#ESNS17 Hand in hand met ESNS: Pleuropsonic, Altersonic, Faktum51 en CokSonic

Succes baart vele alternatieven

Tekst: Ernst Jeuring Foto's: Donald van Tol, Jan Westerhof ,

Zelfs van dichtbij zijn ze niet van elkaar te onderscheiden. De boekers en vertegenwoordigers van platenmaatschappijen, professionals, en muziekliefhebbers, op zoek naar een leuke avond. Ze scharrelen allemaal door de binnenstad van Groningen in de tweede week van januari. Programma in de hand, of op de app. Nou ja, één programma? In het kielzog van Eurosonic Noorderslag dingt een aantal alternatieve festivals naar de gunst van de bezoekers. Dit aantal lijkt ieder jaar groter te worden. Wat beogen de organisatoren? 3voor12 groningen spreekt hierover met de mensen achter ESNS, Cok Sonic, Faktum 51, Pleuropsonic en Altersonic.

De onmiskenbare aantrekkingskracht

Peter Sikkema, festivalmanager van ESNS, schetst de kaders. “Eurosonic is een showcase voor Europese bands om zich aan de professionals te tonen. Daarop ligt de nadruk. Het festival is ontstaan in een tijd waarin bands van het Europese vasteland onopgemerkt bleven. Dat is inmiddels wel veranderd.” ESNS speelde daarin een belangrijke rol, getuige de aantrekkingskracht ervan. Die aantrekkingskracht bleek een voedingsbodem voor alternatieve festivals in Groningen. Zonder ESNS hadden zij niet bestaan. Ruben Huizing, Christopher Lewis, Olaf Hartman en Roelie van Lingen erkennen dat zonder omhaal. Hartman is de initiator van Pleuropsonic en organiseert zijn festival voor de zevende keer. Van Lingen is de drijvende kracht achter Altersonic, dat met de elfde editie voor de boeg het oudste alternatief is. Huizing (Faktum 51) en Lewis (Cok Sonic) vertegenwoordigen jongere loten aan de boom.

Het gestructureerde Cok Sonic

'Rebellion Innocence', dat is de drijfveer van de Amerikaan Lewis. Het viel de gesjeesde theologiestudent op dat zijn toenmalige bandje onopgemerkt bleef. Om deze te promoten begon hij met programmeren. Al rap had hij de smaak te pakken en inmiddels heeft hij er een dagtaak van gemaakt. “Met Eurosonic is de exposure zo groot, man, dat evenement kun je niet negeren.” Lewis zet in op startende bands waar hij potentie in ziet en probeert de professional geïnteresseerd te krijgen in een bezoekje aan Cok Sonic. Hij houdt er een gestructureerde aanpak op na. Elke showcase wordt verzorgd door een label of boekingskantoor. Hij hoopt op die manier een signatuur aan elke avond te geven, waarbij de professional gericht bands kan bekijken.

Ook beoogt hij zijn organisatie Cok Bookings voor het voetlicht te brengen van bands en industrie. Eurosonic is een serieuze aangelegenheid. “Een evenement neerzetten tijdens de Eurosonic-dagen zorgt ervoor dat Cok Bookings een betrouwbare naam wordt.” Lewis verwacht veel van zijn avonden, maar denkt niet dat hij ESNS in de wielen rijdt. “I just try not to piss them off.” En wanneer piss je ze dan off? “Als je het te goed doet, haha.”

Het persoonlijke Faktum 51

“Eurosonic heeft een enorme waarde, en die straalt uit over de alternatieve evenementen. Een reclameboost voor alle bands en zalen, en ja, hopelijk ook voor mijn organisatie”, stelt Huizing enthousiast. Hij doelt op vergroting van de naamsbekendheid van Faktum 51 en de mogelijkheid om bekendere bands te kunnen programmeren. Een portie gezonde ambitie om zijn kennen en kunnen in de muziekwereld te vergroten. Geldstromen gaan er niet in om.Als het goed is, profiteren alle partijen: de band, de bezoeker, de zaal en zijn organisatie. Zijn showcase staat in Het Pakhuis, waar -zo werd hem later duidelijk- veel professionals de dis nuttigen. Met een beetje mazzel buiken ze daar uit en pikken ze wat van Huizing's programma mee.

Een meerwaarde in de alternatieve festivals is hem evident. “Voor ESNS heb je een toegangskaart nodig. Alle alternatieven zijn gratis toegankelijk. Vind je een band niks, dan ben je weer weg. Dat maakt de drempel voor bands en publiek laag.” Dat houdt niet in dat ook de kwaliteitsdrempel laag ligt. “Welnee, ik wil iets neerzetten dat kwalitatief goed is. Elke band moet raak zijn.” Hoe de kwaliteit gemeten wordt, is bij Huizing vooral ingegeven door persoonlijke smaak. “Het is misschien wat gedurfd, bijvoorbeeld met Electropoëzie, maar dat past bij Faktum 51.”

