Ralph van Raat doet naam van 'Fluisterzacht'-concertreeks eer aan

Pianist laat publiek kennismaken met Hans Ottes veelluik 'Buch der Klänge'

Wouter de Waal ,

De concertzaal van Theaters Tilburg is deze zondagmiddag in een dromerig paars licht gehuld wanneer pianist Ralph van Raat het podium betreedt. Die kleur blijkt prima te resoneren met het spiritueel getinte, sterk geconcentreerde 'Buch der Klänge' (1979-1982) van de Duitse componist Hans Otte, dat vandaag een overtuigende, tot het uiterste verstilde uitvoering krijgt in het kader van de Incubated-serie 'Fluisterzacht'.

Hoewel Van Raat getuige zijn vele optredens in de media over het algemeen bepaald niet te beroerd is om enthousiast tekst en uitleg te geven bij composities, kiest hij er deze keer voor geen woord met de aanwezigen te wisselen en zich volledig te richten op zijn pianospel. Of daar een speciale reden voor is, weten we niet, maar het is hoe dan ook toepasselijk voor het werk dat hij vandaag onder handen heeft: niet alleen omdat het op zich vrij gemakkelijk in het gehoor ligt en derhalve niet direct om een uitgebreide explicatie vraagt, maar vooral ook omdat de gedachte achter dit 'Buch der Klänge' is om de klanken voor zichzelf te laten spreken. Zo ontvouwt zich een muzikale meditatiesessie, opgedeeld in een aanzienlijk aantal contrasterende delen van enkele minuten, die steevast eindigen met het beeld van een eigenaardig in zijn pose verstijfde, schijnbaar in zichzelf verdiepte pianist, gevolgd door een moment van ontspanning en herschikking in aanloop naar de volgende passage.

Dergelijke geaccentueerde rusten dragen verder bij aan de atmosfeer van verstilling die door de muziek wordt opgeroepen, zelfs als er wat noten betreft heel veel beweging gaande is. Invloed van minimalistische stromingen is onmiskenbaar in de veelal lichtjes klinkende, heel vlot repeterende notenstromen, maar een enkele keer zijn ook de zware, massieve akkoorden die iemand als Messiaen graag gebruikte om grootse (boven)natuurlijke fenomenen te evoceren hoorbaar, of de ingetogen, intieme klanken van een Satie. Aldus zou je Ottes 'Buch der Klänge' misschien wel als de ontbrekende schakel tussen de Amerikaanse en de Europese moderne gecomponeerde muziek kunnen omschrijven: in ieder geval vormt het een aangename kennismaking met het oeuvre van de enige jaren geleden overleden Duitser, met dank aan de krachtige, doorvoelde interpretatie van Ralph van Raat.