Zondagse Gifgrond biedt feestelijke improvisatie voor jong en oud

Jaaja, Uské Orchestra ft. Helmutmut, Dumber en DJ Zachte G verzorgen lieflijke middag

Wouter de Waal ,

Naast bijeenkomsten op zaterdagavond organiseerde Gifgrond van oudsher ook wel eens optredens op zondagmiddag. De laatste tijd was dat echter niet meer aan de orde, tot deze laatste zondag van augustus, toen de improvisatieduo's Dumber en Uské Orchestra hun kunsten vertoonden voor een leeftijdstechnisch zeer gemêleerd publiek, deels bestaande uit muzikanten en kroost van de Japanse freakfolk-slotact Jaaja.

DUMBER

Dat een middageditie van Gifgrond toch een iets ander groepje bezoekers trekt dan een avondlijke, blijkt wel uit de knutselende kinderen die bij aankomst aan een tafel in de warme buitenlucht in de weer zijn. Wanneer we echter het zonnige binnenpleintje verlaten en ons in het atelier zelf begeven, worden we geconfronteerd met een aanzienlijk duisterder affaire, luisterend naar de naam Dumber. Hierachter gaan de welbekende X-burger Nick J. Swarth en Beukorkest-bassist Siem Nozza schuil, die de handen ineen hebben geslagen voor een improvisatieproject van woord en geluid. Het nostalgische betoog over een tijd waarin de maatschappelijke keuzevrijheid aanzienlijk groter was dan nu, waarmee Swarth ondersteund door de spontane klanken van Nozza inzet, zal een beetje over de kleinere hoofdjes heengaan, maar zijn dictie en presentie zijn eigenlijk al genoeg om ieder publiek te boeien. Al gauw hoeft niemand zich overigens meer om teksten te bekommeren, want deze dichterlijke start vloeit over in een zuiver auditieve exploratie waarin (vervormde) keelklanken en bas een intens duet aangaan. Een fijn begin van de dag.

USKÉ ORCHESTRA FT. HELMUTMUT

Verdere verkenningen in de wereld van geluid worden ons aangeboden door Uské Orchestra, een elektroakoestisch eenmansorkest dat voor de gelegenheid met percussionist Helmutmut optreedt. Tezamen creëren de Belgen een zeer divers amalgaam aan klanken, waarin naast elektronica en allerhande drumobjecten als koebellen en gamelanbekkens ook vreemde blaasinstrumenten een belangrijke rol spelen: Helmutmut bedient zich als hij niet trommelt van een hoornachtige, terwijl Uské een compact, wie weet zelfgemaakt instrument hanteert, dat met zowel een koperen als een rieten blaasstuk iets van een trompet en saxofoon in één schijnt te zijn. Het muzikale resultaat klinkt vaak behoorlijk abstract en apart, maar ook fascinerend, als ware het de uiting van een tot nog toe onbekende stam. Na dit bizarre Belgische tussenspel mag de vrolijke Japanse clan Jaaja de middag in stijl besluiten.

JAAJA

Het kleurrijke kluitje mensen dat Jaaja en aanhang vormt, is al de hele dag opvallend aanwezig, niet in de laatste plaats door een tweetal kindertjes dat druk door de ruimte hobbelt. Tegen de tijd dat de show start, is de kleinste van het stel al op een kar met dekens in slaap gevallen; de oudste rent uitgelaten duwend en trekkend achter het muzikantentrio aan, dat als een bescheiden verklede stoet al musicerend van de binnenplaats naar de zaal trekt. Daarna verdwijnen de jonkies van het toneel, maar de kinderlijke sfeer blijft in een freakfolk-set waarin spiritualiteit en naïviteit op kenmerkend Japanse wijze met elkaar verweven zijn. In rudimentair Engels geeft het groepshoofd ons te kennen hoe aarde, zon, sterren en dieren in de nummers bezongen worden, terwijl een uitspraak als 'earthquake (booom) and then nuclear (booom), but we also have babies' getuigenis aflegt van zijn bekommernis om toekomstige generaties. De toon is echter continu opgewekt, en hoewel uit de Japanse teksten voor ons verder niets op te maken valt, komt de energie van de eenvoudige liedjes moeiteloos over – de bandnaam zou je trouwens best als een soort onomatopee kunnen opvatten, want de refreintjes zijn vaak gevuld met enthousiaste 'jaajaja''s. Wie na deze hartverwarmende performance honger heeft gekregen, kan vervolgens aanschuiven bij een met liefde bereide gezamenlijke maaltijd: in afwachting daarvan draait DJ Zachte G nog enkele rare plaatjes, en kunnen we alvast reikhalzend uitzien naar de volgende Gifgrondeditie.