Van Middelburg naar Utrecht
“Ik ben hier geboren en getogen, heb hier vierentwintig jaar gewoond. Nu woon ik alweer een dikke drie jaar in Utrecht voor m’n opleiding. Eerst deed ik iets in Breda maar daar was ik echt niet gelukkig mee. Een vriend van mij ging in Utrecht een producersopleiding doen en zei dat er ook een schrijversopleiding was. Eerst twijfelde ik een beetje maar ik ben toch naar een selectieweekend gegaan. Daar stak ik meteen wat van op wat betreft het schrijven van teksten voor muziek. Naderhand ontving ik een brief waarin stond dat ik was aangenomen, tot mijn grote verbazing!”

“Toen ben ik er maar gewoon heengegaan, en het bevalt nog steeds. Echt een toneelschrijfopleiding, je krijgt veel proza en poëzie. Ben nu bijvoorbeeld bezig met radiodrama, hoorspelen aan het schrijven die binnenkort misschien op de radio opduiken. Tof allemaal, begin er inmiddels echt mijn weg in te vinden.”

De samenwerking met Engel
“Ik doe dus van alles op tekstgebied. Nu met deze plaat, dat ging een beetje vanzelf. Ik leerde Engel kennen op Splash, een hiphopfestival in Duitsland. Was altijd gezellig en op een gegeven moment stond ik met m’n groep Kroegdichters in zijn voorprogramma. Later vroeg ie me als back-up MC. Daarna begon ik langzamerhand mee te doen op zijn tracks.”

“Het schrijven met hem samen ging meteen erg goed. Vanuit mezelf stond hiphop verder op een laag pitje maar rond die tijd ontstond het idee om er toch wat fanatieker aan te gaan werken. En toen kwam Engel met het voorstel om samen een plaat te maken. Ik dacht ja, is goed, doen we. Duidelijk!”

“Het is allemaal op een vriendschappelijke basis ontstaan. Dat is ook een manier waarop Engel graag werkt. Hij doet het voor de liefde voor de muziek en vindt het leuk om van anderen te leren. En ik heb heel veel van hem geleerd, bijvoorbeeld qua stemgebruik. Als ik nu terughoor wat ik in de tijd met Kroegdichters opnam, vind ik dat best rommelig klinken.”

“We hadden ook niet echt iemand om ons heen die ook serieus met hiphop bezig was. Niemand om ons aan op te trekken. Je hebt wel kant-en-klare voorbeelden, albums om te luisteren. Maar het proces van totstandkoming van die tracks moet je jezelf dan aanleren. Nou, Engel heeft al jaren ervaring, als je hem om je heen hebt… Heel leerzaam.”

Geluk
“Ondanks dat het makkelijk lijkt, zat ik een tijd
Zonder vast onderdak en was ik het kwijt
(…)
En ik hoefde niet eens zoveel op m’n tenen te lopen
Maar zo’n poos als logé is vervelend, geloof me”
- Just in ‘Thuis’

“Vervelende periode. Ik had wel een huis, maar was er niet gelukkig. De huisbaas had een bepaalde vergunning nodig maar dat wist ie niet, en die had ie niet. Toen moest ik eruit, maar goed, ik was er toch niet gelukkig. Toen zat ik een tijdje bij mijn vriendin, maar die relatie kwam tot een einde. Zo was alles in korte tijd verdwenen, m’n huis, m’n relatie, en de mensen met wie ik het meest omging, namelijk de huisgenoten van m’n vriendin. Toen was ik het wel even kwijt.”

“Op die track klinkt het misschien als een langere tijdsspanne, zo voelde het ook, maar het was een korte, hele intensieve periode. Uiteindelijk, in de week voordat ik echt uit m’n huis moest, was er een hospiteeravond. Ik had er totaal geen zin in maar heb mezelf toch gedwongen te gaan. En ik ben het geworden. Nu zit ik er nog steeds, het is een fantastisch huis, ik heb echt geluk gehad.”

