Als je jaarlijks zelf een gratis festival voor talent organiseert, gaat er (ook als vrijwilligers-organisatie) zeven procent van de gages aan bands naar Buma/Stemra. Ook als je mikt op talentvolle bands die uitsluitend eigen werk brengen, word je door de belangenbehartiger zonder blikken of blozen in het hoogste percentage gegooid. Als vrijwilligersorganisatie hoop je dan dat het geld ten goed komt aan de muzikant. Maar het zou zo maar kunnen dat een festival mét winstoogmerk ervan profiteert... Waarom je als programmeur van live muziek Buma/Stemra betaalt, is duidelijk: een deel van de gage komt ten goede aan de componisten die het genotsmiddel hebben gecreëerd. Buma/Stemra, de Nederlandse belangenbehartiger van componisten, tekstdichters en muziekuitgevers, omschrijft deze redenering als volgt: "Je leent ook iemands auto pas als je daarvoor toestemming hebt van de eigenaar en evt. iets hebt geregeld voor de benzinekosten." Prachtig en logisch, heb ik altijd gedacht. Of toch niet? Stel dat je van A naar B wil en in plaats van de auto te lenen, beslis je tot koop, lease of huur je de auto. Je vraagt niet de Ferrari van Bono of de Jaguar van Paul McCartney, maar huurt zelf de nieuwe Mindfold-mobiel bij Mindfold B.V. of de Struijkrover bij Stéphanie Struijk & Zn. Je krijgt daarvoor na afloop een factuur voor alle voorkomende kosten, inclusief benzineverbruik e.d. Alles prima, tot je achteraf van de 'Federatie van Automobiel-ontwerpers' nog een factuur krijgt van zeven procent van de huurkosten, bedoeld als steun voor de ontwerper van de auto. Zo maar op je dak. Had je die niet al rechtstreeks betaald? En hoe weet je dat die zeven procent straks bij de ontwerper van de Mindfold-mobiel of Struijkrover terecht komt en niet bij de producent? Als non-profit festivalorganisatie, ook met vrijwel alleen bands met eigen werk, zeur je niet en betaal je in Nederland gewoon je jaarlijkse live muziek afdrachten. Zelf als je festival gratis toegankelijk is, het helemaal wordt georganiseerd door vrijwilligers en in het teken staak van talentvolle bands met eigen werk. Geen probleem, want het zal vast wel bij hen terugkomen of er zal vast wel een goed doel voor zijn. Maar wat als dat goede doel toch niet helemaal het goede doel is? Als het goede doel zich niet rijmt met hetgeen staat in je eigen festivalstatuten? Als een deel van de zeven procent subsidie wordt aan collega-festivals? Collega-festivals met een winstoogmerk nog wel? Buma/Stemra pretendeert te weten wat goed is voor Nederland en houdt er een nevenfunctie op na. Want Buma Stemra: "sponsort onder eigen naam evenementen, zoals het North Sea Jazz Festival, Holland Festival, Internationale Muziekconcours van Gaudeamus en de Nederlandse Muziekdagen, alsmede lokale activiteiten zoals de 'Wraak van Brabant' (popmuziek), het Juttersfestival en de Popronde. Dus vooral culturele activiteiten met een vernieuwend karakter of een voorbeeldfunctie." Een belangenbehartiger die bepaalt wat vernieuwend is en/of een voorbeeldfunctie heeft. En die, indirect, dus bepaalt wat niet vernieuwend is. Het is zoiets als de ANWB die subsidie geeft als je een Ferrari koopt in plaats van een Trabant omdat de Ferrari een mooier ontwerp heeft. Maar of je er van A naar B mee kunt komen is de vraag. De vraag rijst namelijk of het gerechtvaardigd is dat een belangenbehartigers-organisatie bepaalt wat een voorbeeldfunctie is. Heeft het met winstoogmerk werkend North Sea Jazz Festival of Pinkpop een sponsorbedrag harder nodig dan het lokale popfestival dat bedoeld is voor talent? Want je denkt toch niet dat de Pinkpop-bazen van Mojo (voor degenen die dachten dat dit Jan Smeets is: "Wake up!") zonder enige compensatie een podium naar Buma vernoemen. Nee, daar zullen ze gecompenseerd voor worden. In natura, door het niet hoeven te betalen van afdrachten, of geldelijk, want Pinkpop is een keiharde commerciële aangelegenheid. En schijnbaar een waar ik als niet-commerciële festivalorganisatie aan bijdraag. Wat is het risico van deze constructie? Bestaat de mogelijkheid dat eigenbelang het straks wint van 'het vernieuwende karakter'? Een orgaan als Buma/Stemra, dat gezien de ontwikkelingen op Internet uit de tijd aan het raken is en steeds meer te maken krijgt met concurrentie, moet toch vooral zichzelf in stand zien te houden. En dat gaat nou eenmaal gemakkelijker met een 'BUMA Stage' met Kraak & Smaak, Mo'Jones en Alize op Pinkpop, dan dezelfde drie bands op een klein maar fijn ander podium in Nederland. Want als de optredende bands daardoor aandacht op de nationale televisie krijgen, is dat behalve goed voor hen, ook goed voor de inkomsten van de belangenbehartiger. Of is dat goed voor de componist die in de commissie zit en beslist over het geld? Maar wie controleert of het goed is voor popmuziekminnend Nederland? Feit is dat (een deel van het geld) dat mijn vrijwilligersorganisatie afdraagt terecht komt in een potje voor 'vernieuwende evenementen en evenementen met een voorbeeldfunctie'. Denk je zelf ervoor in aanmerking te komen, moet je goed zoeken, want Buma/Stemra informeert de festivals die netjes hun geld afdragen hier natuurlijk niet over. Zonder te oordelen over de kwaliteit die b.v. het Juttersfestival biedt, organiseer ik mijn eigen festival met mijn eigen keuzes. Keuzes waarin ik al genoeg wordt beperkt door een gemeente die wil dat er vooral lokaal talent staat, een provincie die wil dat er nieuw publiek gegenereerd wordt en het Nationaal Popmuziek Plan dat wil dat er zoveel mogelijk Nederlandse bands op het podium staan. Dadelijk vergeet ik nog nog rekening te houden met wat de bezoeker wil. Een andere vraag is hoe de Buma-gelden landelijk verdeeld worden? De (niet-commerciële) popmuziek in Limburg: kan daar wat extra's heen als het niet goed gaat? Het zijn vragen die we eigenlijk allemaal niet moeten stellen. De festivals in Nederland hebben niet nóg een helpende hand nodig, maar zouden veel verder komen met collectief zes procent afdracht en niet zeven. Laat mij maar lekker zelf bepalen wat goed is, en niet een of andere commissie. Het zou namelijk niet goed als Pinkpop en het Juttersfestival volgend jaar hun keuzes wél kunnen maken en andere festivals in hun keuzes beperkt worden. Met andere woorden: zeven procent afdragen is ok, maar dan wél rechtsreeks aan diegene waarvoor ik mijn evenement organiseer en die zelf zijn/haar nummers schrijft! Of gooi het percentage dat ik jaarlijks moet afdragen aan rechten omlaag en laat dit soort ondoorzichtige activiteiten achterwege. Laat het kiezen maar aan anderen over!