De aanvankelijke schok na de abrupte sluiting van het Utrechtse Jazzpodium SJU heeft plaatsgemaakt voor activisme. Tot zichtbare verbazing van burgemeester Aleid Wolfsen, de aanwezige wethouders en een aantal raadsleden, loopt de publieke tribune aan het begin van de gemeenteraadsvergadering over de sluiting van SJU helemaal vol. De bodes moeten zelfs extra stoelen aanslepen.

Zo’n dertig vrijwilligers, muzikanten, (inmiddels ex-)medewerkers en andere SJU-betrokkenen volgden de vergadering afgelopen dinsdag met bijzonder grote aandacht. Onder hen Michael Baird, in 1978 één van de oprichters van de SJU en nu initiatiefnemer van belangengroep U Jazz 2011.

PvdA-gemeenteraadslid Gilbert Isabella (die mede namens Groen Links het woord doet) verwoordt de gevoelens van veel van de aanwezigen door Wethouder van Cultuur Frits Lintmeijer om meer helderheid over de SJU-sluiting te vragen. Lintmeijer vertelt dat het SJU-bestuur - dat in de tweede helft van 2010 nieuw is aangetreden - eind 2010 is begonnen om de kwetsbare financiële situatie aan te pakken. Vorige maand kreeg hij van het bestuur te horen dat in de eerste helft van 2011 de verhouding tussen programmering en bezoekersaantallen nog niet op orde waren. Lintmeijer vroeg het bestuur vervolgens om met alternatieven te komen. Het was belangrijk dat de alternatieven geen extra geld zouden kosten en pasten binnen de gemaakte afspraken over het Muziekpaleis. Verder moest de programmering zoveel mogelijk overeind blijven.

Volgens de wethouder was de speelruimte voor het bestuur niet heel groot. Met de sluiting van SJU wordt volgens hem een maatschappelijk belang gediend: ervoor zorgen dat de tekorten niet nog verder oplopen. Lintmijer laat daarbij duidelijk weten dat de verantwoordelijkheid om te stoppen bij het bestuur van SJU ligt. De gemeente is enkel gesprekspartner van het bestuur met betrekking tot de subsidie.

Gilbert Isabella wil van de wethouder weten hoe hij in de tussenperiode de jazzprogrammering waarborgt. Lintmeijer gaat ervan uit dat het bestuur de gemaakte afspraken nakomt. Jan Ravesteijn van Groen Links wijst de wethouder erop dat het SJU Jazzpodium meer was dan alleen een plek waar jazzmuzikanten optraden. Het podium voorzag bijvoorbeeld ook in workshops voor amateurmusici en verzorgde het jaarlijkse Jazz-A-Palooza-festival. De wethouder zegt zich bewust te zijn van dat ‘bredere aspect’ en wil in overleg met het bestuur van SJU en leden van de belangengroep U Jazz 2011 kijken hoe dit in stand kan worden gehouden. Chantal Hakbijl, cultuur-woordvoerder van het CDA, vraagt hem om geen onomkeerbare stappen te nemen totdat duidelijk is wat de consequenties zullen zijn voor de exploitatie van het Muziekpaleis. De wethouder is duidelijk: alle stappen moeten passen binnen de budgetten.

Hoewel voor Lintmeijer ‘de conclusie helder was’, geeft Michael Baird van U Jazz 2011 later aan een goed gevoel bij de vergadering te hebben. “De raadsleden weten nu dat er iets aan de hand is. In die zin is het nu op politieke agenda gezet, al kan het vanwege het zomerreces pas in augustus een agendapunt worden. De tweede uitkomst is dat we dinsdag een gesprek met de wethouder hebben.” Belangrijk, want de pijn zit diep. “Als belangengroep zijn wij van mening dat dit een heel slecht besluit is. Dat er wél alternatieven zijn en dat deze niet voldoende zijn onderzocht. Het is niet alleen een slecht besluit, er is sprake van wanbestuur.”

Volgens Baird voldoet het bestuur door hun beslissing om het podium te sluiten niet meer aan hun belangrijkste statutaire doelstelling: ‘het belang bevorderen van de jazz en de geïmproviseerde muziek, in het bijzonder in de gemeente en de provincie Utrecht, in de ruimste zin des woords.’ Bovendien had het bestuur te rade moeten gaan bij de door hen zelf ingestelde adviesraad. Daarom is U Jazz 2011 van mening dat het bestuur zijn positie vacant moet stellen. “Er moet zo snel mogelijk een nieuw bestuur komen dat, om te beginnen, alle andere mogelijkheden dan sluiting onderzoekt. Uiteraard komen wij met kandidaten. Sinds vanmiddag hebben zich al twee mensen aangemeld.”

Baird bestrijdt tevens dat er sprake is van een huurverhoging, die volgens het bestuur, naast minder subsidie en teruglopende bezoekers, een van de redenen is voor de sluiting. ”Er is helemaal geen huurverhoging. Het pand is gehuurd tot en met 2012. Op het moment dat het contract verlengd wordt, mag pas een huurverhoging worden voorgesteld. Als de huurder dat niet kan betalen, houdt het op. Die reden die het bestuur aanvoert is volkomen flauwekul.”

De belangengroep laat het er niet bij zitten en gaat juridische stappen ondernemen tegen het bestuur. Er is een advocaat ingeschakeld, die bezig is om een dossier op te bouwen. “Woensdag gaat er een sommatie naar het SJU-bestuur om onmiddellijk alle activiteiten te staken die te maken hebben met de verkoop van het actieve kapitaal, de spullen. Als ze toch doorgaan, volgt de volgende stap.”

Foto’s die dinsdag 28 juni (de dag van de gemeenteraadsvergadering) in de jazzkelder aan de Varkenmarkt zijn gemaakt, laten zien dat de ontmanteling van het podium al in volle gang is. Baird blijft strijdvaardig: “Of je laat over je heenlopen, of je probeert het tegen te houden. Wij doen dat laatste.”