Bijna vijf jaar lang traden Robert Del Naja en Grant Marshall van Massive Attack niet op, als we het virtuele concert in Minecraft (?!) niet meetellen althans. Eind vorig jaar kondigde de band weer een eerste show aan. Op een zelf georganiseerd festival in thuisstad Bristol dat voor 100% moet gaan draaien op hernieuwbare energie. Het festival moet dienen als ‘prototype’ voor de muziekindustrie, een industrie die volgens Massive Attack hopeloos achterloopt op het gebied van duurzaamheid. Maar eerst staan ze vanavond in het Tilburgse Spoorpark, waar ze toepasselijk duurzaam met de trein naartoe zijn gekomen.

“It’s a massive stage for tiny Hiqpy”, lacht leadzangeres Abir Hamam. Maar tiny Hiqpy is big. Want hoewel het viertal nog geen nummer op de streamingsdiensten heeft staan, stonden ze wel al op Paaspop en Best Kept Secret, staan er nog veel meer festivalshows op de agenda en mogen ze vandaag dus openen voor Massive Attack. Ondanks de ongunstige tijd (het is pas 18.00 uur) en zonder al te veel publiek, overtuigen de Amsterdammers vanaf het begin. Ze vermengen rock, shoegaze, grunge en pop tot een geluid vergelijkbaar met Wolf Alice, maar dan met een net wat ruiger randje. Dat de band pas zo’n anderhalf jaar samen speelt, is niets van terug te horen en zien. Het plezier straalt van hun gezichten wanneer de bassist zijn snelle riffs eruit perst en er wordt veel gedold binnen het onbevangen viertal, waar ongetwijfeld een rijke toekomst op wacht.

En dan is het de beurt aan Young Fathers. De drie Schotse zangers met ieder een eigen stemgeluid waren vorig jaar al hét hoogtepunt van Best Kept Secret met hun eclectische mix aan genres. Vandaag geen twee gastzangeressen op het podium, maar enkel Kimberley Mandido, die minstens zoveel energie en overtuigingskracht heeft als Alloysious Massaquoi, Kayus Bankole and Graham 'G' Hastings zelf. En ook drummer Steven Morrison - die als enige instrumentalist al sinds begin af aan betrokken is bij het trio - staat energiek te dansen met zijn stokken, om later in de show zelfs zijn instrument omver te rammen. Bombastische trommels, gemixt met een vleugje elektronica van de synths en elektronische knoppenkast, vult het park met geluid uit allerlei genres: van hiphop tot alternatieve rock en van fusion tot soul. Voeg daar nog multi instrumentalist Callum Easter aan toe - die zowel synths, xylofoon als gitaar bespeeld - en je kunt de boel compleet laten ontsporen. Dat gebeurd ook met enige regelmaat, al lijkt de geluidsinstallatie soms niet voorbereid op deze geluidsorkaan. De subs staan soms wel erg hard en de zachtere zangpartijen zijn maar lastig te verstaan. Zonder buiging en zichtbaar wat geïrriteerd omwille van de onterechte lauwe ontvangst van het publiek stappen ze een voor een het podium af.

Na een korte pauze is het moment aangebroken waar iedereen voor komt. Na vijf jaar zonder optredens krijgt Tilburg - na de vier eerdere shows in Scandinavië deze maand - de eer om de Britse triphopband te ontvangen. Massive Attack betreedt, geheel gehuld in zwarte kleding, het podium. Een mysterieuze gelaatsuitdrukking op het gezicht van Robert de Naja zet gelijk de toon en met een stemvervormer zet hij een downtempo cover van Gigi d’Agostino’s ‘In My Mind’ in. Al bij het derde nummer betreedt de eerste van de nog vele gastartiesten die we vanavond gaan zien het podium: reggaelegende Horace Andy. Hij schuifelt er op los tijdens ‘Girl I Love You’, keert later nog terug voor ‘Angel’, en ondanks zijn 73-jarige leeftijd is er weinig aan te merken op zijn vocalen. 

Ook Young Fathers wordt weer op het podium gehaald voor maar liefst drie nummers en krijgt met hun aanstekelijke energie nu wel de respons die ze verdienen. Samen met Fontaines DC brengen Young Fathers en Massive Attack op 1 juli de LP ‘ceasefire’ uit waarvan de opbrengst van de verkoop volledig naar Artsen Zonder Grenzen gaat. Want Massive Attack en politiek gaan hand-in-hand.

Dat bevestigt ook deze show, want ze bieden zoals gewoonlijk geen ruimte om aan de waan van de dag te ontsnappen en met een statementrollercoaster voegen ze een extra dimensie en zwaarte toe aan de hypnotiserende muziek. Maatschappelijke en politieke boodschappen over onder andere de oorlogen in Palestina en Oekraïne en klimaatverandering zijn vertaald in het Nederlands en schieten op een gigantische projectie achter de bandleden langs. Beelden worden afgewisseld met schrikbarende statistieken die duidelijk bedoeld zijn om de bezoekers even goed wakker te schudden. Netanyahu, Poetin, Trump, maar ook Nike en Adidas, komen er slecht vanaf. Ook probeert Massive Attack deze tour zo duurzaam mogelijk uit te voeren: ze trekken Europa dan ook door met een trein om hun ecologische voetafdruk te verkleinen.

Niet alleen de visuals, maar ook Del Naja en Marshall houden het publiek ondertussen in een soort trance. Ze wisselen elkaar af op het podium en zitten tijdens gastoptredens met hun rug tegen elkaar in een cirkel van keyboards, synths en een draaitafel. Het diepe, ondersteunende geluid van de basgitaar en de bassdrum is te voelen tot in je keel.

Als Elizabeth Fraser voor de derde keer het podium opstapt weet iedereen hoe laat het is. De twee drummers spelen hun trage ritme en Fraser zingt publiekslieveling ‘Teardrop’ foutloos. De hoge noten van het 26-jaar-oude nummer worden moeiteloos herhaald. Datzelfde doet Deborah Miller, vaste stand-in van Shara Nelson, tijdens megahit ‘Unfinished Sympathy’. Een bizar ingewikkeld nummer voor een liveoptreden, maar de uitvoering is steengoed. Massive Attack bezegelt de show met het nummer waarmee ze de set begonnen, en ‘In My Mind’ blijft het optreden zeker: tienduizend toeschouwers nemen de herinnering aan deze indrukwekkende show met krachtige boodschappen mee naar huis.