Muziek en beeld vloeien samen bij House Of Cosy Cushions

"Bij de open dag van het conservatorium ben ik in slaap gevallen"

Tekst: Lotte van Es Foto's: Bob de Vries en Joey Feikens ,

House Of Cosy Cushions is niet het standaardbandje uit je buurt. Dit bijzondere muziekcollectief bestaat uit een hoop af- en aanlopende muzikanten van allerlei nationaliteiten, die spelen in oude kerkjes, loodsen en musea. Vaak blijven instrumenten als harmonic whirlies en zingende zagen hierbij niet ongezien. Maar wie bedenkt het om al deze mensen, kunstvormen en locaties bij elkaar te brengen? Het antwoord is Richard Bolhuis.

Om meer te weten te komen over House Of Cosy Cushions stappen we dus op de fiets naar het centrum van de stad, waar Bolhuis ons in zijn eigen huis ontvangt. Meteen is te zien dat we met een creatieve geest te maken hebben; aan de vrolijk gekleurde muren hangen tekeningen, foto’s en de kast staat vol met platen en kunstboeken. Dat tekenen zat er van jongs af aan al in, vertelt Bolhuis, en op vijftienjarige leeftijd kwam daar ook het muziek maken bij. Toen hij echter met studeren aan de kunstacademie van Utrecht begon, moest er een keuze gemaakt worden. “Die tendens was er toen heel erg, je moest één van beide kiezen. Je ging voor muziek of voor beeldend.”

Een daadwerkelijke keuze tussen de twee is er voor hem eigenlijk nooit geweest. “Voor mij is het totaal absurd om die disciplines los van elkaar te zien… Alsof je een ziel los ziet van een lichaam.” vertelt hij. Muziek en tekenen zijn bij de kunstenaar altijd al hand in hand gegaan. Beelden roepen altijd muziek op, en muziek roept altijd beelden op. Dit resulteert bij een optreden van House Of Cosy Cushions dan ook in de bijzondere ervaring die de bezoeker meekrijgt. Hier spelen bandleden niet alleen livemuziek, maar zijn er ook vaak schilderijen, muurtekeningen en filmloops van de kunstenaar te zien.

Bijzondere locaties en bijzondere mensen

De wijze waarop muziek en beeldende kunst samen komen tot één performance, wordt eigenlijk altijd bepaald door de locatie. Instinctief maakt Bolhuis dan de keuzes voor hoe de avond ingevuld moet worden. “In Paradiso bijvoorbeeld heb ik niet de behoefte om heel veel te doen met beeld. Het Groninger Museum daarentegen, waar we aankomende vrijdag staan, vraagt er juist weer om om volledig uit te pakken op dat gebied.” De bezoeker kan hier dus verrast of juist teleurgesteld worden. Daardoor zijn ook vragen als ‘Waar zijn de beelden en de filmloops?’ of ‘Waarom speelde je maar zo weinig nummers met tekst?’ voor Bolhuis niet ongewoon. Maar een feit is: een optreden van House Of Cosy Cushions heeft geen vaste set óf vaste muzikanten.

Qua muzikanten heeft Bolhuis echter wel een voorkeur; “Het liefst speel ik met zoveel mogelijk nationaliteiten en mannen en vrouwen door elkaar. Dan voel ik me het meest op m’n gemak.” Alle muzikanten waarmee hij werkt zijn stuk voor stuk mensen die hij toevallig heeft ontmoet en waarmee een vriendschap is ontstaan. Deze vriendschap gaat voor hem altijd boven de professionaliteit en dit maakt hem volgens hemzelf misschien wel de ultieme amateur.

Nieuwe ontwikkelingen

Amateur of niet, het gaat lekker met House Of Cosy Cushions. Zo heeft het collectief zich onlangs aangesloten bij agentschap en promoter Belmont Bookings. Via een wederom bijzonder optreden op Le Guess Who? is Bolhuis met hen in aanraking gekomen. Hij zegt veel bewondering te hebben voor de manier waarop Belmont Bookings naar muziek kijkt. Beeldende kunst en muziek gaan hier ook op een natuurlijke manier samen, en House Of Cosy Cushions kan zich in alle vrijheid blijven ontwikkelen. Daarbij vertelt Bolhuis wel dat hij eigenlijk niet echt bezig is met iets te ‘bereiken’. “In dat opzicht heb ik misschien zelfs bijna geen ambities” grapt hij.