Zeeuwse nuchterheid
“Je merkt dat buiten Zeeland het leven wat sneller gaat. Hier lijkt bijvoorbeeld de Randstad niet alleen qua kilometers ver weg, maar mentaal ook. Alsof het heel groots is, terwijl dat wel meevalt. Dingen zijn niet zo ver weg als we hier soms lijken te denken. Dat is niet alleen die Zeeuwse nuchterheid, maar ook een bepaald cynisme.”

“Ik hou ook wel van dat ‘doe maar normaal’-idee hoor. Hoor je ook terug op de plaat, bijvoorbeeld in ‘Average Joe’.”
 
“Ben overduidelijk Zeeuws, kat-uit-de-boom-kijk-stijl
Gast die van flamboyant gedrag al hoofdpijn krijgt
Doe maar normaal man, roepen om aandacht
doe ik liever in een joggingbroek dan een maatpak”
- Just in ‘Average Joe’

“Dan heb ik het niet over het brag ’n boast-onderdeel binnen hiphop. Met flamboyant bedoel ik bijvoorbeeld dat hele esthetische onzingebeuren rond Lady Gaga. Ik waardeer haar als artiest, ze werkt hard en weet hoe de markt werkt. Maar ik hou er zelf niet van. Ik merk dat mensen die eigenlijk heel gewoon zijn bij wijze van spreken denken een popster te zijn als ze een grote zonnebril opzetten en zich anders gedragen. Alsof het je bijzonder maakt. Daar ben ik absoluut niet van, Engel ook niet.”

“Brag ’n boast vind ik wel gaaf hoor, maar dan gaat het ook de manier waarop. Het moet wel met originaliteit gepaard gaan. We hebben een aantal keer met TimmieTex opgetreden en die kan het af en toe heel grotesk brengen, maar wel met humor. Een mooie zin van Theo Maassen vind ik “Theo Maassen is eigenlijk maar m’n artiestennaam, vrienden noemen me gewoon Johnny Stardust”. Op die manier trek ik dat arrogante wel, net als bij Jiggy Djé. Het gaat erom dat het met een bepaalde knipoog wordt gedaan.” 

Wat doet dat nuchtere met jou in de hiphopcultuur?

“Tja, het is harder werken dan het van buitenaf lijkt. Als bepaalde rappers dan ervoor kiezen om te doen alsof dat niet zo is, is dat aan hen. Je verdient er uiteindelijk toch geen donder mee, je doet het voor de liefde. De artiesten die elke week kunnen spelen, zijn misschien op twee handen te tellen. Wij zijn ook naarstig op zoek naar plaatsen om op te treden.”

Daarom was die Reiskostentour van Engel wel een slim plan.

“Precies, gewoon creatief zijn. We doen een show als je de reiskosten vergoedt, bam. We wisten niet wat we konden verwachten, dat was wel leuk. Op een gegeven moment hadden we twee optredens op een avond, de eerste in Zaandam. Stonden we zowat alleen voor de organisatie te spelen. Kun je niets aan doen, de opkomst was niet laag, maar de opkomst was laat.”

“Toen waren we op weg naar het volgende optreden in De Rijp, een klein dorpje in Noord-Holland. We dachten van ‘oké, geen succesvolle avond’, maar toen we daar net waren stond de zaal al zowat vol. Van die kleine verrassinkjes, dat is tof.”

Hiphop te nonchalant
“Minder druk, meer rust in m’n flow
Dus niet lullen dat ik dit niet serieus heb genomen
Daarnaast fulltime aan theaterstukken gewerkt
Dus ga maar na wat voor dubbele functie ik heb
(…)
Tegenslag helpt me verder
Ben geen kassière, maar reken af met die desinteresse”
- Just in bonustrack ‘Honger’

“Ik meen me een voicemail te herinneren die ik kreeg van Engel terwijl ik op school zat. Hij zei ‘maak jij nou maar gewoon je opleiding af, dan regel ik alles wel, dat komt wel goed!’. Dat was ook een beetje het idee. Engel zorgde ervoor dat ik overal inspraak in had en overal van op de hoogte was maar verder had ik wel gewoon de tijd om aan m’n opleiding te werken.”

