Absolutely Free Festival 2024: dag 1 Absolutely Free Festival 2024: dag 1

Een kersvers trio afkomstig uit Belgisch Limburg, geformeerd uit voormalige leden van The Sore Losers en The Love. Zij betreden om 18 uur het podium van de Mainstage om het festival knallend te openen. Naar eigen zeggen spelen ze proto-metal/punk. Wij horen vooral ouderwetse garagerock, met zo nu en dan een uitstapje naar noisy postpunk. Drummer Alessio di Turi is letterlijk en figuurlijk het middelpunt van de band en hij vuurt en voert de band aan met zijn prima drumwerk. De eerste single van de band is ‘Hot Head’ en hier komt het geluid van Motörhead en de stem van wijlen Lemmy wel akelig dicht om de hoek kijken. Met dit nummer wordt hun set afgesloten en dat is ook het enige moment dat de vonk tussen band en publiek even overslaat. Nu is het natuurlijk ook niet makkelijk om voor een half lege tent te spelen, met op de achtergrond nog mensen die langzaam het festivalterrein betreden en hun eerste pilsje nog moeten verorberen. Het is in elk geval een energieke opening van deze editie van AFF.

Waar de eerste dag van AFF vooral in het teken staat van postpunk en rock, is het fantom die een frisse pop-bries doet waaien over het zonovergoten – en weer prachtig aangeklede – festivalterrein aan de voet van de voormalige steenkoolmijn van Winterslag. De Duitse Belg Maxim Meyer-Horn brengt elektronische beats, overladen door stuwende bassen, ondersteund door zowel Engelse als Duitse teksten. Er mag ‘getanzt’ worden, al heeft het publiek daar nog wat moeite mee. Het zullen wel de eerste uurtjes van het festival zijn. Want aan de performance ligt het niet: alle songs worden vol overtuiging gebracht en hoewel niet alle Duitstalige nummers even goed uit de verf komen, horen we hier en daar zeker hitpotentie.

Er komt veel goede muziek uit West-Vlaanderen en Bloed is daar een duidelijk voorbeeld van. Bloed bestaat uit de broers Toon en Tuur en zus Fieke Soete, de bandnaam is dan ook een verwijzing naar de bloedband tussen de familieleden. In 2023 won de band de Belgische muziekwedstrijd Sound Track, een competitie die op zoek is naar de nieuwe generatie muzikanten om de muziekscene te veroveren. Vandaag is Bloed een beetje de vreemde eend in de bijt met hun keiharde metal, gekenmerkt door donkere riffs en een dreigende sfeer. Soms horen we een vleugje Doodseskader en klanken die doen denken aan Raketkanon. Door de elektronische tonen van Fiekes keyboard te combineren met de repeterende baslijnen van de broers op basgitaar en drums, creëert Bloed een geheel eigen sound. Op het podium gebeurt verder niet veel en vooral Fieke lijkt soms wat verveeld. We kunnen ons voorstellen dat krachtige nummers zoals ‘Neus’ en ‘Broeder’ nog beter tot hun recht zouden komen als er gebruik zou worden gemaakt van visuals om de donkere klanken te ondersteunen.

Eind vorig jaar beleefde Will Anderson (vandaag gehuld in Superman T-shirt) met zijn band Hotline TNT de grote doorbraak: tweede album Cartwheel verscheen op het label van Jack White en ontving louter positieve recensies. Terecht trouwens, want de combi van shoegaze en indierock die de Amerikaanse band aflevert is wonderschoon. Gelukkig begrijpt de geluidsman dat het volume best een tandje hoger mag tijdens dit soort muziek. De perfect gemetselde gitaarmuren kunnen qua hoogte moeiteloos concurreren met de schachtbok enkele meters verderop en de bak gitaarherrie die over ons heen wordt gekieperd voelt als een welkome verfrissing in de warme Mainstage-tent. Het zal geen muziek zijn voor iedereen, zo is de zang niet erg stabiel te noemen en zullen sommige riffs voor een enkeling wat te repeterend aanvoelen. Wij genieten - en met ons vele anderen - in ieder geval van een sterk optreden: ogen dicht en 45 minuten zweven op de prachtige geluidsgolven van Hotline TNT. Grote shoutout naar Tramhaus trouwens, die na een gesprongen snaar te hulp schieten en hun gitaren eventjes afstaan aan de Amerikanen. 

Waar veel acts van onze zuiderburen weten door te breken tot ver buiten de landsgrenzen, verloopt dat voor de acts uit ons land een pak moeizamer. Toch lonkt voor het Rotterdamse Tramhaus een gouden toekomst: de band speelde eerder dit jaar al op SXSW en toverde onlangs de grootste tent van Best Kept Secret om tot een groot, traag mosh-festijn. Er staat ook wel echt iets: zanger Lukas Jansen kan zich qua charisma moeiteloos meten met de grotere postpunkhelden (neem Joe Talbot) en fuck, wat komen die trage dampende songs als ‘Once Again’ en ‘Minus Twenty’ heerlijk binnen. Waar het de eerste twee nummers nog niet helemaal loskomt, schroeft de band de temperatuur steeds wat verder omhoog, net zo lang tot de hele tent is veranderd in een grote kokende ketel. Dat het daarna te laat is om uit die kokende ketel te ontsnappen, deert niemand. Een bijzonder goede band.