Wel voelt hij altijd de noodzaak om muziek te blijven maken en dit doet hij dan ook. Momenteel zijn er twee projecten gaande, welke bijna niet verder van elkaar af zouden kunnen liggen. “Het ene album is helemaal instrumentaal en ook grotendeels abstract, terwijl het andere album meer concreet is en de nadruk juist meer op de tekst ligt.” Alle keuzes worden daarbij op gevoel gemaakt, net als bij het schilderen. Het zou volgens Bolhuis zomaar kunnen dat er uiteindelijk vier albums in de winkel liggen, of juist maar eentje. Als het maar goed voelt.

De rode draad

Hoe deze projecten hun uitwerking ook gaan vinden, en hoe verschillend deze misschien ook mogen zijn; er loopt een rode draad door alle muziek de Bolhuis schrijft. Deze rode draad is de liefde. Want hoewel elk album een eigen verhaal heeft, vertelt hij, het komt voor hem altijd neer op liefde, in welke vorm dan ook. Dat kan heel extatisch of juist melancholisch zijn. “Veel mensen vinden de muziek donker, maar voor mij is het vaak heel euforisch.” Dit wordt begrijpelijker wanneer men de muziek zelf beluistert. Het derde en nieuwste album Spell bijvoorbeeld, heeft op het eerste gehoor iets onheilspellends of zelfs duisters over zich, maar naarmate het vaker beluisterd wordt heeft het iets geruststellends, helends en bijna meditatiefs.

Dit laatste aspect komt vooral naar voren door de vele herhaling in de muziek en eenvoud van de nummers. Er zit geen opsmuk aan en dit is ook precies wat Bolhuis zelf graag wil. Hij houdt ervan dat dingen rauw blijven en tot de kern komen. “Eigenlijk heb ik ook nooit de neiging om iets te produceren… Ik wil juist alles uitkleden tot er bijna niks van over blijft.” Soms brengt hij wel meerdere lagen aan, maar dan is het volgens Bolhuis vanuit pure noodzaak. Hij streeft naar eenvoud, net als bij zijn tekeningen.

De geboorte van een nummer

De vraag is hoe de kunstenaar dan tot een nummer komt. Want door het mysterieuze karakter en de opsmukloosheid van Spell lijkt een nummer als geheel moeilijk te grijpen. De oplossing is wederom gevoel. "Een nummer wordt een nummer als het gevoel compleet is en je altijd de neiging hebt om het weer te spelen," zegt hij. “Als ik het dan een maand lang elke dag weer heb gespeeld, heeft het een soort urgentie en dat heeft het hopelijk over tien jaar nog steeds.” In de teksten die de nummers vergezellen steekt Bolhuis bijzonder veel tijd. Dit is verbazend omdat er op de plaat zelf weinig van over is gebleven. De oorzaak hiervoor is volgens hemzelf dat hij het liefdesverhaal wat hij vertelt, niet graag wil opdringen.

Door het unieke karakter van de muziek van House Of Cosy Cushions, is het lastig in een genrehokje te plaatsen. Zelf zou Bolhuis het ook niet weten. Gelukkig kan zijn tweejarige zoontje er in ieder geval van genieten. Samen zingen vader en zoon heel vaak vertelt hij, en de kleine jongen is zelfs in een van de nummers te vinden. Een paar seconden wordt het geluid van zijn hartslag gebruikt, van toen hij nog veilig in de buik van zijn moeder zat. Het creatieve talent van Bolhuis lijkt dus door te worden gegeven op de volgende generatie. Maar voor nu wordt de avond afgesloten met een klein privéconcert op gitaar en piano.

House Of Cosy Cushions staat aanstaande vrijdag 20 maart om 21.00 in het Groninger Museum met Twilight: een experimentele installatie die bestaat uit hypnotiserende filmloops, geluidsinstallaties en een improvisatie van het collectief.