“Ik neem het allemaal heel serieus, misschien is het ook een opmerking naar mezelf dat ik dat niet deed. Muziek maken om erover te kunnen praten, maar er niet hard aan werken.”

“In dat nummer zeg ik ook dat het me belachelijk veel kan schelen. Dat hoor ik te weinig in hiphop, het is wat te nonchalant allemaal. Het is ook voor mezelf, ik herinner mezelf er vaak aan dat ik best mag toegeven hoeveel het voor me betekent. Maar op deze plaat hebben we er wel voor gewaakt dat we niet alleen maar zeuren.”

Ik las ergens over ‘ouwe-mannen-hiphop’.

“Ja klopt ja, voor mij misschien opmerkelijk omdat het mijn eerste release is, maar ik ben toch al tien jaar bezig met schrijven. Engel heeft album na album uitgebracht, voor hem is het misschien wat logischer dat dat stempel erop gedrukt wordt. En ik ben 28, dan ga je binnen hiphop toch al gauw bij de oude mannen horen.”

“Daarom ook het idee van Statler & Waldorf, cynisme met een knipoog. Maar ook met serieuzere of luchtigere dingen, niet alleen moeilijk doen, dat zou erg vermoeiend zijn.”

Onderuit durven gaan
“Van origine een twijfelaar
Maar gevormd voor competitie van kleins af aan
Ze zien me soms voor de vijand aan
Maar ‘t is dezelfde honger die deze jongen tot schrijver maakt”
- Just in ‘Moeten’

Spreken dat twijfelen en dat competitieve elkaar niet tegen?

“Niet echt, het twijfelen gebeurt als ik ergens wel of niet aan moet beginnen. Maar als ik eenmaal bezig ben, wil ik dat het goed gaat. Ik ben stiekem best perfectionistisch. Een tijdlang heb ik dat voor mezelf ontkend maar de laatste jaren accepteer ik het weer. Het gaat gepaard met onderuit durven gaan.”

Het lijkt er soms op dat je dat binnen hiphop niet mag uiten.

“Ja, misschien wel, ik had het wel fijn gevonden om zoiets eens te horen. Ik waardeer Fresku bijvoorbeeld enorm, die is heel open. Bij het schrijven voor toneel kwam ik in het begin met sociaal gewenste dingen, zo van ‘dat is hoe het gebeurt, dus zo moet ik het ook maar doen’. Dat kun je niet blijven doen.”

Zeeuwse initiatieven landelijk
“Een vriend van mij die hier woont is een hele goede zanger met hele goede teksten. Ik denk dat hij daar eerder meer mee zou gaan doen als ie in Amsterdam, Rotterdam of Utrecht zou wonen. Dat ie dan eerder in het wereldje belandt. Bij mij is het toevallig zo dat ik naar Utrecht moest en Engel tegenkwam. Sowieso kun je het zelf wel opzoeken. Maar in Zeeland zitten blijft een obstakel.”

Het gesprek belandt bij Says Who?, een goede vriend van Just die muziek maakt met DJ Vindictiv. Just vertelt dat er zeker nog een samenwerking aankomt.

Heb je soloplannen?

“Dat idee heb ik nu wel in het achterhoofd ja. Eerst combineer ik het met het afstuderen, waarin ik hiphop en hoorspelen wil samenbrengen. Maar er komt ook nog een vervolg op m’n samenwerking met Engel. Zeker weten.”

Zaterdag 4 juni staan Engel & Just in café Underground in Middelburg (22:00, gratis entree).