Roadburn 2016: Oude rotten en jonge honden steken elkaar naar de kroon op eerste Roadburndag

Paradise Lost blikt terug op roemrijk verleden; Oranssi Pazuzu belooft veel voor de toekomst

Maarten & Wouter de Waal ,

Op de drempel van het Roadburnfestival blijken de weergoden Tilburg nog opvallend gunstig gezind, wat de vele zonaanbidders onder de bezoekers ertoe verleidt de terrassen aan de Korte Heuvel op te zoeken. Die zon lonkt ook naar ons, maar van de donkere ruimte voor de Main Stage gaat een nog grotere aantrekkingskracht uit...

Om half vier mogen daar immers de Zweedse maankinderen van Cult of Luna aantreden, die de muziekconnaisseurs voor deze gelegenheid vergasten op een integrale uitvoering van hun waarschijnlijk meest gewaardeerde plaat, 'Somewhere Along The Highway'. De imponerende setting van de verruimde grootste Roadburnzaal blijkt perfect voor de uitvoering van deze epische roadtrip naar de duisterste krochten van de ziel. Het live uitvoeren van zo'n vermaard werk met een zorgvuldig opgebouwde sfeer heeft zeker haar voordelen, maar bergt ook het gevaar in zich dat niet alle passages die op de plaat werken zich makkelijk naar een live-situatie laten vertalen; bij de rustigere stukken merk je dan ook dat de aandacht van het publiek soms wat verslapt. De zinderende finale brengt echter iedereen weer bij de les, waardoor we uiteindelijk zeker mogen spreken van een geslaagd startschot van de 2016-editie van Roadburn.

Zou Der Blutharsch and the Infinite Church of the Leading Hand erin slagen om ons in deze uitgelaten gemoedstoestand te houden? Albin Julius heeft wellicht zijn meest wilde haren verloren, maar de nieuwe koers die hij heeft gekozen is zeker niet minder gewaagd of bijzonder dan wat hij hiervoor deed. De heren van het gezelschap verschijnen allen gekleed in opvallende witte hemden plus stropdas op het podium, maar de blikvangster is wel de vocaliste, die de even meedogenloze als ritmisch dwingende donkere psychedelica voorziet van diep doorvoelde zanglijnen waarin op de van volksliedjes bekende wijze wordt verhaald over de tragische rampspoed die het leven vaak met zich meebrengt. Het immer wat schelle geluid in het Patronaat weerkaatst sfeervol tegen de zoldering en de glas-in-loodramen en maakt de soms felle muzikale uitbarstingen nog extra verzengend, al helemaal bij de woest ruisende climax van de set.

Tijd voor een adem- en eetpauze, om ons dan weer naar de Kleine Zaal te begeven voor de gebalde energie-explosie die een optreden van Full of Hell is. We zagen ze in september al aan het werk met noisekoning Merzbow, maar het Amerikaanse gezelschap laat vandaag zien ook op eigen kracht een woedende crustgrindset neer te kunnen zetten die de aandacht van de luisteraar elke seconde vasthoudt, niet alleen bij de echte ragstukken, maar ook tijdens de iets tragere, dreigende interludes tussendoor. Men houdt ruim op tijd op, wat ons genoeg gelegenheid geeft tijdig aanwezig te zijn in het Patronaat voor het optreden van de Finse psychblackmetaloutfit Oranssi Pazuzu. Althans, dat dachten we. De gigantische rij voor de ingang overtuigt er ons echter al snel van dat de band nog populairder is dan we al inschatten, dus schoorvoetend maken we gebruik van onze Patronaatpas om de file te omzeilen. (Een tip voor de wachtenden in dit soort situaties: het blijkt vrijwel altijd zo te zijn dat de bomvolle zaal na een kwartier behoorlijk leeg begint te lopen, dus als je het enige tijd na aanvang nog eens probeert, heb je grote kans dat je vrij snel naar binnen kunt.) De Finnen hebben hun fanschare duidelijk nogal uitgebreid sinds Incubate 2010, toen we ze in het kleine zaaltje van Little Devil aan het werk zagen, en dat komt zeker voor een belangrijk deel op conto van het meesterwerkje 'Värähtelijä' dat ze eerder dit jaar uitbrachten. De wijze waarop dit gezelschap black metal met psychedelica weet te vermengen zonder melig of soft te gaan klinken mag hoe dan ook met recht uniek genoemd worden. De set van vandaag is ook zonder meer overtuigend, waarbij het met dissonanten overladen slot nog speciale lof verdient, hoewel het daglicht dat door de ramen binnenstroomt eigenlijk licht afbreuk doet aan de sfeer, en dit soort bands sowieso waarschijnlijk altijd het beste tot zijn recht blijft komen op je eigen schemerige zolderkamertje.

