Het is een af en aan van mensen deze woensdag op de normaal altijd zo rustige Hornweg te Westpoort Amsterdam. Kleurrijke busjes, fietsers en auto’s met nummerborden uit alle windstreken rijden langzaam de poort van het Amsterdamse Droogdok Maatschappij (ADM) terrein binnen. Donderdag 20 september begint de 21e editie van het jaarlijks terugkerende verjaardagsfeestje op het gekraakte terrein. We spraken Yke Maas en Aukje Polder over vooral het ‘wel’ maar ook het ‘wee’ van wat er rondom het vierdaagse festival hangt.

Een samenkomst van vrienden en genres

Naast het organiseren van Viva ADM wonen Yke en Aukje al jaren op terrein, net als veel van de andere mensen die druk over het terrein rondlopen om de laatste voorbereidingen te treffen. De sfeer is energiek, er wordt al lang uitgekeken naar dit weekend. Zo nu en dan passeren we nog niet afgemaakte, ijzeren kunstwerken en fraaie stages, terwijl er in de verte de ene na de andere soundcheck klinkt. Folk, balkan, psytrance, je hoort de meest uiteenlopende genres. De dames kunnen af en toe hun enthousiasme even niet bedwingen als er weer een stel oude vrienden arriveert. Aukje: “Het festival lijkt soms op een reünie. Vanuit heel Europa komen mensen deze week afgereisd naar Amsterdam. Zo zijn er ook een aantal mensen uit Tsjechië die hun eigen gebrouwen bier komen verkopen.”

De line-up blijkt net rond te zijn en op een A4tje prijkt een uiteenlopende lijst aan artiesten verdeeld over 8 verschillende podia. De programmeurs zeggen erg trots te zijn met dit affiche. Yke: “Er komen echt vette bands. Ik kijk zelf op donderdag erg uit naar de Beatzers, want daar zit ik zelf in!(lacht) Op vrijdag heb je Knarsetand, een tienkoppige drum ’n bass, ska, balkan band. En op zaterdag komt Def P langs. Er zijn eigenlijk geen artietsen die we niet goed kennen.” Op de vraag waar de dames het meest naar uitkijken, wordt enthousiast geantwoord met ‘Compressorhead’. De Duitse band Comprosserhead geeft een nieuwe betekenis aan heavy metal, waar de band compleet bestaat uit robots die fysiek op instrumenten spelen. Aukje: "Compressorhead kwam vroeger ook altijd al naar het festival, een echte vriend dus. En hij gaat nu de hele wereld over! "

Een stukje achtergrondinformatie

In 1970 deed de gemeente Amsterdam het terrein van de hand aan de ADM werf voor slechts 1,5 miljoen euro. In het overnamecontract plaatsten ze een cruciale clausule, waarin afgedwongen werd dat het bestemmingsplan van de scheepsbouwwerf ongewijzigd zou blijven. In 1997 kocht Chidda Vastgoed BV het ADM terrein voor een kleine 27 miljoen euro, een fractie wat het terrein in theorie op zou kunnen brengen. Chidda hoopte deze clausule dan ook open te breken en het bedrijf door te verkopen met een aanzienlijk winstpercentage.

Het zoeken van een geschikte koper bleek echter lange tijd een groot obstakel. Chidda heeft dit obstakel nu overwonnen en in juni deed de Raad van State dan toch die ene uitspraak, waar al zo lang voor gevreesd werd. Uiterlijk op eerste kerstdag moeten de krakers het terrein verlaten hebben, en een nieuw onderkomen vinden. 

Omarm alternativiteit en creativiteit

Wellicht heb je de afgelopen maanden op verschillende plaatsen in Amsterdam de gele ADM banner zien hangen. Met grote zwarte letters prijkt daar ‘Een stad zonder eigenzinnigheid raakt haar aantrekkingskracht kwijt’ op, veel beter kan men het niet omschrijven. Amsterdam staat alom bekend als een progressieve stad waar alternativiteit omarmt wordt. Dat gegeven is in gevaar wanneer unieke creatieve ruimtes als ADM in de kiem gesmoord worden. Er was onder de bewoners en gebruikers van het terrein veel hoop dat het nieuwe stadsbestuur onder leiding van Groenlinks verandering zou brengen. Aukje:“We dachten ja! Groenlinks, dat zijn onze vrienden. We hoopten, en hopen eigenlijk nog steeds, dat ze iets voor ons kunnen betekenen”.

De vraag die nu blijft, is vooral waar het aankomende verjaardagsfeestje van in teken staat. Yke en Aukje vinden het beiden lastig hier een algemeen antwoord op te geven. Yke: “Het is een erg persoonlijke kwestie. Iedereen heeft er zijn eigen kijk op en gevoel bij.” Voor Aukje is het festival vooral een manier om aan iedereen te laten zien welke mooie en unieke dingen er gebeuren op het terrein: “Je hebt dit niet overal, het is wel écht iets anders. Het festival biedt ons de kans om dit aan iedereen te laten zien”. Yke: "En we doen het ook voor onszelf. We genieten natuurlijk ook erg van het festival!".

Kunst, theater en muziek

Zowel het terrein als het festival kennen een rijke geschiedenis. Het begon ooit als het Drydock festival, waar Yke nog veel goede herinneringen aan heeft. Dit jaar is het festival verplaatst naar september. Dat is met name goed nieuws, omdat het festival in hetzelfde weekend plaatsvindt als een gelijksoortig festival. Yke: "Hierdoor zijn we in staat met de booker samen te werken en (internationale) bands die we erg graag wilden boeken aan te trekken.”

 

Kunst, theater en muziek gaan op het ADM-terrein hand in hand. Zo was er in 2016 nog een Tesla machine. "Dit jaar wordt een gigantische metalen draak de blikvanger" vertelt Aukje terwijl we langs een groep repeterende acteurs lopen. Al marcherend lopen ze voorbij het schip 'de Papillon'. Yke “Ja, dit is de oefening van de ADM voorstelling. Dat wordt écht een spektakel, een chaos spektakel.”
 

Beleven is begrijpen

De kans bestaat dat het ADM festival in deze hoedanigheid en op deze locatie dit jaar zijn laatste editie kent. De bewoners zullen hoe dan ook blijven vechten voor de plek die ze al zo lang hun thuis mogen noemen. Ondanks dat het voor deze mensen mogelijk is ergens anders een bestaan op te bouwen, zal dat nooit het gevoel van onrecht wegnemen. Deze unieke plaats, waar creativiteit complete vrijheid kent, verdient het niet om in een sprookje te veranderen.

 

Er is al veel geschreven over de situatie op het ADM-terrein, maar als buitenstaander blijft de wereld uit deze artikelen ver van je af staan. Om ècht te begrijpen waarom deze culturele vrijhaven zoveel voor de bewoners betekent, moet je het prachtige terrein met eigen ogen aanschouwen. Het festival van dit weekend is dan ook een uitgelezen kans om je even te laten onderdompelen in het geestverruimende utopia dat ADM heet.