Grote artiesten, grote risico's

De platenindustrie ligt onder vuur

Het gaat slecht met de muziekindustrie. De winsten lopen terug en dan moet er in de kosten gesneden worden.

De platenindustrie ligt onder vuur

De muziekindustrie gaat door een dal. Over het afgelopen jaar werd wereldwijd een kleine 10 procent minder muziek verkocht, en dat hakt erin. Economische recessie en illegale downloads zouden de oorzaak zijn van deze daling. Op 5 februari zakte de koers van het aandeel EMI als een dronken muzikant in elkaar, toen bleek dat de winst lager uit gaat vallen dan gepland. De problemen van EMI blijken voor een gedeelte veroorzaakt door de hoge afkoopsom voor Mariah Carey. Het contract, oorspronkelijk afgesloten voor vijf albums, werd na het eerste, geflopte, ‘Glitter’ afgekocht. Voor een kleine dertig miljoen euro werd Carey naar huis gestuurd. In een tijd waarin het slecht gaat met de grote platenmaatschappijen, moeten de kosten omlaag. En omdat grote artiesten duurder zijn dan kleine, vallen die het eerste op in de jaarrekening. Een Virgin manager vertelde tegen persbureau Reuters: "Het is niet alleen het hoge salaris, maar ook First-Class vliegtickets, kappers en schoonheidsspecialisten. Veel grote artiesten zijn daar gewend aan geraakt." De kleine labels lijken minder last te hebben van de teruggang in de platenindustrie. Klaas Schippers van de Konkurrent: "Nee hoor, niks omzetdaling. Wij groeien zelfs nog steeds. Die illegale downloads, daar hebben we niet zo’n last van. Wij hebben muziek voor liefhebbers. Die willen helemaal geen MP3. Die willen vaak zelfs vinyl." Ook Dolores Bremer van Bee & Bee Records ziet geen zware tijden: "Wij doen vooral Classic rock, en daar is echt een opleving in. Wij merken niets van een terugval." Bee & Bee heeft geen muzikanten die bij een groot label de deur gewezen werden, maar wel artiesten die een klein label verkozen boven een grote maatschappij. "De grote maatschappijen zien bands alleen maar als product. Veel muzikanten willen dat niet, en komen naar ons." Dorien van Witteveen van Partners in Crime sluit zich hierbij aan: "Bands hebben het idee dat er hier harder voor ze gewerkt wordt dan bij een groot label." Daar is Rob Schouw van BMG het niet mee eens. "Wij besteden veel aandacht aan talent, want daar moeten we het van hebben. Maar uiteindelijk zijn we er natuurlijk op uit om rendement te behalen voor onze investeerders. De kleine labels hebben een andere professionaliteit. Die zijn misschien iets minder met de zakelijke kant bezig." En met het succes van de independents valt het volgens Schouw dan ook wel mee: "De kleintjes pakken af en toe een krent uit de pap. Maar dat is toeval. Het is onvoorspelbaar, en dat hoort bij deze industrie." Een behoorlijke stroom bekende artiesten nam de laatste tijd afscheid van hun (major) platenlabel. Anita Baker, Shed Seven, Tom Jones, David Bowie, Van Halen, en de al eerder genoemde Mariah Carey. De meeste van deze artiesten blijven niet lang labelloos. Maar het zijn de kleine platenmaatschappijen waar ze vaak terecht komen. Zo lanceerde Bowie zijn eigen label en maakte Tom Jones een succesalbum voor het relatief kleine Gut Records. Shed Seven zal een nieuw album uitbrengen bij het Nederlandse Fount Records. Maar waarom zijn die artiesten dan wel interessant voor die kleine labels? Rob Schouw van BMG heeft er wel een verklaring voor: "Het zijn wel goedkopere contracten. De schaalgrootte is anders. Dan zijn de verwachtingen lager." Fount Records bevestigde bij de aankondiging dat Shed Seven bij het label zal resideren, dat het risico voor het kleine label gering was. Maar Schouw weet nog een reden: "Als een artiest bij een major goed heeft gescoord, worden de eisen daarna erg hoog. Die artiesten worden erg duur en een tweede album moet dan minimaal net zo succesvol zijn." En daar zit een probleem, want de muziekliefhebber wil steeds meer nieuwe artiesten. Schouw: "Een eerste plaat kan tien miljoen exemplaren verkopen, en de tweede honderdduizend. De consumentenloyaliteit is gering." De oplossing is volgens Schouw om met nieuw talent bezig te gaan, of met minder investeringen verder te gaan. "Na zo’n succes worden er zulke grote bedragen gevraagd, dat is ook voor een grote maatschappij een behoorlijk risico."