Op de vooravond van de allereerste editie van South of Heaven vinden op hetzelfde festivalterrein al drie bijzondere optredens plaats. Vanavond staat vooral één band centraal: Heilung, een Noors/Deens/Duits muziekproject dat neofolk maakt met teksten gebaseerd op originele artefacten uit de ijzertijd en het Vikingtijdperk. Heilung neemt voor deze gelegenheid speciale gasten mee: The HU en Alcest.

Alcest

Zoals bij veel nieuwe festivals zijn er wat opstartproblemen. Het internet werkt niet goed en de rijen bij de bar zijn al vroeg erg lang. Misschien is het daardoor dat het nog vrij rustig is voor het podium wanneer Alcest de avond mag openen. Deze Franse band wordt vaak gezien als grondlegger van de zogenaamde blackgaze: een genuanceerde mix van shoegaze en black metal. De muziek is dromerig, melancholisch en spiritueel: kwaliteiten die het optreden tot een perfecte opmaat maken voor Heilung.

Het podium is fraai vormgegeven: strohalmen wiegen zachtjes mee in de wind, er staan grote gouden vogels en centraal hangt een grote, oplichtende maan. De band trapt af met twee nummers van hun meest recente album: ‘l’Envol’ en ‘Améthyste’. Opvallend is hoe mooi de band het contrast weet op te zoeken tussen donkere blackmetalklanken en lichte, haast etherische shoegaze-elementen. De nummers ademen soms melancholie of verdriet, maar kennen ook momenten van licht en hoop. Muziek waarin je kunt wegzinken, die je even losmaakt van het alledaagse. En hoewel het merendeel van het publiek ongetwijfeld voor Heilung is gekomen, lijken veel toeschouwers zich moeiteloos te laten meevoeren door de sfeer.

Het optreden is intens en meeslepend, de focus ligt duidelijk op sfeer en emotie. Die komt bijzonder goed tot uiting in ‘Flamme Jumelle’, een nummer dat tegelijk weemoedig en troostend klinkt. Mooi detail: net op het moment dat het nummer ten einde loopt, breekt de zon door het wolkendek, alsof de natuur zich even aan de muziek aanpast. Met ‘Le Miroir’ en ‘Oiseaux de Proie’ komt er een einde aan de set. Alcest laat vanavond horen en zien dat het de balans tussen licht en donker meesterlijk weet te bewaren en levert een overtuigende en gelaagde openingsset af.

Alcest

Alcest

The HU

Na Alcest is het tijd voor de volgende bijzondere act: The HU. Deze Mongoolse band combineert traditionele instrumenten zoals de morin khuur (een tweesnarige paardhoofdviool) en de tovshuur (een luit) met keelzang en stevige metalriffs. De teksten zijn vaak geworteld in de Mongoolse geschiedenis en draaien om thema’s als heldhaftigheid, eer, natuur en spiritualiteit. De naam “The HU” is een verwijzing naar het Mongoolse woord voor mens: “hu”. De band wil de traditionele Mongoolse cultuur niet alleen laten horen, maar ook vieren op het podium.

Wat we vanavond horen, is dan ook uniek: traditionele melodieën en ritmes die krachtig en meeslepend worden gebracht. Het voelt alsof een sjamanistisch ritueel en een rockconcert samenkomen. Vanaf de eerste noten spat de energie van het podium af en het enthousiasme van de band werkt aanstekelijk. Tussen de nummers door klinkt regelmatig een luid “hu, hu, hu” uit het publiek. Muzikaal zit het optreden goed in elkaar, al mist er soms wat variatie tussen de nummers. Misschien is dat de reden dat de band een verrassende cover speelt van Iron Maidens ‘The Trooper’. Bekende eigen nummers als ‘Yuve Yuve Yu’ en ‘This Is Mongol’ bewaart The HU voor het slot van hun set. “We love Maastricht, we are The HU,” roept de band tot besluit. Een sterk optreden, maar The HU laat vanavond net wat te weinig afwisseling zien om echt te overtuigen.

The HU

The HU

The HU

Heilung

Al de hele avond is het publiek een mix van jong en oud, met opvallend veel bezoekers in prachtige jurken en rituele make-up, perfect passend bij de stijl van afsluiter Heilung. Want een optreden van Heilung is geen gewoon concert: de band zelf noemt het een ritueel. Het allereerste ritueel vond plaats op Castlefest in 2017 en sindsdien heeft de groep een trouwe internationale fanbase opgebouwd. Vanavond start in Maastricht hun “Anda Fardha”-tour en tegelijk markeert dit het voorlopig laatste hoofdstuk van hun liveoptredens. Na jaren van intensief touren kiest de band voor een pauze, een moment van terugtrekking, zoals sjamanen dat doen om hun energie en spirituele kracht te hervinden.

Zoals altijd begint Heilung met een openingsceremonie. Voorouderlijke geesten worden opgeroepen, samen met de krachten van het hier en nu. Saliegeur hangt in de lucht, trommels roepen de eerste klanken op en in een kring worden woorden gedeeld die het publiek hardop mee uitspreekt: "Remember that we all are brothers / All people / And beasts and trees / And stone and wind / We all descend from the one great being / That was always there / Before people lived and named it / Before the first seed sprouted." Het is duidelijk: dit wordt een ervaring die verder gaat dan muziek alleen.

Het decor is indrukwekkend: botten, vlaggen, bomen, alles tot in detail uitgewerkt. De instrumenten zijn minstens zo bijzonder: gemaakt van botten, dierenhuiden, bronzen rammelaars en gereconstrueerde historische objecten. Daarbovenop komen stemmen die klinken als echo’s uit een ver verleden: keelzang, rituele zang, bezwerende teksten en hypnotiserende percussie. Het geheel voelt als een trance, een ceremonie waarin je volledig kunt verdwijnen, al is het visuele spektakel zo intens dat je je ogen nauwelijks van het podium af kunt houden. Want er gebeurt veel: op het podium staan talloze performers, sommigen met schilden of speren, anderen met ontblote bovenlijven en zwarte schmink. Ze dansen, marcheren en bewegen perfect in sync met elkaar en met de muziek. Ook de lichtshow is nauw afgestemd en versterkt de bijzondere sfeer.

Heilung

Heilung

Heilung

Niet alleen visueel, maar ook muzikaal is het optreden indrukwekkend. De heldere, mystieke zang van Maria Franz vormt een sterk contrast met de diepe keelzang van Kai Uwe Faust en het ritmische, bezwerende getrommel. Het geheel werkt hypnotiserend en sleept het publiek mee in de wereld die Heilung oproept. Bij ‘Alfadhirhaiti’ klinkt gehuil als van wolven, zowel door de band als door het publiek, mensen deinen mee op het ritme en verder naar achteren dansen bezoekers zelfs op tafels. Nummers als ‘Norupo’ en ‘Anoana’ klinken live nog krachtiger dan op plaat. Naarmate de set vordert, groeit de intensiteit: de drums worden dieper, de energie meeslepender. Iedereen wordt volledig meegevoerd op het ritme van de muziek.

En dan komt er een einde aan deze reis. Heilung keert terug naar waar het optreden begon: een korte ceremonie om het ritueel af te sluiten. De opgeroepen geesten keren terug naar waar ze vandaan kwamen. We openen onze ogen, komen langzaam weer terug in het hier en nu. Heel even waren we in een andere wereld, terug in de tijd. Het was bijzonder, meeslepend en bovenal: een indrukwekkend ritueel.

Heilung

Heilung

Heilung

Heilung