Drie jonge gasten uit Chicago besluiten in 2019 om in de voetsporen te treden van hun muzikale helden. Het resultaat: een lekker rommelig klinkende noiseband. Drummer Isaac Lowenstein bepaalt het tempo en Asher Case en Kai Slater zorgen voor de fuzzy, repeterende sound met hun (bas)gitaar. Geheel in stijl qua kleding, kapsel en nagellak en met bijbehorende nonchalante attitude lijkt het alsof je kleine broertjes de kledingkast van je vader en moeder hebben geplunderd, maar zodra ze spelen klinkt het allemaal heel volwassen. De ouders van deze drie jongens hebben hun nakomelingen goed opgevoed qua muziek, want we horen duidelijk invloeden van Sonic Youth en Fugazi, maar ze geven er wel hun eigen draai aan. Het is melodieus en catchy en op de juiste momenten wordt het distortionpedaal ingedrukt en zwelgt de muziek weg in een noisy soundscape. De interactie met het publiek is lauw, maar we gaan van deze band nog wel het een en ander horen. Op hun meest recente EP staan prima nummers als ‘Alarm’ en ‘17-18 Lovesong’. Deze nummers vormen ook de hoogtepunten van hun show in de XPRMNT.

Er ligt nog geen album, maar toch heeft deze vriendengroep al een flink aantal shows op hun naam staan en snelt de live-reputatie de band vooruit. Het is onmogelijk om stil te blijven staan bij deze band. De basloopjes wurmen zich in je oor en je wordt constant heen en weer geslingerd door de tempowisselingen in de nummers. Het ene moment kun je even op adem komen, maar je voelt de explosies al aankomen. Dat is dus meteen vanaf de eerste seconde ook het geval. Nog voor de eerste noot heeft geklonken worden we opgehitst door de bandleden en dat heeft effect. Het gaspedaal wordt meteen diep ingedrukt en bij ‘Close Call’ gaan meteen alle registers bij band en publiek open en pas bij het rustige ‘Top of the Bill’ mogen we even op adem komen. Zanger Dan Hoff zingt en predikt op een haast militante wijze en gaat helemaal op in zijn performance. Bij ‘Approachable’ krijgen we nog een “gastoptreden” van Tramhaus, inclusief chaotische taferelen op het podium. Het was een overtuigend feestje, waarbij het gaspedaal op sommige momenten een beetje meer losgelaten had mogen worden, want de rustigere nummers zijn meer dan prima. Maar allez, we zijn hier niet om vanuit een V.I.P. deck, in onze loungestoel, naar de zoveelste wannabe pop-act te kijken.

In 2022 bracht DITZ hun eerste studioalbum The Great Regression uit, dat goed werd ontvangen. De band uit Brighton maakt postpunk gecombineerd met noise en live horen we veel experimentele gitaar- en pedaaleffecten met een duidelijke jaren ’80 invloed. In hun muziek staat vaak de LGBTQI+ community centraal. Zo gaat het nummer ‘I am Kate Moss’ bijvoorbeeld over de verschillen tussen je persoonlijke en visuele identiteit, het mannelijke en het vrouwelijke. Live zien we dit contrast ook terug bij zanger Cal Francis. Cal steelt vanavond de show en loopt energiek over het podium in zijn wit-lila geblokte jurk. Die energie brengt hij ook goed over op het publiek, want al snel barsten de moshpits los en zien we een aantal crowdsurfers. De zanger zoekt veelvuldig het contact met het publiek en klimt zelfs in een paal bij het podium, terwijl hij zijn teksten van grote hoogte op ons af vuurt. De vocalen lijken af en toe wel spoken word en de woede op de wereld is duidelijk. DITZ is een band die je live moet meemaken, want er gebeurt veel. Misschien wel een tikkeltje te veel, want soms leidt de energie van de frontman af van de muziek.

Het uit Dublin afkomstige Gilla Band is opgericht in 2011, destijds onder de naam Girl Band. In 2021 besloten de bandleden deze naam te veranderen, om een cultuur van non-inclusiviteit te vermijden. De naam is veranderd, maar de muziek niet: de band klinkt nog altijd rauw met hun mix van noise en postpunk. De stem van Dara Kiely klinkt furieus als altijd en de muziek klinkt hard, meedogenloos en zelfs soms ongemakkelijk. Het is postpunk, maar live neigen sommige stukken haast naar techno door de intensiteit van de muziek. Denk: hakkelende kicks, schurende vocalen, luid en af en toe haast manisch. Juist door die manische inslag is de muziek soms moeilijk te volgen, door de vele afwisselingen binnen nummers. Het publiek ervaart dit ook zo, want al vrij snel begint het wat leeg te lopen bij het podium. Nummers als ‘Lawman’ en ‘Eight Fivers’ springen eruit vanavond en doen ons denken aan De Staat. Na afloop voelen we ons een beetje ontwricht, deels door de moshpit, maar vooral door de soms ongemakkelijke tonen van Gilla Band.