Het verhaal van This Beautiful Mess in beknopte vorm: wat goed is komt snel. Misschien dat niet iedereen de groep kent, maar zeker in de indie-kringen heeft deze Zeeuwse formatie een bescheiden cultstatus. De echte doorbraak komt er met een erg goed ontvangen tweede album: ‘Temper The Wind To The Shorn Lamb’. Maar omdat een tweede niet kan bestaan zonder een debuutplaat, is hier het verhaal van de Walcherse eersteling. Zanger en bandleider Arjen van Wijk neemt ons mee naar de begindagen van zijn mooie zooitje.
Het is een verhaal dat zijn oorsprong kent aan het eind van de vorige eeuw in Vlissingen. Een paar jongens van rond de achttien jaar beginnen een band. Naast Van Wijk zijn dat gitarist Joop Flamman, drummer Axel Kabboord en bassist Abne Herrebout. Ze vormen samen Subatlantic Starfish, een grungeformatie zoals er zoveel zijn in die tijd. Het viertal doet mee aan een workshopweekend voor beginnende artiesten. “Het was zo’n weekend zoals je nu Popsport hebt”, vertelt Van Wijk. “Er waren mensen uit de muziekindustrie en één van hen was Minco Eggersman.” Hij is verbonden aan het label Sally Forth Records en is enthousiast over wat hij ziet en hoort. Hij nodigt de jongens uit om wat opnames te maken. Na dit contact en nog voor de daadwerkelijke opnames besluit de groep een aantal drastische veranderingen door te voeren. “We hebben alle ‘oude’ grunge nummers overboord gezet, lacht Van Wijk. “Sally Forth wilde dat we een nieuwe naam bedachten. Starfish komt te veel voor als bandnaam. Zelf Coldplay heette Starfish voordat ze bekend werden.”
Er zijn in de muziekgeschiedenis al vele legendarische albums uit gekomen. Bestsellers, doorbreekalbums, stijlvernieuwers, cult platen, trendsetters en artiesten die gewoon op het juiste moment op de juiste plaats waren met hun muziek. Albums die, om welke reden dan ook, invloedrijk zijn. 3voor12 Zeeland vraagt zich af welke tien Zeeuwse albums het meeste invloed hebben gehad op de (regionale) muziekgeschiedenis. Geen top tien, maar tien albums met allemaal een eigen verhaal. Deel twee gaat over een popparel van begin deze eeuw. ‘Falling On Deaf Ears’ van This Beautiful Mess.
3FM
Het schrijven en opnemen van de plaat is een echte eyeopener. Van Wijk beschrijft het als een herontdekking van de band. “We willen meer new wave en eighties-invloeden in onze muziek, ik was zelf op dat moment echt helemaal bekeerd door Radiohead. Wauw, zo moest onze muziek gaan klinken.” Het eindresultaat is een mix van dit en nog een handvol stijlen en invloeden die op dat moment in de hoofden van de vier zitten. Eggersman en producent René de Vries produceren het album en geven het de karakteristieke This Beautiful Mess-sound mee. “Het is een beetje een technisch verhaal, maar er is echt veel tijd gaan zitten in bijvoorbeeld het opnemen van de keyboards en het bewerken van het drumgeluid”, vertelt Van Wijk. “Tja, we waren allemaal rond de twintig, hadden geen idee en vonden alles indrukwekkend en leuk. Maar niemand kon voorspellen dat het daarna zo hard zou gaan.”
‘Falling On Deaf Ears’ gaat de plaat heten. Een verwijzing naar de diepe wens van ieder mens om gehoord te willen worden. De wens van This Beautiful Mess komt uit, want het album wordt opgepikt door het grote Sony Music. Het label brengt de plaat uit en kiest: ‘Clean’ als eerste single. Het nummer wordt zelfs twee keer uitgebracht. In 2001 met als B-kant een akoestische uitvoering van ‘Black Is The New Red’ en een jaar later met als B-kant de Starmaker cover ‘Damn I Think I Love You’. Lydia Wever wordt in deze periode het vijfde bandlid, om de toetspartijen ook live te kunnen spelen.‘Clean’ is ook het nummer waar mee ze Eggersman hadden overtuigd tijdens het workshop weekend.
