Eén zo'n intieme zaal die wel voor het festival behouden is gebleven, of beter gezegd pas kortelings is toegevoegd, is Paradox, dat dankzij het 'fietstunneltje' onder het spoor nu ook heel makkelijk bereikbaar is vanaf de Spoorzone, waar het festival zich steeds meer is gaan concentreren. Vroeg in de middag kunnen we hier al aantreden om deze dag in dezelfde sferen te beginnen als we haar gisteren hebben afgesloten, namelijk met hetzelfde (zij het voor de gelegenheid met twee muzikanten uitgebreide) Under The Surface, dat zich nu echter niet in de woelige wateren van de vrije improvisatie begeeft, maar zich integendeel wijdt aan een vertolking van haar 'jazzfolkplaat' met teksten in het oud-Nederlands, 'Miin Triuwa'. Daarbij veroorlooft men zich trouwens wel enige vrijheid: Enkele passages worden aanzienlijk langer uitgesponnen, krijgen soms een wat meer 'rockend' karakter dan op de plaat, terwijl het rustige slotnummer achterwege wordt gelaten, wellicht met de bedoeling om meer aansluiting te vinden bij het publiek. Met die aansluiting zit het echter sowieso wel goed; we hadden al eerder het gevoel dat deze band best op dit festival zou passen, en deze intuïtie wordt vandaag volledig bewaarheid. De aanwezigen zijn ook bij de kalme passages muisstil en belonen de zichtbaar dankbare band na afloop met een hartelijk applaus. Een uitstekend begin van de dag.
Eén van de aardige nieuwigheden van het festival dit jaar is ongetwijfeld het uitgebreide Offroad-programma: Naast het reguliere programma, kun je op vele plaatsen rond het festivalhart terecht bij vrij toegankelijke kleinere shows van bands, vaak van eigen bodem, die laten zien dat men ook of misschien soms juist in een intieme setting memorabele concerten kan beleven. Nu Roadburn (al dan niet noodgedwongen) de meeste kleine zalen heeft afgestoten en zich vooral afspeelt in grotere zalen of hallen, krijg je zo weer iets van de kleinschaligheid van vroeger terug. Een fijne toevoeging, die zeker bijdraagt aan de gezelligheid van dit undergroundfeestje (de vaak wat schappelijker prijzen van consumpties zijn daarbij trouwens ook mooi meegenomen), zo konden we vandaag weer ervaren.
UNDER THE SURFACE
Ggu:ll
GGU:LL
Even snel een kijkje genomen bij de debuutshow van een eveneens duidelijk vereerd Healthyliving, om dan snel door te gaan naar Kafee 't Buitenbeentje, door internationale bezoekers ook wel liefkozend 'The Midget Bar' genoemd, vanwege de lage bar waarschijnlijk, al kan de grootte van de ruimte ook een rol spelen. Niet verwonderlijk dus dat we ons enigszins zorgen maken of we nog wel op tijd zijn, zeker wanneer we de rij voor het café zien, maar gelukkig weten we nog net een plekje vlakbij de ingang te bemachtigen. De mannen van Ggu:ll zijn geen onbekenden in de lokale scene, dus uiteraard zien we veel vertrouwde gezichten, maar ook een incidentele nieuwsgierige Roadburner 'van buiten' lijkt zijn weg naar de bar gevonden te hebben (of was daar toevallig toch al present). De mannen zetten een geïnspireerde set neer, waarin naast materiaal van het nieuwste wapenfeit ook ruimte is voor wat ouder werk, zoals de meeslepende klanken van prijsnummer 'Het Masker Vande Wereldt Afgetrocken' die ons door de nevelen van een vroegtijdige dronkenschap bereiken. Intens.
