Invloed van de media

Wat maakt het verschil?

Marjolein Welling, ,

Dit keer in deze column geen kritiek op het banale, oppervlakkige uitgaansleven in hartje Maastricht. Het was leuk om, cynisch als ik ben, flink te bitchen jegens het 'dierentuinvolk', maar er zijn ook serieuze onderwerpen die aandacht verdienen. Manipulatie en bedrog van de media bijvoorbeeld. We worden gezien als sponzen die we continu (on)bewust kunnen prikkelen en beïnvloeden. Hier volgt een beschouwing over de gevaarlijke, negatieve invloed die de media kan hebben.

Wat maakt het verschil?

Dit keer in deze column geen kritiek op het banale, oppervlakkige en hersencelloze uitgaansleven in hartje Maastricht. Het was leuk om, cynisch als ik ben, flink te bitchen jegens het dierentuinvolk, maar er zijn ook serieuze onderwerpen die aandacht verdienen. Als ik kijk naar de hedendaagse top 40, zou ik bijna in huilen uit kunnen barsten. Zelf ben ik echter passioneel electro- en techno-fan. Namen als Tiefschwarz, Mount Sims, Blackstrobe, Vive la Fête, Tiga, The Hacker en Dr. Lektroluv zijn bij mij zeer favoriet. Heerlijk om meegezogen te worden in de wondere wereld van de bouncende beats. Als het aan mij ligt gaat er meer aandacht besteed worden aan deze stroming bij 3VOOR12/Limburg. Maar electro/techno is natuurlijk niet het enige interessante muziekgenre. Het doet gewoon pijn als ik als muziekfan de platen bekijk die schijnen te scoren. Hoe kan het dat een single als 'Alles wat ik wil met Kerst ben jij' van KUS in de top vijf verschijnt en verkocht wordt? Als vrijwilliger voor 3VOOR12/Limburg hou ik me veel bezig met de media. De interesse voor journalistiek, verslaggeving, nieuws, reportages, documentaires heb ik al van jongs af aan. Van zesjarig dagboekschrijfster tot twintigjarig 3VOOR12/Limburg medewerkster, ik ben er altijd al mee bezig geweest. Schrijven is een ideale uitlaatklep voor vrijwel alle emoties, vooral het uiten van frustraties (aldus vorige column). De media heeft verschillende functies zoals informerend, amuserend en educatief. Maar media kan ook gevaarlijke functies hebben. Indoctrinerend en manipulerend. Mensen worden door agressieve, sensationele, vaak onrealistische berichten gekneed hoe de verkoper het wil zien. Hiervoor zijn verschillende strategieën. Een eerste middel is het misbruik maken van onwetendheid en de beïnvloedbare kant van de mens. Er wordt een gevaar geïnsinueerd, en wij trappen erin. Immers: het journaal en de kranten melden gevaar, dus we moeten uitkijken. Er worden zelden tot niet getwijfeld aan de objectiviteit van mediabronnen. Milleniumprobleem! Alle computers zullen crashen op 1 januari 2000! Verwijder uw pc! Schaf virusbeveiligingen aan! Meteoriet valt aarde aan! De mens zal vernietigd worden! Bombrieven worden verspreid door heel Nederland. Vroeg of laat zal uw brievenbus exploderen! Is de wereld vergaan toen de klok op 31 december 1999 0.00u sloeg? Is er één computer ontploft? Neen. Houd de mensen bang genoeg en ze zullen alles kopen wat gewenst is. Illusie? Helaas is het de betreurenswaardige realiteit. Dit bovengenoemd angstopwekkend mechanisme werkt al jaren. De invloed van de media wordt zwaar onderschat, vooral die van tv. Een acht uur journaal kan een nationale schok veroorzaken. De media hypes als Furbi en Tamagotchi zijn perfecte commerciële truucs. Zend het in zo gespreid en zoveel mogelijke reclamebulletins uit en het scoort. Hoe irritanter de reclame, des te meer effect. De mens voelt een emotie (soms zelfs irritatie) en het scoort. Je wordt non-stop gemanipuleerd door de media om je heen. Door middel van reclame, psychologische spelletjes, nieuwsberichten, shock-to-rock programma's, noem maar op. Bent u te dik? Volg het Montignac-dieet. En hoppa, half onzeker, beïnvloedbaar en boven de vijftig kilo wegend vrouwelijk Nederland verandert de volgende dag in maximaal één slablaadje per dag consumerende slaven. Hebt u een moeilijke huid? Koop Clearasil! En vervolgens rent iedere puber als een losgeslagen stier die een toreador moet verslaan naar de Etos. En daarmee kom ik bij een tweede manipulatie-strategie: sluikreclame. Ik betrap mezelf er net op dat ik drie merknamen in één alinea noem. Zo werkt het ook in de praktijk. In een half uur op straat bent u geïndoctrineerd door wel vijftien van deze slimme, subtiele en taktische vorm van beïnvloeding. Voorbeeldje: u loopt de deur uit, en komt de buurvrouw tegen. Er staat een mooie Mercedes Benz voor de deur. Het icoon springt onbewust direct in uw blikveld. Kleurrijk logo van Esprit op haar trui, en aan die blauw-witte tassen te zien is ze net boodschappen gaan doen bij de AH. U loopt door. Langs het bushokje met een enorme H&M-poster. Er loopt iemand voorbij met een Nike-petje terwijl er allemaal auto's langsrijden met allemaal hun eigen handelsmerk. U komt uw stamkroeg binnen en wordt overstroomd door biermerken, flyers, posters en vrienden met hun nieuwe Allstars, Dickies, Tommy Hilfiger, Mexx en Zara kleding. Wist u dat er mensen betaald worden om met zichtbare merkkleding en overige accesoires als kettingen, tassen, hoofddeksels, auto's, noem maar op, rond te lopen? Zonder dat u het weet en er zelf voor kiest wordt er een psychologisch spel met u gespeeld en het werkt. Onze hersenen slaan de onbewuste impulsen op en deze worden weer geactiveerd zodra wij bijvoorbeeld een kledingwinkel binnenlopen en het pas gespotte merk herkennen. Op het moment wanneer er een associatie ontstaat, komt het opgeslagen stukje informatie terug. Iets wat we eerst nooit zouden kopen omdat we er nooit van gehoord hebben, wordt in het pashokje gedropt en vervolgens gepind omdat het niet meer onbekend voor ons is. We ademen de commercie in. Zo werkt het dus ook in de muziekwereld. Zoveel mogelijk publiciteit, op zoveel mogelijk plaatsen en manieren zorgt voor hoge scores. De dames van KUS verschijnen op de Coca Cola fles, huppelen met hun nietsverhullende kerstpakjes rond in de tv-show van Jensen, zingen een Nivea-reclame in en beginnen een eigen soap serie et voila.. een spectaculaire derde plek in de top 40.