Enkele weken geleden sprak de Utrechtse gemeenteraad met wethouder Eerenberg over de situatie van dB’s. Aanleiding daarvoor was de noodklok die het muziekcomplex luidde over de aanstaande verhuizing naar Vlampijpstraat 63. Op 1 november 2023 moet dB’s het CAB-gebouw eigenlijk verlaten, maar op de beoogde nieuwe plek moet de verbouwing nog beginnen. In het debat gaf Eerenburg aan met de betrokken partijen in gesprek te gaan om te horen wat de problemen zijn en een poging te doen het proces vlot te trekken. Eerenberg beloofde hierover voor de zomer een schriftelijke terugkoppeling te geven aan de gemeenteraad. Afgelopen vrijdag 7 juli heeft hij dat gedaan.

  • 2003: dB’s verhuist van de Jekerstraat naar de oude bedrijfskantine van CAB-Gebouw
  • vanaf 2008: er worden verschillende plannen gemaakt om woningen te bouwen rond het CAB-Gebouw
  • 2017: er wordt duidelijk dat rond en op het CAB-Gebouw een nieuwe stadswijk komt met 2.800 huizen. In eerste instantie zou dB’s daar mogen blijven, dat was ook de wens van alle partijen.
  • juli 2021: het blijkt toch niet mogelijk om dB’s in het CAB-Gebouw te laten blijven en er moet dus een nieuwe locatie worden gezocht
  • november 2021: die nieuwe locatie wordt Vlampijpstraat 63. Dat pand is eigendom van PRE, dB’s gaat het straks huren
  • november 2022: na langdurige gesprekken wordt de huurovereenkomst tussen PRE en dB’s getekend. Op dat moment zou dB’s eigenlijk per 1 mei 2023 het CAB-Gebouw moeten verlaten. Al snel wordt duidelijk dat dat niet haalbaar is, en dB’s mag er tot 1 november 2023 blijven
  • medio juni 2023: dB’s luidt de noodklok. Mede door discussiepunten tussen PRE en dB’s over de praktische invulling van de Vlampijpstraat, is de verbouwing daarvan nog niet begonnen. Een naadloze verhuizing van dB’s van het CAB-Gebouw naar de Vlampijpstraat op 1 november is niet meer haalbaar
  • 15 juni is er een gesprek tussen wethouder Eerenberg en commissie ruimtelijke ordening en grondzaken van de Utrechtse gemeenteraad over de ontstane impasse. Wethouder Eerenberg geeft aan met betrokken partijen om tafel te gaan.

Adviescommissie
Meteen na het debat heeft wethouder Eerenberg drie sleutelfiguren uit de culturele sector gevraagd of zij een adviserende rol in dit dossier wilden vervullen: Jeroen Bartelse, voorzitter van het Utrechts Muziek Overleg, Margriet van Kraats van TivoliVredenburg en Arna Notten van de Plaatsmaker. dB's, PRE (eigenaar, ontwikkelaar en straks de verhuurder van Vlampijpstraat 63) en bouwconsortium Cartesius (ontwikkelaar van het CAB-Gebouw) hebben ingestemd met de bemiddelende rol van deze adviescommissie.

Vooraf is het goed om te weten dat dB’s een ‘gewone’ onderneming is, zonder subsidierelatie met de gemeente. Stichting Ruis, die de programmering van de zaal doet, krijgt wel een subsidie van de gemeente Utrecht in het kader van de Cultuurnota 2021-2024.

De adviescommissie heeft meerdere gesprekken gevoerd met alle betrokkenen: dB's en haar adviseurs, PRE, met de directeuren van bouwconsortium Cartesius en met verschillende ambtelijk betrokkenen. Op basis van deze gesprekken heeft de commissie op maandag 3 juli haar advies opgeleverd dat bestaat uit drie mogelijke scenario’s:

  1. Voortzetten van de ontwikkeling van Vlampijpstraat 63
  2. Beëindigen van de samenwerking tussen dB’s en PRE, waarna een zoektocht start naar nieuwe huisvesting voor dB’s
  3. Beëindigen van dB’s

Als dit laatste scenario zich voordoet, wat een trieste wending zou zijn volgens de commissie, adviseert de commissie de gemeente om een andere partij te zoeken die hieraan vorm en invulling wil geven, “zodat de functie van muzikale broedplaats behouden blijft voor Utrecht”.