DANCE OF THE SEVEN VEILS
Tijd om een verstolen traantje weg te pinken en wat tot rust te komen, en welke omgeving leent zich daar beter voor dan de schouwburg, diep weggezakt in een stoeltje en omgeven door een geruststellende duisternis? Bij Roadburn heeft men daar dit jaar zowaar de gelegenheid toe, want voor het eerst staat er een heuse (dans)theatervoorstelling op het programma, 'Dance Of The Seven Veils', met een muzikale bijdrage van onder andere Colin H. van Eeckhout van Amenra. Het thema van de voorstelling is het aloude verhaal rond het conflict tussen koningin Herodias en de heremiet Johannes de Doper, uitmondend in de onthoofding van de laatste door koning Herodes op verzoek van prinses Salomé, de verleidelijk dansende schone die in het verleden reeds tot de verbeelding van vele (decadente) kunstenaars heeft gesproken. Het podiumbeeld is toepasselijk sober en grimmig, wat de karakters alle ruimte geeft om de psychologische kant van de zaak, de bloedige consequenties van een moeilijk ontwarbaar kluwen van (gefnuikte) ambitie, (machtswel)lust, wereldvreemd moralisme en afgunst invoelbaar over het voetlicht te brengen. Ieder personage krijgt zijn of haar tijd in de 'spotlights', al blijft Herodes wel erg op de achtergrond; eigenlijk zijn het vooral de vrouwenrollen die de aandacht opeisen, waarbij de gepassioneerd zingende Herodias minstens zo sterk wordt uitgewerkt als haar dansende dochter. Mooi dat Roadburn ook voor dit artistieke uitstapje plaats heeft ingeruimd.
Backxwash @ Roadburn 2023
BACKXWASH
Weer geheel uitgerust zijn we daarna helemaal klaar voor het energieke en vooral ook heel boze optreden van Backxwash. 'Rapmetal' zouden we dit amalgaam van boos uitgespuwde teksten en stuwende geluidserupties niet direct willen noemen, eerder zeer donkere maatschappijkritische hiphop, maar dat ook zo'n sound prima op Roadburn kan landen, bewees Dälek enkele jaren geleden al in een afgeladen Patronaat. De vuistjes gaan hier en daar dan ook vol overtuiging de lucht in, al helemaal als Black Sabbath even in gesamplede vorm om de hoek komt kijken, en ook wij worden meegesleurd door deze ontlading van lang opgekropte emoties, voorbeeldig ondersteund door heftige, elkaar in hoog tempo opvolgende beelden, en zijn klaarwakker wanneer we The Engine Room verlaten.
Backxwash @ Roadburn 2023
ZWART
Dat is mooi, want we hebben nog een behoorlijk stuk van de avond voor de boeg, beginnend met het optreden van Zwart in Little Devil. Net als bij het optreden van Ggu:ll eerder op de dag treffen we hier weer veel bekende gezichten, maar gelukkig is de achterzaal van het Tilburgse rockcafé wel wat ruimer dan 't Buitenbeentje, zodat het gezellig druk blijft, zonder dat we ons naar binnen hoeven persen. De sfeer is sowieso opperbest, al geven de donkere klanken van de toepasselijk getitelde band weinig aanleiding tot vrolijkheid. Frontman Kevin Kentie en zijn al dan niet in rouwsluiers gehulde consorten zijn al heel wat jaartjes actief in de lichtarme underground, en dat is ook te horen: Liederen als 'De Ziener', 'Woens Heil', setafsluiter 'Heem' en het aan de vier jaar geleden tijdens Roadburn overleden scenegrootheid Michiel Eikenaar opgedragen 'Ravenkloof' staan gewoon, en ook het Abysmal Darkening-oudje 'De doodgraver', gebaseerd op een oud Kempisch lied, weet indruk te maken. Mannen en vrouwen, zwoegt noest verder!
Zwart
HEAVY JAZZ JAM
We mogen het ondertussen misschien wel een vaste waarde op Roadburn noemen: de heavy jam. Vorig jaar sloot men het festival ermee af, maar ditmaal kunnen we al op de zaterdagavond aantreden in Paradox. Gitarist en componist Reinier Baas, de sessieleider van dienst, is geen onbekende op dit podium, al lijkt hij voor dit festival misschien een opmerkelijke keuze, gezien zijn achtergrond in de jazz en de modernere klassieke muziek, maar hij heeft al veelvuldig laten horen zijn wilde haren niet kwijt te zijn en in wezen met alle muziek uit de voeten te kunnen, van blues en rock tot jazz en klassiek. Bijgestaan door de immer heftige saxofonist John Dikeman, bassist en oud-Tilburger Jasper Stadhouders en drummer Sun Mi Hong weet hij inderdaad een aardig feestje te bouwen, zo horen we als we aan het eind van de set binnenvallen. Wellicht wat te 'far out' voor de gemiddelde Roadburner, deze geïmproviseerde freejazz-freakout, maar een kleine schare liefhebbers heeft het tot het einde toe volgehouden en wordt daarvoor beloond met een bijna grindcore-achtige, ultrakorte uitsmijter, die herinneringen oproept aan het Naked City-werk van John Zorn. Een fijne klap om de dag mee te besluiten.