Electric Barbarian reikt Paradox innovatieve muzikale smeltkroes

DJ, strijkers en poëzie verrijken veelzijdig kwartet

Wouter de Waal ,

Met hun laatste album Barbed Wire doken de jazzmannen van Electric Barbarian in het werk van Harlem Renaissance schrijver Langston Hughes, daarbij gesteund door de samples en draaitafelkunsten van DJ Grazzhoppa en verscheidene strijkers. Het selecte gezelschap dat zich afgelopen vrijdagavond in Paradox verzameld had, kon gedurende enkele uren live kennis nemen van de verrassende resultaten.

Dat de Nederlanders en Belgen die de kern van dit ensemble vormen enige jaren geleden te zien waren onder de noemer 'Bitches Brew Spirit', verwijzend naar het legendarische genreoverstijgende album van Miles Davis, laat al weinig misverstand bestaan over de muzikale missie van deze heren. Die plaat is immers één van de hoekstenen van de fusionbeweging geworden, in het voetspoor waarvan talloze ensembles zijn opgericht. Jammerlijk genoeg hebben vele onder deze zich in de loop der tijd vooral op de technische kant van de zaak geconcentreerd, waardoor de grensverleggende ideeën die Davis en zijn geestverwanten hoorbaar inspireerden allengs op de achtergrond zijn geraakt. Electric Barbarian tracht deze oorspronkelijke intenties duidelijk nieuw leven in te blazen, onder meer door het aangaan van gewaagde allianties met muzikanten uit zeer verscheiden disciplines. Zo vinden we vandaag naast het kwartet van bas, drums, trompet en toetsen ook een cellist en twee violisten op het podium, terwijl een DJ zorgt voor invloeden uit de hiphop en samples van poëtische teksten: fragmenten uit het werk van Langston Hughes, die reeds lang voor de Tweede Wereldoorlog ageerde tegen het racisme in Amerika.

Het klinkt misschien als het recept voor een zware avond, maar dat is het niet. Pas tegen het einde van de tweede set horen we een langer gesproken stuk waarin de zwarte cultheld een vurig pleidooi houdt voor vrijheid, in bewoordingen die onwillekeurig de 'Freedom Now Suite' van jazzdrummer Max Roach uit 1960 in herinnering roepen. Voor het overige gebruikt het ensemble voornamelijk korte geluidsfragmentjes: zo cirkelt een zeker nummer rond het enkele woordje 'Albert'. Dat fungeert dan als afspringpunt voor de meest uiteenlopende improvisaties en ensemblestukken, waarin alle registers van drum 'n' bass tot jazz en klassiek worden opengetrokken en grondige elektronische klankvervormingen niet geschuwd worden. Bij muziek die zoveel genres en geluiden omspant ligt de chaos natuurlijk voortdurend op de loer, maar meestal weet deze uitgebreide band de boel waar het nodig is toch heel aardig in de hand te houden. Daarmee is nog niet gezegd dat alles wat dit experimentele octet probeert ook direct werkt, maar dat is nu eenmaal de prijs die men betaalt voor een avontuurlijke instelling. Gelikte, edoch intens saaie muziek is er immers al meer dan genoeg op de wereld.