Roadburn donderdag: Midi Theater en Bat Cave

Geestverruimend Earthless en overdonderende blackjazz van Shining

Wouter de Waal, Ferdinand Vleugel ,

Met een even geniale als sinistere mix van black metal en jazz was Shining donderdag een van de meest imponerende bands op Roadburn. Het psychelische powertrio Earthless en een gloedvol akoestisch optreden van Witchcraft-voorman Magnus Pelander droegen er ook flink aan bij dat het op de eerste dag goed vertoeven was in het Midi Theater en de Bat Cave.

Geestverruimend Earthless en overdonderende blackjazz van Shining

Met een even geniale als sinistere mix van black metal en jazz was Shining donderdag een van de meest imponerende bands op Roadburn. Het psychelische powertrio Earthless en een gloedvol akoestisch optreden van Witchcraft-voorman Magnus Pelander droegen er ook flink aan bij dat het op de eerste dag goed vertoeven was in het Midi Theater en de Bat Cave.

RUSSIAN CIRCLES
Het nieuwe Midi-theater mag dan een college de kop hebben gekost, een mooie zaal is het wel. Het Roadburnpubliek weet de weg er naartoe op dag één al goed te vinden. Het Amerikaanse post-rock trio Russian Circles opent het Roadburn festijn meteen op hoog niveau met een spannend opgebouwde set, waarin vernuftig gebruik wordt gemaakt van dynamische verschillen (hetgeen vrij uitzonderlijk is op een festival waar de meeste groepen de volumeknop welhaast constant op elf hebben staan). Opvallend is ook de nauwkeurig afgemeten lengte van de bijna als suites opgezette stukken, waarbij het imponerende drumwerk vaak de composities draagt. Het meest indrukwekkende aan dit concert is echter ongetwijfeld dat ondanks de schijnbaar mathematische benadering van het materiaal door bassist, gitarist en trommelaar deze groep allerminst klinisch klinkt, maar integendeel emotioneel direct aangrijpt. Een heel bevredigend en meeslepend begin van deze Roadburn editie. (WdW)

ØRESUND SPACE COLLECTIVE
Spacerock hoort bij Roadburn als spek bij eieren. Aan het Deens/Zweeds/Amerikaanse Øresund Space Collective (ØSC) de eer om in de Bat Cave als eerste het publiek mee te voeren op een intergalactische trip. Met zweverige synthesizers, galmende gitaren en bezwerende drums jammen de mannen er lustig op los. Want nummers schrijven, daar doet ØSC niet aan. Het is dus altijd maar de vraag waar een optreden van dit telkens van samenstelling veranderende collectief naartoe gaat. De bebaarde mannen kijken elkaar voortdurend aan, zoeken al spelend de grenzen van de muziek op. Dubstep, reggae, symfonische stukken: niets is deze mannen te gek. Het levert een verrassend en fris mengsel op, dat bij vlagen zelfs uiterst dansbaar is. Niet dat het publiek dat doet; het blijft wel Roadburn. Maar schuddende hoofden zijn bij deze spacerockers genoeg te vinden in de Bat Cave. (FV)

SHINING
Met ratelende blastbeats, psychotisch saxofoonspel, trashy gitaarriffs en een ijzig krijsende zanger zorgt Shining in de Midi voor het muzikale equivalent van een meervoudige hartaanval. ‘Blackjazz’ noemen de Noren hun verbijsterende, duivelse verbinding van black metal en free jazz. Om diverse redenen is dat een prima benaming. In de eerste plaats omdat het de twee voornaamste invloeden van de band benoemt. Maar vooral omdat de term blackjazz uitdrukt dat het hier niet om metal met jazzinvloeden gaat, wat doorgaans het geval is wanneer de twee stijlen gecombineerd worden, maar om het omgekeerde: Shining brengt free jazz in de vorm van black metal. John Coltrane meets Mayhem, zeg maar. Hoewel de band ook af en toe een dikke groove inbouwt als ‘rustpunt'. Het resultaat is in één woord verbluffend. Zonder te overdrijven kun je de muziek van Shining gerust revolutionair noemen. De band heeft met blackjazz een bizar nieuw genre uitgevonden. En niet alleen op plaat komt het over. De verwoestende kracht waarmee de vijf mannen hun sinistere klanken over de zaal uitstorten, het onberispelijk strakke spel; alles is goed aan deze band. Zanger Jørgen Munkeby zorgt met zijn vertrokken grimassen en wilde saxofoonspel ook nog voor het nodige visuele spektakel. Tussendoor maakt hij sympathieke praatjes met het publiek, dat al even lyrisch is als de recensent van dienst. Shining kan na dit optreden alvast bijgeschreven worden op de lijst van hoogtepunten op Roadburn. (FV)

EARTHLESS
“We’re Earthless from California, jay,” meldt de gitarist van het psychedelische powertrio op zeer droge toon bij aanvang van de set in het Midi Theater. Het contrast tussen die aankondiging en de daaropvolgende geestverruimende instrumentale marathonsessie had nauwelijks groter kunnen zijn. Earthless weet van de eerste tot de laatste noot te boeien met een geweldige jam vol welgemikte riff- en tempowisselingen. Deze drie heren zijn uitstekend op elkaar ingespeeld en raken geen moment het spoor bijster. Ze blijken zelfs nog in staat tot een uitstekend uitgekiende meesterzet tegen het einde van het hun toebedeelde uur, wanneer de groep collectief omschakelt van het op dat moment bereikte spirituele hoogtepunt naar afgrondelijk diepe doom. Het daaropvolgende uitgebreide gejuich in de zaal is dan ook meer dan verdiend. (WdW)   

MAGNUS PELANDER
Voor wie de Zweedse band Witchcraft hoog heeft zitten, kan de lol donderdagavond niet op: zanger Magnus Pelander toont zich met een akoestisch optreden van een andere kant én speelt uitsluitend nieuwe nummers. Geassisteerd door de vaardige tweede gitarist ‘Mike’ brengt Pelander zijn melancholische, folkachtige liedjes op gloedvolle wijze. Zijn wenkbrauwen hoog opgetrokken, de blik als altijd op een onzichtbare horizon gericht; gevoel voor sfeer kun je Pelander niet ontzeggen. Gecombineerd met zijn hoge stem, die bij tijd en wijle prachtig gecontroleerd overslaat, zou de zachtere Roadburnbezoeker er een brok van in zijn keel krijgen. De nummers zijn zo geschreven dat ze zowel akoestisch als elektrisch gespeeld kunnen worden. Dat is vooral goed te merken als de mijmerende melancholie plaatsmaakt voor krachtige gitaarstukken. Die komen akoestisch echter zo goed tot hun recht, dat het nog maar de vraag is of Pelander zijn band er echt bij nodig heeft. Hoewel Witchcraft een bijzonder vermakelijke band is, overtreft Pelander zichzelf met zijn akoestische show. (FV)

MONKEY 3
Meesters van de soundscape, dat zijn de mannen van Monkey 3. In het Midi-theater, dat de hele dag al goed bezocht wordt en opnieuw is volgestroomd, bouwen de Zwitsers aan hun bombastische muur van post-rock/ metal. Gelardeerd met spacegeluiden en onnavolgbare gitaarlijnen, voert Monkey 3 het publiek mee door een groots instrumentaal muzieklandschap. De tocht voert van ijle luchten vol wazige synntesizerklanken tot massieve gebergten, waar de band zich razend vanaf stort in wervelende climaxen. De intensiteit van het optreden en de meerdere lagen die de muziek rijk is, maken Monkey 3 een van de interssantere bands van het festival. (FV)