Ha fijn, een absoluut 100% niet-controversiële recensie op 3VOOR12/Tilburg! Want over Shining konden we het eens zijn met zijn allen: deze heftige band zet met hun combinatie van black metal en grillige jazz iets unieks neer in de Kleine Zaal van 013. Support acts Cube X en Drums Are For Parades bleven, ondanks hun duidelijke kwaliteiten, toch in de schaduw staan van het Noorse spektakel.

CUBE X
Cube X is een nieuwe band van gitarist Thomas Martens, ontstaan uit het project VERS van Muzieklab Brabant. Met als bandleden drummer Stef Broks van Textures, saxofonist Edward Capel en 'geluidsmagiër' Younes Riad wordt duidelijk wat de insteek van de groep is: een mengeling tussen jazz, elektronica en elementen van metal. Of we dat dan 'fusion' mogen noemen, is onderwerp van discussie bij het publiek. Duidelijk is in ieder geval dat Cube X meer richting de jazz leunt dan de metal, qua composities; de muziek schiet qua tempo en stemming alle kanten uit en 'samplet' in zekere zin het geluid van metal om dit te doen. Ook andere rock komt om de hoek kijken met riffjes die naar Primus of de Peppers verwijzen, en op een ander moment lijkt de hele groep het scratchen van een discjockey na te bootsen met hun instrumenten. Niet alle experimenten zijn even succesvol en door de moeilijkheidsgraad van de muziek blijven de meeste bezoekers toch nog wat glazig naar de band staren. Cube X heeft duidelijk veel potentie en komt met razend interessante kruisingen van geluiden, maar heeft nog niet de ultieme vorm te pakken om dit in een popzaal te presenteren.

DRUMS ARE FOR PARADES
Waar de voorgaande band vooralsnog beter thuis zal zijn in een zaal als Paradox, komt Drums Are For Parades met simpelere genoegens. Tijd om domweg te rocken met dit powertrio, die zich op een middenweg lijkt te vinden tussen death metal en hardcore. Wie de band van tevoren niet opgezocht had op internet, komt hier tot de fijne ontdekking dat het om drie vrolijke Vlamingen gaat, die tussen de nummers door met droogkomisch commentaar komen. "Hallo Tilburg... ja, we weten zelfs waar we zijn." Hun hoofdzakelijk korte nummers zijn ondertussen van zo'n brute kracht dat elke riff, elke aanslag aankomt als een doffe mokerklap. Het entertainment van Drums Are For Parades is misschien simpel, maar de techniek en het tempo van de band liggen wel op een razend hoog niveau. Zo moet het ongeveer voelen om door een razende goederentrein vol kernafval te worden overreden. Het is niet allemaal briljant: het geluid van de band is even droog als de humor en de weinige vocalen die we horen, zijn duidelijk niet het sterkste punt van de band. Maar dan komt er weer een haast perfect gespeelde korte imitatie van klassieke Black Sabbath in het midden van een nummer, dat in deze context als een oprecht eerbetoon kan worden opgevat, maar ook duidelijk maakt dat deze jongens normaal met originele ideeën komen en ook nog stukken bruter zijn. We zien ze graag terug op de festivals in 2011.

SHINING
Heel vervelend voor de twee support acts is wel dat het hoofdprogramma van vanavond zo'n sterk optreden neerzet, dat het de herinnering aan welke band dan ook bijna uitvaagt. Superlatieven komen tekort in het geval van Shining. Het vijftal stond eerder al op ZXZW en Roadburn, maar met het album 'Blackjazz' van dit jaar lijkt de mix van jazz en metal waar Shining al een paar jaar aan werkt nu volledig uitgekristalliseerd. De band vuurt vanaf het begin op een ontiegelijk tempo salvo's aan riffs af op het publiek en houdt daar eigenlijk tot het laatste nummer niet mee op. Shining komt aan meer noten toe dan veel bands in een heel leven en trekt daarbij letterlijk alle registers open. Over de zware onderlaag speelt nog een synth-man voor de middentonen en frontman Jørgen Munkeby gilt daarbij het publiek toe op frequenties die wellicht alleen goed te horen zijn door honden en kleine kinderen. Ook switcht hij veel van gitaar naar saxofoon, die hij met zo'n snelheid en virtuoziteit bespeelt dat vele jazz-veteranen er nog een puntje aan kunnen zuigen.

Qua ritme en opbouw is het allemaal nauwelijks te volgen, maar de dichtheid aan geluiden op zich is gewoon verschrikkelijk opwindend. Mensen staan haast in trance te kijken naar dat gekkenwerk op het podium, tot er eens een nummer is afgelopen en men beseft: "Wow, dat was goed." Er valt veel te zeggen over de grenzen die de band verlegt binnen de jazz en metal, over de complexe techniek en de bereidheid om met alle facetten van de muziek te experimenteren. Maar in al die cultureel verantwoorde linkse hobby-praat, zou je al snel over het hoofd zien dat de band ook ontzettend veel lol heeft op het podium.  Munkeby draagt niet zelden een brede grijns op zijn gezicht als hij het publiek toegild en ook de andere bandleden werken zich met plezier in het zweet. Je hoort wel vaker van een band die als een strakke eenheid speelt, maar Shining is wat dat betreft echt een geöliede machine, vooral te merken tijdens de cover van King Crimson's 21st Century Schizoid Man, vrijwel het enige moment waarop de band even gas terug neemt.

Het is absoluut niet voor iedereen, dit soort muziek, zeker niet als je verder alleen maar van jazz houdt. Maar Shining is meer dan alleen maar ontoegankelijk en loodzwaar beuken: er is veel muzikale humor en lichte momenten. Shining is iets wat je moet ervaren, een op dit moment unieke band die iets neerzet voor de komende generaties. Over tien jaar zit de saxofoon in het standaardpakket voor metalbands, let maar op.