Van Dorpsstraat naar Staalstad: tussen stilte en uitbarsting Van Dorpsstraat naar Staalstad: tussen stilte en uitbarsting

Wellicht heb je de jongens van Dorpsstraat 3 nog nooit zo serieus aan het werk gehoord, maar dit optreden benadrukt dat ze als een goed geoliede machine samenwerken. Merlijn Breedland neemt een veelzijdige rol op zich, niet alleen als zanger maar ook achter de synthesizer en piano, waarmee hij een van de dragende krachten binnen het geluid vormt. Marco van Outersterp legt met zijn gitaarspel een stevige melodische basis en voegt vocale ondersteuning toe. Finn Meulenbeld legt met zijn basgitaar een stevig fundament onder de muziek, terwijl Juen Schütt met zijn percussiespel het ritmische karakter benadrukt en de energie van de set vormgeeft. Dat klinkt wellicht als een simpele opgave, maar het stampende geluid van Juen stuwt het concert naar voren. Stijn van de Ridder voegt met zijn gitaar en melodica extra lagen toe, waardoor niet alleen het geluid voller wordt, maar de band als geheel helemaal op zijn plek valt.

Deze uitkomst komt niet als een verrassing. Sinds het uitbrengen van hun debuutsingle De Priester in oktober 2021 heeft Dorpsstraat 3 op verschillende festivals gespeeld, waaronder Grasnapolsky en Eurosonic Noorderslag, en stonden ze in de Grote Zaal van Paradiso tijdens de finale van de Zonneprijs. In datzelfde jaar namen ze bovendien deel aan de Popronde. Met al die ervaring op zak trekken ze nu met nieuwe muziek het land in voor hun eigen clubtour. Amsterdam kreeg de primeur, en binnenkort volgen Nijmegen, Den Haag, Utrecht en Eindhoven.

Voordat de band op het podium aan de Spuistraat verschijnt, klinkt er al een korte introductie. Een die ons meevoert naar een Nederland dat de huidige generatie nooit heeft gekend, maar een die aan de grondlegging ligt van onze nationale identiteit. Voor de oplettende luisteraar is dit allesbehalve willekeur; en halverwege het eerste nummer van het album Nieuws 1, wat overigens aanvoelt als het eerste nieuwsbericht dat je ooit hebt mogen ontvangen op de radio, starten de mannen de avond. Er is nagedacht over deze transitie. Dit is Dorpsstraat zoals je ze nog nooit hebt gezien.

Dan kan de locatie van het optreden nog wel de schijn van een oude kerk ophouden, maar dat verandert niets aan het decor van de set. Het is alsof de muziek zich losmaakt van de heilige muren en zich eerder nestelt in een fabriekshal, waar de echo’s van machines en arbeid resoneren. Dit contrast tussen stad en industrie is echter van levensbelang. Niet alles draait om de regelmaat van de stad, het organische ritme van voetstappen op de straat. Af en toe moet er plaats worden gemaakt voor de monotone, onverbiddelijke cadans van een fabriek, waar de stoommachine als hartslag fungeert en de muziek voortstuwt als een machine op volle toeren.

De muzikanten zijn als arbeiders op de fabrieksvloer: elk heeft een taak, elk draagt bij aan het grotere geheel. De drums pompen als een stoommachine, repetitief en onophoudelijk, terwijl de bassectie als een lopende band de melodie in beweging houdt. Maar net als in een fabriek, waar momenten van menselijkheid zich aftekenen tegen de mechanische herhaling, breekt de muziek soms los; een gitaarsolo als een arbeider die zich even verheft boven het eentonige ritme, een stem die boven het metaalgeweld uitstijgt. Hier, in deze botsing tussen het verhevene en het industriële, tussen kerk en fabriek, ontstaat iets puurs: een geluid dat even onontkoombaar als onmisbaar is.

De drukke, chaotische compositie met overlappende instrumenten kenmerkt de avond. Gelukkig sluit dit naadloos aan op het narratief van de band. Staal Op Staal is ontstaan uit het schrijven over het dagelijkse leven in een staalstad en werd vervolgens vertaald naar twaalf nummers die samen een conceptalbum vormen. De gloeilampen, rookmachines en spotlights in het decor versterken alleen maar het beeld van een overvolle, industriële stad. Zo horen we af en toe felle vervorming in de gitaren, wat het ruwe, mechanische karakter van deze omgeving oproept. Samen vormen ze een kakofonie van geluiden. Je zou bijna denken dat de ratelende tandwielen, sissende stoom en het metaal op metaal hier voor je liggen.

De kracht van het optreden ligt echter niet in het decor, maar in de manier waarop de onderhuidse spanning zo precies en specifiek verbeeldt. Dorpsstraat 3 is niet bang om los te breken van patronen en zo een dissonante wending te veroorzaken. Het uur durende concert bouwt langzaam spanning op, met dreigende tonen die ruimte in de muziek laten voor woede en onvrede. De intensiteit neemt gestaag toe, totdat het geheel uitmondt in een explosieve climax. Naast vooruitgang brengen de bandleden dus ook een revolutie teweeg. Wat zij doen, is allerminst lopendebandwerk.

Door deze aanpak is de energie in de dichtbevolkte zaal perfect verdeeld. De plotselinge tempoversnellingen worden beheerst ingezet om de wisselwerking tussen rust en chaos, orde en ontwrichting voelbaar te maken. Met succes. Als je erin wilt geloven, voelt het bijna alsof Merlijn, Marco, Finn, Juen en Stijn heel Bitterzoet hebben verplaatst naar de rand van de stad, omhuld door een dikke laag rook die ons verwelkomt. Het enige verschil? Op deze werkdag wil je niet naar huis.

Tijdens een van de laatste nummers van de set, De Ballade Uit De Dodencel, wisselen Finn en Stijn meerdere keren een glimlach, gevolgd door een lach. En nog een lach. Van alle momenten om te onthouden, is dit er een om nooit meer te vergeten. Dat weten zij ook.