Zodra een schijfje een cd-fabriek verlaat, komt er een prijskaartje aan te hangen van gemiddeld dertien euro. Een hele redelijke prijs voor een album zou je denken. Maar als een cd de deuren van de platenmaatschappij verlaat, ligt het nog niet in je stereo. De winkelier maakt tenslotte kosten en moet er ook nog wat aan verdienen.
De dertien euro die een winkelier in de catalogus vindt, is niet per se de prijs waarvoor wordt ingekocht. Zo kunnen winkeliers in aanmerking komen voor een korting. Volgens de cijfers van het NVPI krijgen winkeliers gemiddeld vijftien procent korting op de ppd (published price to dealer). Met de nadruk op gemiddeld. Jan Kooi van Elpee in Groningen: “Wij komen meestal niet boven de 6 procent. Maar wij zijn dan ook een kleine winkelier. De ketens krijgen veel meer korting, en vaak ook het recht om niet verkochte cd’s terug te sturen .”
Rick Guurink van The Music Store kan zich wel vinden in het gemiddelde van 15 procent korting. Hij ziet zelfs wel eens kortingen van 30 procent langskomen. “Maar dat zijn dan acties, waarbij die kortingen ook worden vertaald in een lagere prijs voor de consument.”
De winkeliers betalen gemiddeld dus een euro of twaalf per cd. Met de prijzen die op de stickertjese staan, lijkt het dan ook alsof winkeliers er een stevige winst aan overhouden. Maar dat is niet waar. Los van de kosten die de winkelier maakt, moet er namelijk ook nog BTW worden afgedragen aan de Belastingdienst.
Het BTW percentage voor een cd is in Nederland 19 procent. Dat is hoog, vooral gezien het feit dat over de meeste cultuuruitingen slechts 6 procent BTW hoeft te worden afgedragen. Zo gebeurt het dat je in de prijs van een cd van Korn bijna twintig procent BTW betaalt terwijl in een concertkaartje voor dezelfde band slechts 6 procent BTW zit verdisconteerd.
Zo komen de winkeliers dan op de kleine twintig euro die je meestal betaalt voor een cd. Er zit wel wat verschil in de prijzen; sommige winkels nemen genoegen met een lagere marge, om zo meer te verkopen en toch een aardige omzet te maken. Andere winkels, zoals de Free Record Shop, vragen het volle pond van 21 euro en gooien de hoge prijzen op het feit dat hun winkels op dure A1 locaties zitten.
Maar hoe zit het dan met de cd’s van Mediamarkt? De electronicaketen biedt cd’s aan voor 14 a 15 euro, terwijl de meeste winkels enkele euro’s hoger zitten. Volgens directeur Ton Wortel heeft dat te maken met de hoge omzetten en snelle omlooptijden. “Daardoor kunnen we genoegen nemen met een lagere marge.” Maar de electronicaketen gebruikt de verkoop van cd’s ook voor het lokken van klanten, die vervolgens ook andere producten kopen. Want Wortel geeft toe dat er ook wel cd’s onder de inkoopprijs worden aangeboden.
En daar zit precies de moeilijkheid. Cd’s kunnen goedkoper als ze alleen via dergelijke ketens worden verspreid. In Duitsland gebeurt dat al, wat een gedeelte van de prijsverschillen tussen ons en de Oosterburen verklaart. De grote Kaufhausen verkopen daar cd’s volgens hetzelfde principe als Mediamarkt, waardoor er een veel lagere marge is voor de winkelier. Maar het gevolg is wel dat er weinig speciaalzaken meer te vinden zijn in Duitsland. Want die kunnen niet concurreren tegen de grote winkelketens, ook al hebben die vaak niet meer dan de top 50 in de bakken staan. Erwin Kroon van Concerto in Amsterdam ziet in Duitsland een verschraling van het aanbod. “Veel Duitse toeristen kopen hier cd’s. Geen zeldzame titels, maar in Duitsland zijn ze gewoon niet te vinden.“ Of de muziekliefhebber in Nederland die prijs wil betalen, is nog maar de vraag.
DEEL VII: de winkelprijzen
Dossier cd: Zijn cd's te duur?
Al jaren klaagt de consument dat cd’s te duur zijn. Onzin, roept de muziekindustrie, cd’s zouden eigenlijk meer moeten kosten. 3VOOR12 zocht uit hoe de cd-prijs is samengesteld. In deze aflevering de euro’s tussen platenmaatschappij en consument.