Yesterday, alsof het gisteren was

Een kijkje in de popfotografie tussen de jaren ’60 en ‘70

Eva de Leeuw, ,

De fototentoonstelling die momenteel in het Stedelijk Museum Alkmaar te zien is, levert veel mooie herinneringen op aan onze popcultuur uit de jaren ’60 en ’70. Over jonge pophelden, prille artiesten en een dosis nostalgie.

Een kijkje in de popfotografie tussen de jaren ’60 en ‘70

De tentoonstelling Yesterday, popfoto’s van Nico van der Stam geeft een kijkje in de popfotografie tussen de jaren ’60 en ’70. Van der Stam, destijds de belangrijkste popfotograaf van Nederland, zette jonge pophelden voor zijn lens om ze te vereeuwigen. Hij was een pionier op dit gebied. Van een jeugdige Rob de Nijs, langs een jongensachtige Elton John en een net zo starre Jerney Kaagman tot een Mick Jagger die zijn wilde haren nog moest krijgen. De tentoonstellingsruimte van het Stedelijk Museum in Alkmaar biedt een kijkje in de wereld van de popfotografie zoals die was in de periode 1960-1970. In de ruimte zijn levensgrote ‘singles’ opgesteld waar de foto’s in alfabetische volgorde op hangen. Bij een groot aantal foto’s hoort een single van de betreffende artiest die door middel van een koptelefoon te beluisteren is op een geluidswand. Nog meer popcultuur kan opgesnoven worden in De Studio waar een documentaire draait over het eerste grote Nederlandse popfestival uit 1970 in Kralingen. Popfotografie stond destijds in de kinderschoenen en is nauwelijks te vergelijken met de fotografie van nu. Het genre ontstond door de opkomst van de popmuziek en de jongerencultuur en bevond zich in deze periode in een experimenteel stadium. Door commercialisering kwam er destijds steeds meer vraag naar popfoto’s, onder andere door bladen als Hitweek, Aloha en Oor. De popfotografie ontwikkelde zich in dit decennium tot een apart beroep. Zoals ook de foto’s van Nico van der Stam laten zien, zijn het vaak niet meer dan kiekjes waar de onzekerheid van de beginnende band van afstraalt. Meestal ergens buiten gemaakt in de nabije omgeving van de fotostudio. Een wereld van verschil met de huidige popfotografie waar managers de regels en eisen bepalen, waar zakelijke contracten aan vast zitten en waar vele malen professioneler wordt omgegaan met de fotografie op zich. We spreken van een tijd waarin de welvaart toeneemt, er een jongerencultuur ontstaat en de modernisering van die tijd ervoor zorgt dat jongeren informatie binnenkrijgen via televisie en transistorradio’s. De tentoonstelling behandelt ook de geschiedenis van de grammofoonplaat, de lp en de cd, de komst van de hitparade en welke invloed dit had op de popcultuur en daardoor indirect op de popfotografie. De tentoongestelde foto’s zijn globaal naar genre in te delen en Nico van der Stam heeft in deze periode dan ook niet de minsten mogen fotograferen, zoals de Engelse beatgroepen Bee Gees, de Rolling Stones, de Nederlandse Bintangs en de Golden Earrings. Verder passeren onder andere de singer/songwriters Simon en Garfunkel de revue en glimlacht een piepjonge Aretha Franklin je toe. Daarnaast is ook de prille liefde tussen Tina en Ike Turner te zien, die in die tijd de zwarte Amerikaanse soul en funk vertegenwoordigen. Tenslotte worden de Engelse bands die aan de basis van de hardrock staan vertegenwoordigd door Black Sabbath en Deep Purple en sluiten onder andere B.B. King en Cuby & The Blizzards het rijtje genres af met hun blues. En dit is maar een greep van de artiesten die voorbij komen. Nico van der Stam heeft een generatie voor zijn lens gehad waar menig popfotograaf jaloers op mag zijn. De tentoonstelling Yesterday, popfoto’s van Nico van der Stam is nog te zien tot 8 september in het Stedelijk Museum Alkmaar. Gezien/onderwerp: Yesterday, popfoto’s van Nico van der Stam Waar en wanneer: Stedelijk Museum Alkmaar, 22 maart 2008