Roadburndonderdag vindt fraaie balans tussen hard en zacht

Nu, om de lezer niet langer in spanning te laten: Het lijkt er alleszins wel op, want hoewel het festival niet uitverkocht is, blijkt de toch niet kleine 'Terminal'-zaal (buiten de Roadburndagen ook wel 'Koepelhal' genoemd) vlak voor aanvang van het optreden van het Zwitserse Yrre al bijna volledig te zijn volgelopen. Je moet bijna uitkijken niet over de buurmens of zijn/haar/hun tasje te struikelen, wanneer de mannen en vrouw in het aardedonker aan hun set beginnen. De grote aanloop kan onmogelijk het gevolg zijn van de naam die ze in de scene hebben opgebouwd, want daartoe hebben ze nog helemaal geen kans gehad; de set die ze vandaag spelen komt voort uit een gelegenheidsproject voor een filmfestival en tot voor kort had de band zelfs letterlijk geen naam. De bandleden waren dus begrijpelijkerwijs zeer verrast en vereerd dat ze nu al zo'n gerenommeerd festival als Roadburn mogen openen, maar van 'stagefright' heeft men gelukkig niet zichtbaar last - de band zet een mooie set neer, waarin de zware geluidsgolven als evenzovele slagen van het noodlot onverbiddelijk op het publiek neerregenen. Er is weinig licht in het gedoemde duistere metalen universum van Yrre, maar dat hoeft een indrukwekkende esthetische beleving niet in de weg te staan. Een mooie, waardige opener van dit zwarte feest.

Zonder ons tijd te gunnen om van deze diepe mokerslag te bekomen, gaan we meteen door naar het Italiaanse duo OvO. Een man op drums en een vrouw op gitaar en vocalen - meer heeft men soms niet nodig om een indrukwekkend optreden te kunnen verzorgen, zoals het Amerikaanse Jucifer ook al jarenlang bewijst. Behalve de eindeloze bereidheid tot touren hebben deze bands trouwens niet zoveel gemeen; de muziek van OvO heeft een meer ritueel, bij tijd en wijle zelfs introspectief en bedachtzaam karakter, hoewel de argeloze lezer hieruit zeker niet moet opmaken dat het aantal decibellen beperkt blijft; de frontvrouw kreunt, brult, steunt en gromt over een zwaar vervormd, loeiend en rollend gitaargeluid, waar haar slagwerkkompaan zijn vaak boos-monotone, tribale meppen aan toevoegt. Zwaar underground of niet, de Hall staat toch mooi behoorlijk vol, tot grote dankbaarheid van de frontvrouw, die aan het eind van de set zowaar ook over een innemende brede glimlach blijkt te beschikken.

Opvallende (vrouwen)vocalen blijven een grote rol spelen deze dag, zo ook bij de Belgische 'undergroundsupergroep' Predatory Void, met leden van onder andere Amenra en Oathbreaker in de gelederen. Beide bands kunnen prima als sonisch referentiepunt dienen, maar de blikvanger en sfeermaker vandaag is toch wel de oorspronkelijk uit Rusland afkomstige zangeres, die gehuld in een zwarte kostuumdramajurk gevoelige zuivere zanglijnen, voorzien van die typisch donker-slavische intonatie, afwisselt met niet minder gevoelig posthardcore-geschrei, dat de uitdrukking 'zich de longen uit het lijf schreeuwen' van een heel nieuwe betekenis lijkt te voorzien. 'Dit kan toch niet goed zijn voor de stembanden', zo denken we dan wel eens bezorgd, maar we hopen maar dat stemoefeningen hier uitkomst bieden; hoe dan ook is het publiek zeer in zijn nopjes met het gebodene, en ook hier kan niet gelden dat bekend bemind maakt, want het plaatwerk dat men uitvoert, 'Seven Keys to the Discomfort of Being', komt pas op vrijdag officieel uit. Mooi om te zien hoe de inspanningen van een band ook zonder overdreven muziekindustrie-'buzz' op hun merites gewaardeerd blijken te kunnen worden.

Weer zo'n obscure naam op het affiche die ons weet te verrassen: Het door hurdy-gurdy en een incidentele vioollijn ondersteunde, maar sterk vocaal georiënteerde Judasz & Nahimana, die ons op een zachte en ingetogen wijze een spirituele reis laten maken door het land der doden, die ze zo over het graf (of ook wel de urn) een prachtige stem geven en weer hun plaats tussen ons, de levenden geven. Een welkom rustpunt in een soms woelig programma.