In 2001 wint de single op radio 3FM een Buzz Award. Vernoemd naar het NCRV programma Buzz, dat elke zondagavond op de jongerenzender te horen is. Het levert This Beautiful Mess een berg airplay en daarmee bekendheid op. Van Wijk: “Je moet niet vergeten dat we praten over 2001. De tijd van cd’s en cd-singles. Er was nog geen Spotify of Youtube. Myspace bestond volgens mij al wel, maar ik weet niet meer of we daar erg actief op waren.” De airplay maakt dat de mannen veel gevraagd wordt voor optredens en festivals. Het Flevo Festival omarmt de Zeeuwen en geeft ook andere ‘Sally’ bands de ruimte. Het label wordt een broedplaats van een mooie kliek gedreven en talentvolle muzikanten en acts. Een kruisbestuiving blijft niet uit. This Beautiful Mess-leden spelen later onder andere ook mee in bands als The Spirit That Guides Us (screamo), Brown Feather Sparrow (poëzie-pop) en Rollercoaster 23 (synthpop).
Emo
Het snelle succes van de debuutplaat eist ook zijn tol. Gitarist Joop krijgt zijn baan, zijn gezin en het muzikale succes niet meer gecombineerd en stapt op. “We vonden dat allemaal niet leuk, maar niemand had het succes zien aankomen. This Beautiful Mess was eigenlijk een fulltime baan geworden. We moesten dus ook keuzes maken. Dat was lastig maar onoverkoombaar.” Drummer Axel gaat nu gitaar spelen. René de Vries kent de nummers goed door zijn productiewerk en wordt gevraagd als drummer. Ondertussen is ook aan de andere kant van de oceaan de naam This Beautiful Mess gevallen. Deep Elm Records tekent een licentiedeal en brengt ‘Falling On Deaf Ears’ uit in Amerika, Canada en Japan. Het label is gekend om zijn emo-bands. TBM is daarmee ook ineens emo, ook Oor’s popencyclopedie categoriseert de band onder dit sub-genre.
Van Wijk moet lachen als de term valt. “Wij zijn best snel in het emo-hokje geduwd. Dat heeft mede te maken met Deep Elm. Mensen uit Europa gingen ons ontdekken via Deep Elm in plaats van via Sally Forth. Ze gingen ons daardoor onthouden als emo-act. Zelfs Time Magazine noemde ons als voorbeeld van emo.” Zelf had hij geen moeite met dat stigma tot de tweede plaat uitkwam: “Toen dacht ik echt: ‘jongens je kan toch wel horen dat we veel meer invloeden hebben dan de meeste emo bands.’ Die waren veel meer genre-vast. Maar ik snap wel dat mensen je graag in een bepaald hokje willen plaatsen. Voor bands is dat soms prima en soms eigenlijk heel onhandig.”
Dat de band nooit in The States getoerd heeft was vooral een geldkwestie. Er waren wel subsidiepotjes maar het bleef een moeilijk verhaal. De Zeeuwen besluiten eerst Europa te overwinnen en zijn op dat moment lekker onderweg met naast Nederland en België ook optredens in Duitsland, England, Spanje, Portugal en heel Scandinavië
Sixpence None The Richer
Dan is er nog de naamsverandering. Subatlantic Starfish kan niet meer, maar wat dan? Er doen geruchten de ronde dat de band zich vernoemd heeft naar het tweede album van de Amerikaanse groep Sixpence None The Richer. Van Wijk graaft hard in zijn geheugen maar weet niet precies meer waarom zijn band heet zoals ze nu heet. “We hebben ons zeker niet vernoemd. Dat weet ik zeker. Maar ik kende Sixpence en dat album wel, dus misschien heeft het onbewust wel meegespeeld. Feit is dat we gewoon overlegd hebben hoe we onze band moesten gaan noemen. En dit is er toen uitgekomen.” Hoe het ook zei de ster van This Beautiful Mess rijst snel en de band maakt de sprong vanuit de underground naar een groter publiek. In 2002 wint de groep een Essent Award en speelt ze op Lowlands. Het is een voorbode van wat er nog komen gaat. Want met het zogenoemde on-Nederlands goede tweede album gaat het alleen maar nog beter met de band die zich dit jaar (2020) weer heeft opgericht. Er komt een nieuwe plaat aan die te bestellen is via de bandcamp-pagina van de groep. Het is een werkstuk zonder Joop Flamman en ondertussen ook zonder Abne Herrebout, die stopte in 2008. Maar zij waren erbij die dag ergens aan het eind van de vorige eeuw toen vier jongens in Vlissingen, een band begonnen.
This Beautiful Mess anno 2020
TBM