ik denk niet dat de omzet hierdoor ook met 20% zal stijgen.” Hier raakt hij meteen een onderwerp dat, in verschillende vormen, een beetje ten grondslag lijkt te liggen aan het probleem waarin de muziekindustrie verkeert. Mutsaers: “De ondernemers risico’s bij de majors zijn zo groot geworden dat er alleen nog maar ingezet wordt op ‘sure shots’. En de media doen hier aan mee. Die willen ook alleen maar megahits. Op die manier is er geen geld voor nieuw talent, waar weldegelijk behoefte aan is.” Paulus Tops -en hij spreekt uit ervaring- is het hier mee eens. Hij meent dat er een grote koopkrachtige groep consumenten bestaat die door de platenmaatschappijen niet bediend wordt. Mensen die weldegelijk in muziek geïnteresseerd zijn maar niets van hun gading vinden tussen het commerciële geweld waar de grote maatschappijen mee aan komen. Tops: “Daar zouden de platenmaatschappijen eens naar moeten luisteren. Je hebt het hier wel over de helft van de markt!” Een voorzichtige conclusie zou dan ook kunnen zijn dat de toekomst aan de kleinere of in ieder geval meer flexibele labels is. Maar zij kunnen het niet alleen. De steun van de nog enkel op megahits beluste media is hierbij onmisbaar. En één ding is volgens onze gasten in ieder geval duidelijk: kopiëren is diefstal. Er ligt volgens hen dan ook een grote verantwoordelijkheid bij de consument.