Aart Strootman en Wiek Hijmans hypnotiseren en overrompelen in Paradox

Eigengereide snarenhelden zorgen voor prachtige afsluiting gitaarmaand

Wouter de Waal ,

Het mocht dan wel het einde van een maand zijn die tot de nok toe gevuld was met stergitaristen, toch slaagden Aart Strootman en Wiek Hijmans er afgelopen zaterdag in Paradox nog in nieuwe dimensies van het instrument bloot te leggen, of het nu ging om minimalistische werken op onconventioneel gebouwde instrumenten of een energieke totaalperformance die vol gebruik maakte van de ruimte.

AART STROOTMAN

Wanneer Strootman rond de klok van half negen als eerste de planken betreedt, worden we al direct dubbel verrast: niet alleen omdat de jonge gitarist inzet met een stuk dat we toevallig vlak voor vertrek van huis op YouTube hadden geluisterd, maar ook omdat we dit een hele tijd terug op ditzelfde podium hoorden in de vertolking van Hijmans. Blijkbaar wordt Reichs 'Electric Counterpoint' bijzonder vereerd door beide gitaristen, hetgeen gezien het sprankelende ritme en de pakkende harmonieën van deze compositie (die overigens kenmerkend zijn voor het hele oeuvre van de Amerikaan) wellicht niet eens zozeer hoeft te verwonderen. Strootman heeft er zelfs een speciale achtsnarige gitaar voor laten bouwen, die hij echter pas omgordt tijdens het slot van het concert. Voor die tijd speelt hij nog met repetitieve stof van Lunapark-componist Anthony Fiumara, terwijl hij voor een rigoreus minimalistisch werkje van de jeugdige Philip Glass (toepasselijk 'Two Pages' genaamd) naar een zelfgebouwde minigitaar grijpt. Om van het handvol noten op dat leuke stukje hout meteen naar het handvol octaven van het 'Reich'-instrument te gaan is natuurlijk nogal een overgang, niet in de laatste plaats voor de uitvoerende zelf, die in navolging van voornoemde Glass maar etudes is beginnen te schrijven om de mogelijkheden van het veelsnarige monster te verkennen. Met een klein voorbeeld daarvan komt dit weldadig etherische optreden tot een conclusie – mensen die er wat van mee naar huis willen nemen, kunnen een verse soloplaat (met de korte edoch adequate titel 'Minimalism #1') ter plekke oppikken, waarbij ze ook nog vrijwillig risico lopen een nieuw nummer naar zichzelf vernoemd te krijgen.

WIEK HIJMANS

Zou het gezien overlappende repertoire-interesses misschien voor de hand hebben gelegen dat Hijmans samen met Strootman het podium zou delen, vanavond treden de heren op in strikte successie. Het waarom daarvan wordt al snel duidelijk, want 'senior' heeft deze zaterdag heel andere plannen dan zijn jeugdige collega. Geruggesteund door een video van een plein op een bewolkte dag, waarvan we af en toe geluiden lijken te horen, rent de muzikant van gitaar naar pedaal naar gitaar, met de meest diverse muzikale resultaten. 'One Hour' is de misleidend simpele naam van dit onnavolgbare geluidscollage, dat ons qua concept in de verte doet denken aan Charles Ives' 'Central Park In The Dark' (een sterk suggestieve en gelaagde verklanking van een bepaald stadsgebied gedurende een deel van de dag), maar verder nauwelijks enige vergelijking toelaat. In een soort van pointillistische en fragmentarische stijl bouwt Hijmans zijn vreemde geluidssculpturen op en om, waarbij terloops alle mogelijke genres van jazz tot noise en van minimal tot rock de revue passeren. Zeer opvallend is ook de ongebruikelijke verdeling van klanken in de ruimte: tegen het einde van zijn drukke performance spoedt de schijnbaar onvermoeibare muzikant zich zelfs even naar de achterzijde van de zaal om daar tekeer te gaan op een aan een kleine box aangesloten gitaar, alvorens het optreden rockend op het podium te besluiten. Een geweldig slot van een memorabele avond, die de ongekende mogelijkheden van de elektrische gitaar in de hedendaagse muziek overtuigend en met veel zwier onderstreept.