Aansluitend kunnen we de verleiding niet weerstaan nog even van de laatste zonnestralen te genieten, maar gelukkig komen we nog wel net op tijd in 013 aan om het meesterlijke afsluitende titelnummer 'Jane Doe' van het meest gerenommeerde album van Converge bij de Main Stage mee te pakken. Dan kunnen we meteen doorlopen naar de Kleine Zaal, alwaar het lijvige duo The Body haar nietsontziende mensenhaat op het publiek loslaat. “I Want Nothing But Death” staat op het scherm achter de band te lezen, en de verpletterende sludgedoom die dit tweetal produceert mogen we gerust opvatten als de sonische equivalent van dit statement. We ontrukken ons even voor het slot al aan deze onontkoombare muzikale stoomwals, om niet het begin van het optreden van Paradise Lost op de Main Stage mis te lopen. Op de kop af vijfentwintig jaar geleden bracht de band het werk 'Gothic' uit, dat we gerust mogen beschouwen als één van de mijlpalen in de ontwikkeling van het typisch Brits-romantische gothicdoomgeluid. Het Roadburnfestival heeft door de jaren heen al ruimschoots bewezen over een groot historisch besef te beschikken, dus dat deze band hier de unieke gelegenheid krijgt juist dit album ten gehore te brengen, mag eigenlijk geen verbazing wekken. De impact van deze klassieke liederen wordt bij dit optreden maximaal versterkt door de uiterst krachtige visuals van de Roemeen Costin Chioreanu, wiens prachtige werk al langer te bewonderen is op dit festival. Voor veel Roadburngangers roept 'Gothic' herinneringen op aan hun eigen adolescentenjaren en in die zin zit er een zeker nostalgisch trekje aan dit optreden, een sfeer die gehandhaafd blijft door de nummers die men aansluitend aan dit werk speelt (zoals de ijzersterke opener 'Embers Fire' van 'Icon', het meeslepende 'Hallowed Land' en het met een uitzonderlijk memorabel refrein gezegende 'As I Die'). Dat men recentelijk de oude vorm weer hervonden blijft, blijkt echter uit het nummer 'Beneath Broken Earth', dat tot groot plezier van onze fotograaf ook nog de revue passeert.

De meeste Roadburngangers maken zich vervolgens op voor het optreden van het Canadese Black Mountain dat de dag op het hoofdpodium mag afsluiten, maar wij besluiten de dag op een meer experimentele noot met de Dead Neanderthals in Cul de Sac. Eerder op de dag schijnt het daar, onder meer bij de Brabantse stonerveteranen van Gomer Pyle, beestachtig druk te zijn geweest, dus enigszins bevreesd maken we ruim voor aanvang al onze opwachting in het kleine café. Tot onze opluchting blijken we echter zo door te kunnen lopen om rustig vlak voor het podium het begin van het optreden af te wachten. Het Nijmeegse duo heeft al bij veel gelegenheden een positieve indruk op ons achtergelaten, en ook nu stelt men ons niet teleur: het aanhoudende, scheurende saxgeweld en het op hol geslagen trom- en bekkengeroffel van dit freejazztweetal brengen ons in combinatie met het verblindende licht dat ons vanaf het podium tegemoet straalt moeiteloos in een staat van euforie, waarbij het nummer 'Paradise City' van Guns N' Roses dat aansluitend uit de boxen knalt eigenlijk wonderwel aansluit. Moe maar voldaan kunnen we huiswaarts keren, om ons op te maken voor een tweede, waarschijnlijk minder zonnige maar daarom muzikaal niet minder interessante Roadburndag.