Het autonome Pleuropsonic

De zwaar getatoeëerde Hartman vindt ESNS een mooi festival. “Ik heb er zelf nog gespeeld met Biobak.” Een aantal subgenres was in zijn ogen ondervertegenwoordigd op ESNS. Metal, punk, ska en folk, om een paar te noemen. “Die wil ik laten zien. Het zijn bands die op een festival als Hellfest spelen, maar met veel plezier en voor slechts een benzinevergoeding naar Groningen komen. Via Pleuropsonic proberen ze voet aan de grond in Nederland te krijgen. Dit jaar bijvoorbeeld het Franse Black Bomb A.” Of dat via Pleuropsonic gaat lukken staat niet vast, maar: ”Elk jaar zitten er wel twee bands bij die later ook op de grotere festivals spelen.” Op die manier blijft Hartman binnen het gedachtegoed van ESNS.

Hoewel Hartman zich niet richt op boekers, weet hij dat die ook op Pleuropsonic-avonden langskomen. “Al zet ik elk jaar ook bands neer die ik gewoon leuk vind. Wat een ander van hen vindt, boeit me niet.” Hartman blijkt de moeilijkste niet. Hij komt de bands tegemoet met een reisvergoeding uit eigen buidel. Sponsoren wil hij niet, zaaleigenaren mogen een vrijwillige bijdrage leveren. “Ik weet dat sommige organisaties geld vragen aan de bands of aan de zaaleigenaren. Dat hoort niet.” Een commercieel gedrocht zal Pleuropsonic niet worden. Eigenlijk is het gewoon voor de leuk. Maar dan wel leuk met hoofdletters, want het is met vier festivaldagen, dertig Europese bands en duizend bezoekers wat uit de klauwen gelopen. Is dat reden om het los te koppelen van ESNS? “Nee, het hoort bij Eurosonic. Zo is het gegroeid en zo zal het wat mij betreft blijven.” Al laat hij zich nog wel verleiden: “Als Eurosonic stopt, dan ga ik door. En als Eurosonic mij vraagt om een avond te programmeren, dan doe ik dat. Dan ben ik gewoon een slet.”

Het serieuze Altersonic

Van Lingen heeft met Altersonic zijn focus vooral op de bands. “Ik heb tweemaal op Noorderslag gespeeld. Tegenwoordig richt ik mij vooral op bandbegeleiding. Vanuit die ervaringen bekijk ik Eurosonic vooral vanuit het perspectief van de uitvoerende artiest.” Via zijn netwerk probeert hij professionals binnen te krijgen. “Die moet ik dus iets verrassends bieden.” Hij zoekt bands die de oppervlakte van een doorbraak raken, al stond ook Dany Lademacher's Wild Romance geprogrammeerd. “Door mijn werk zie ik veel bands waaruit ik kan putten. Ik hoef met niemand te overleggen. De programmeurs bij Eurosonic wel.” Niet dat Van Lingen de krenten uit de pap vist. “Integendeel, het is geen competitie. Bij Eurosonic worden bands geprogrammeerd die de industrie al kent. Die zijn minder interessant. Ik probeer daar net onder te zitten. Het mooiste compliment dat ik heb gekregen is dat er bij Altersonic iets te ontdekken valt.” Bij Birth Of Joy stonden anderhalve man en een paardenkop. “Maar wel een boeker uit Parijs. Uiteindelijk heeft de band het erg goed gedaan in Frankrijk.”

De avond is voor Van Lingen geslaagd als een band wordt opgepikt, bijvoorbeeld door ESNS of Serious Talent. “Voor mij eindigt het niet met een optreden op Altersonic. Ik zet bands neer die ook willen werken om door te breken. Tot twee jaar gelden betaalden ze een bijdrage voor de kosten die ik heb. Inmiddels heb ik sponsors en is die bijdrage niet meer nodig. Na de showcase kan ik met hen verder samenwerken of ik breng ze in contact met degenen die hen verder kunnen helpen. Het festival is slechts een middel om te komen tot het doel: met muziek de kost verdienen.”

Het loerende kannibalisme

Het succes van ESNS heeft geleid tot allerlei initiatieven. Een mooi compliment, toch? Peter Sikkema ziet het niet alleen maar positief in. Een wildgroei aan alternatieven kent een gevaar. Bands komen in de verleiding om op meerdere 'sonics' te spelen. Een band kan zich opblazen. “De boel moet niet kannibaliseren. Kijk, het festival is er om je in de kijker te spelen van de industrie. Een band uit pak 'm beet Moldavië moet werkelijk van alles regelen om hier te komen. Reiskosten maken, visums halen, dat soort gedoe. Als je dan eindelijk hier bent, moet je pieken op het juiste moment. Je moet het optreden van je leven geven. Dat lukt niet als je vier optredens in drie dagen geeft. Dit houden wij de deelnemende bands ook voor en daarin worden we actiever.”

Ook het tijdschema blijkt van belang. “Een boeker kan vrijwel elk bandje in het genre waarvoor hij komt bekijken, op die manier is het tijdslot ingedeeld.” Daarnaast probeert ESNS zich scherp te houden, wellicht aangespoord door de alternatieve festivals. Het nieuwe EurosonicExtra, bijvoorbeeld. Een showcase aan het eind van de middag, met bands van één label of één boekingskantoor. ”Op die manier kunnen wij de professionals gericht bands laten bezoeken. Zo bereikt een band maximaal resultaat. Daar gaat het om.” Sikkema hekelt het wanneer een organisatie geld vraagt voor deelname. “Dat hoort niet. Je doet het toch voor die bands?” Al erkent Sikkema dat ook de muziekliefhebber die op zoek is naar een leuke avond net zo belangrijk is. Zonder publiek geen festival.