Na een korte pauze krijgen we nog net een staartje mee van het donker-feëerieke, bijna triphop-achtige optreden van Esben & The Witch, om ons dan snel te vervoegen bij het optreden van Julie Christmas op de Main Stage. Die haast was op zich niet nodig, want hoewel we al een tijd vergast worden op enige inleidende klanken, duurt het een poos voor de band daadwerkelijk op het podium verschijnt. De in de scene zeer gekende vocaliste en, mag je wel zeggen, muzikale performance-artieste heeft voor vandaag haar band versterkt met niemand minder dan Johannes Persson (Cult of Luna), maar alle aandacht gaat uiteraard uit naar Julie zelf, daar heeft ze haar opzichtige 'glow-jurk' niet eens voor nodig. Maniakaal stuitert ze over het podium, gillend, kroelend, of ook wel met een klein stemmetje de minder gunstige kanten van haar eigen karakter belichtend, maar hoe dan ook zeer aanwezig en moeiteloos oprijzend boven de gigantische geluidsmuur die achter haar wordt opgetrokken. Uit de aard der zaak kan deze mevrouw gemakkelijk 'too much' voor je zijn, maar wanneer je je laat meevoeren in haar heftige, emotioneel wankele universum, kan deze blootlegging en (naar we hopen) uitvergroting van de minder besproken of gangbaar geachte uitwassen van het zielenleven een vreemd cathartische werking op de toehoorder hebben. Een ervaring.

Een qua set-up veel bescheidener, maar daarmee zeker niet minder indringend optreden zien we aansluitend in de belendende Next Stage, waar Micaela Tobin aka White Boy Scream moederziel alleen haar opwachting maakt. Slechts ondersteund door de tafel vol apparatuur die voor haar ligt, neemt deze klassiek getrainde zangeres ons mee naar de meer duistere krochten van haar eigen bewustzijn maar ook de ons omringende wereld; teksten zoals 'I want to escape from the empire where the sun never sets, take me to the abyss' hebben een duidelijk anti-koloniaal randje en verwijzen naar haar voorouderlijke wortels in de Filipijnen, een eilandenrijk dat ook middels een authentiek geluidsfragment van een dissidente kardinaal present wordt gesteld. De verontrustende, soms behoorlijk gruizig/pijnlijke klanken en drones waarmee ze haar loepzuivere vocalen ondersteunt, vertolken de ervaring van 'unsettledness' (ook in de letterlijke zin: het gevoel niet geheel op je plaats of thuis te zijn) van deze in LA gevestigde artieste op toepasselijke wijze. Niet de meest toegankelijke act, zoals ook mag blijken uit de slechts voor de helft gevulde zaal, maar wel eentje die moeiteloos beklijft.

Experiment is mooi en goed, maar uit je plaat gaan bij een psychedelische jamband hoort toch ook wel echt bij de complete Roadburnervaring. Met dit in het achterhoofd begeven we ons naar Bo Ningen, een band die we daadwerkelijk al eens eerder gezien hebben en die bij die gelegenheid veel indruk op ons maakte. We hadden echter verzuimd van tevoren de festivalwebsite te raadplegen, waardoor we niet hadden meegekregen dat deze band voor Roadburn een speciale set heeft samengesteld, die het experiment met elektronica centraal stelt (niet voor niets geven ze deze zelf de naam 'Far East Electric Psychedelic' mee). De concertbeleving valt dus iets anders uit dan we vooraf hadden gedacht, met veel bezwerende en repetitieve elementen die een zweem van krautrock aan het geheel meegeven, en zelfs een kort rap-intermezzo.

Zeker niet oninteressant, maar wij en vele anderen in het publiek zijn bepaald niet ontevreden wanneer het laatste nummer (dat misschien wel een kwartier of langer duurt) een onvervalste, all-out jam is waar de band, anders dan het enorme gevaarte van Elon Musk, er wel degelijk in slaagt uit de dampkring te komen en ons naar de sterren mee te voeren. De frontman van deze band verdient sowieso enorme waardering voor zijn qua motoriek en mimiek onnavolgbare podiumpresentie; het kan op het eerste oog misschien wat theatraal of cartoonesk aandoen, maar deze man gaat op onvervalst Japanse wijze gewoon volledig op in wat hij doet, niet minder dan zijn bij wijze van contrast uiterst stoïcijns musicerende bandmaatjes. Tegen de tijd dat hij in de finale van de set zijn bas te midden van het publiek in de meest onmogelijke houdingen aan het bespelen is, blijken ook de sceptici onder de toehoorders echter volledig voor zijn 'stage-antics' gewonnen. Een uitgelaten, schier euforische sfeer heerst na afloop in 'The Terminal'; een perfecte wijze om deze eerste dag te besluiten.