Woensdag 11 juli 2018; het is een broeierige namiddag, zoals deze zomer enkel bestaat uit broeierige namiddagen. Maar de broeierige sfeer in het smalle poortje ergens in Tilburg komt niet zozeer van de brandende zon als wel van waar het poortje naar toe leidt. Een goede twintig man staat opeengehoopt in deze smalle brandgang om de try-out van DanZman bij te wonen. DanZman, een nieuwe Tilburgse act die zich twee dagen later op de Zwarte Cross officieel aan de wereld zal openbaren. Een rij met gespannen blikjes staren met dezelfde blik naar elkaar; “Wat mogen we gaan verwachten?”. Bij de deur naar de oefenruimte waar de kleine groep zo naar binnen zal schuifelen, kijkt een tweetal elkaar met een vergelijkbare, maar gezond gespannen blik aan. De vraag die op hun fronzen rust een andere: “Gaat het zo meteen wel allemaal goed?”.

DanZman, dus. Een duo. Nee, een trio. Of beter een solo act bestaande uit Antoine Kroes, Dave van den Dries en DanZman; een 3D animatie, drie jaar terug ontsproten uit het brein van Kroes en nu groot genoeg om zijn eigen eerste stappen op de bühne te zetten. Een proces dat begon bij de gedachte dat het wellicht tijd was om te stoppen met muziek. Althans, ze vertelt Kroes twee weken later op een zonovergoten terras. Antoine Kroes, al sinds de jaren 1980 actief in de popmuziek – onder andere in MAM, Longstoryshort, The Wrong en meest recent ANumberOne – bedacht zich zo’n vier jaar terug dat het wellicht eens tijd werd om de gitaren in de wilgen te hangen: “Het begon allemaal met helemaal, absoluut stoppen met muziek. Om afstand te nemen met de hele existentiële idee van te willen zijn, het bestaansrecht.”

Abrupt stoppen leek hem echter toch niet zo heel gezond. Muziek maken houdt je in zekere zin ook jong, ook omdat je in contact blijft met de tijdsgeest. Dus werden de gitaren nog voordat zij de takken hadden geraakt alweer uit de wilgen getrokken, maar wel met het idee dat alles anders moest, een volledig nieuwe uitdaging. In zekere zin terug naar de chemie waar alles omdraait, het muziek maken; de magie van de band. Het momentum van creëren. Daar wilde hij naar terug, en daarvoor moesten er nieuwe uitdagingen worden opgezocht. Dus werd er een piano gekocht - iets wat Antoine nog niet kon spelen - en besloot hij in de Nederlandse taal te gaan zingen, iets wat hij bij MAM uiteraard al wel had gedaan, maar nooit zijn keuze was.

© DanZman

“Ik wilde letterlijk met de billen bloot, mij zelf helemaal opnieuw uitdagen. Hoe kom ik terug bij ‘de magic’? En ik wilde daarbij echt vanuit de inhoud vertrekken, vandaar ook die taal. Ik wilde dat het heel erg oprecht was, van mij, authentiek en waar ik niet om heen kan.” Een taal waarvan hij onderdeel is, daar ligt het goud; “Ga het maar eens aan! Knip het maar in stukken! Kijk maar eens hoe mooi die taal is!”. Het ging dan ook niet zonder slag of stoot, het eerste jaar dat hij werkte aan nieuw materiaal zat hij worstelend in de studio met de taal. Het klonk niet, hij moest over een stuk géne, een barrière heen stappen. Want waarom die géne? “Jij krijgt al snel de associatie met Bløf. Maar ik ontdekte ook opnieuw de oude Nederlandstalige muziek, Willie Alberti, Ramses Shaffy of Toon Hermans – ik ben een enorm fan van Toon Hermans. En als je dat dan opnieuw ontdekt, dan gaat er een deur open. Dan kom je in een warm bad. Dan krijg je een taal om binnenstebuiten te keren.”

Bovendien kwam daarmee het besef dat hij met DanZman nog alle kanten op kon. Geen Nederlandse funk, geen Nederlandse soul, DanZman kan al die velden nog bewandelen. En daarmee komen we ook terug bij het idee DanZman. DanZman is geen vaststaand concept, het idee is mede gebaseerd op wat Kroes zag gebeuren bij Anthony And The Johnsons, een mengelmoes aan culturen en mensen op de bühne. Een mengelmoes niet zo zeer gebaseerd op wat je kúnt, maar meer op wat wíl bijdragen. Een “open-source band”, waar iedereen die wil bijdragen, iets wil in brengen, welkom is. Bij DanZman staat dan ook niet de band of artiest centraal, maar de performance; de 3D animatie die Kroes over de afgelopen jaar zelf heeft ontwikkeld.

Live, in de kleine repetitieruimte waar DanZman zich op die broeierige namiddag presenteert, zijn Antoine Kroes en Dave van den Dries dan ook nauwelijks uitgelicht. De nadruk ligt op het grote scherm achter hen. Met net genoeg licht om de snaren of elektronica onder hun vingers te zien, werken de muzikanten zich in het zweet om de soundtrack onder het verhaal DanZman uit te werken. Als de muzikanten in de orkestbak bij een opera, zijn zij wel aanwezig, maar op de achtergrond. De nadruk ligt op de peinzende, angstzweet zwetende, morfende of dansende animatie, die zich van de backstage langs alle hindernissen die een artiesten leven kent naar het podium beweegt. Met combinatie van de nummers en animatie brengt DanZman je in beeld en woord langs de twijfels en angsten van DanZman, om je vervolgens - bungelend boven de dreigende afgrond - in verbazing en vertwijfeling achter te laten.

“Mijn grootste droom is dat ik straks zelf geen onderdeel meer uitmaakt van DanZman. Dat andere artiesten, muzikanten, kunstenaars het stokje hebben overgenomen en dat ik dan in het publiek sta te kijken.” Wat voor Antoine Kroes begon als een zoektocht naar een nieuwe uitdaging en het hervinden van het pure band plezier, eindigt met een heruitvinding van de pop waar niet langer de artiest, maar puur het product centraal staat. Antoine wil DanZman helemaal openzetten voor iedereen en uiteindelijk los kunnen laten om zelfstandig verder te gaan, DanZman van het publiek maken. Een proces dat volgens Kroes van zelf loopt; “Mensen bieden zich van zelf aan. Zo kwam Dave zelf met het voorstel om mee te gaan werken in DanZman, enkel toen hij hoorde wat ik wilde gaan doen. Hij raakte meteen enthousiast.” En Van den Dries heeft ook zeker geen ondergeschikte rol in het geheel, maar helemaal vrij om naar eigen inzicht de kale versies die Kroes hem toestuurt in te vullen. Een totaal andere invulling dan hij in de bands daarvoor had, waar hij met in zijn hoofd al totaal uitgewerkte nummers de oefenruimte in stapte en als bandleider zich vrijwel als dirigent opstelde. De nieuwe aanpak bevalt hem echter goed, daar hij elke keer weer blij verrast is wat Dave er uiteindelijk van maakt. En wellicht zit hij dus over een tijdje vanaf een tibune toe te kijken hoe DanZman zich ontvouwt in de handen van anderen. Vast niet omdat hij is gestopt met muziek maken, maar omdat hij verder is gegaan. “Ergens zou ik ook wel weer eens helemaal alleen willen spelen. Gewoon puur de muziek en ik, terug naar het liedje en dat opnemen.” Totaal stoppen, dat zit er echter niet in. “Popmuziek houdt je jong.”

© DanZman