Uitwerken van scenario 1: ontwikkeling Vlampijpstraat
Op woensdag 5 juli heeft de gemeente gesproken met de betrokken partijen en de adviescommissie. Uit dat gesprek bleek dat “de partijen gezamenlijk en zo snel mogelijk scenario 1 willen uitwerken”, en daarmee doorgaan op de ingeslagen weg van verhuizing naar de Vlampijpstraat 63. De twee ontwikkelaars hebben aangegeven bereid te zijn om de budgetten die zij hebben voor de Vlampijpstraat ter beschikking te stellen aan dB’s, of een derde partij, zodat dB’s maximale zeggenschap over de bouw krijgt. Met het uitwerken van dit scenario wordt toegewerkt naar een go/no go-besluit na de zomer.

De gemeente heeft geconstateerd dat de partijen voldoende vertrouwen in elkaar hebben om een laatste poging te doen om tot overeenstemming te komen. De gemeente faciliteert het uitwerken van het scenario door werkafspraken te maken met alle partijen. Ook wordt een externe en onafhankelijke bouwcoördinator gezocht die het proces gaat begeleiden. De bouwcoördinator toetst en bevestigt in ieder geval de benodigde budgetten en moet ook het benodigde tijdspad van de ontwikkeling van de Vlampijpstraat in kaart brengen, in nauwe samenwerking met PRE en dB’s.

dB’s heeft aangegeven in deze fase ook nog het tweede scenario van een alternatieve locatie te willen verkennen. Het risico van dit scenario is dat eerdere (financiële) toezeggingen niet meer van toepassing kunnen zijn en dat eerder overeengekomen afspraken vervallen. De zoektocht naar een alternatieve locatie stopt als de betrokken partijen bij het go/no go besluit kiezen voor scenario 1, de ontwikkeling van de Vlampijpstraat.

Vertraging
Deze tussenstap is noodzakelijk om alle partijen weer op één lijn te krijgen. Wat de uitkomst ook wordt, er ontstaat vertraging naar een nieuwe locatie voor dB's. De adviescommissie meldt dat bij scenario 1 de (ver-)bouw van de Vlampijpstraat rond 1 mei 2024 afgerond zou kunnen zijn. De gemeente gaat daarom met bouwconsortium Cartesius in gesprek over de mogelijkheden om dB’s nog langer in het CAB-gebouw te laten blijven. In de afgelopen periode is dat al eerder gebeurd. dB’s zou het CAB-Gebouw eigenlijk 1 mei jongstleden moeten hebben verlaten, wat inmiddels verlengd is naar de huidige verhuisdatum van 1 november. Na een definitief akkoord (het go/no go-besluit) bekijkt het bouwconsortium opnieuw of ze dB’s langer kunnen huisvesten. Of dat kan hangt mede af van de verplichtingen die het consortium heeft om de geplande woningen te realiseren.

Een mogelijke uitkomst van de verkenning van scenario 1 door de bouwcoördinator kan zijn dat aanvullend budget noodzakelijk is. In de brief geeft de gemeente aan dat iedere partij voor zichzelf moet afwegen of ze deze extra inzet willen doen. De adviescommissie heeft overigens aangegeven dat een extra bijdrage vanuit de gemeente te rechtvaardigen is, “omdat dB’s een cultureel en maatschappelijke functie vervult die moeilijk in de markt te exploiteren is.” Wanneer de gemeente om een substantiële extra financiële bijdrage wordt gevraagd, wordt dat voorgelegd aan de gemeenteraad.

Vervolg
In de komende maanden wordt scenario 1 dus uitgewerkt en verkent dB’s het scenario van een alternatieve locatie. Alle partijen komen in september weer bij elkaar om een go/no go-beslissing te nemen over scenario 1.

Hartenkreet adviescommissie
Het is positief dat alle partijen achter het uitwerken van de Vlampijpstraat 63 staan en het aanstellen van een onafhankelijke bouwcoördinator is een verstandige zet. De tijd tikt echter verder en pas in september wordt een definitieve beslissing genomen. In dat licht is de hartenkreet waarmee commissieleden Jeroen Bartelse, Margriet van Kraats en Arna Notten hun advies besluiten zeker interessant. Ze willen dat “dB’s als muzikale broedplaats een lange stabiele toekomst beschoren is” en adviseren de gemeente om dB’s in elk van de drie scenario’s te vragen om een plan voor verduurzaming van de muzikale broedplaats. In dat plan moet aandacht zijn voor de opvolging binnen dB’s, het verdienmodel en de wijze waarop het toezicht is geregeld. Daarbij past volgens de commissie “ook de afweging of deze broedplaats verder kan als onderneming, of beter in de vorm van een stichting opgenomen wordt in de Utrechtse culturele basisinfrastructuur.” In onze ogen een terechte vraag en afweging. Een onderneming geeft de vrijheid die juist ook bij een plek als dB’s past, maar het opnemen in de Utrechtse culturele basisinfrastructuur is op de lange termijn misschien wel beter voor de toekomst van dB’s.