Awa Démé steelt de show bij Zita Swoon Group

De Afrikaanse zangeres vult de Stadsschouwburg met energie en emotie

Tekst: Marion Bruinenberg ,

Dat Stef Kamil Carlens veel in zijn mars heeft, mag duidelijk zijn. De singer-songwriter speelde basgitaar in dEUS, is beeldend kunstenaar én is één van de zangers in de Rain Dogs Revisited-tour, een eerbetoon aan Tom Waits. Dit jaar heeft Stef echter weer iets nieuws: Zita Swoon Group

De Afrikaanse zangeres vult de Stadsschouwburg met energie en emotie

Dat Stef Kamil Carlens veel in zijn mars heeft, mag duidelijk zijn. De singer-songwriter speelde basgitaar in dEUS, is beeldend kunstenaar én is één van de zangers in de Rain Dogs Revisited-tour, een eerbetoon aan Tom Waits. Dit jaar heeft Carlens echter weer iets nieuws. Vorig jaar heeft hij in Burkina Faso, West-Afrika, de balofonist Mamadou Diabaté Kibié en zangeres Awa Demé ontmoet. Samen met hen heeft hij een nieuw project opgericht, waarin blues en folk samenkomen met de traditionele West-Afrikaanse ‘mandingo’ muziek. Gisteren vertoonden ze hun kunsten in de Stadsschouwburg.

De setting van de Stadsschouwburg drukt meteen een stempel op de avond. De nabijheid van de band, het aanraakgehalte, doet denken aan een huiskamerconcert. Op het moment dat de bandleden het podium oplopen is er ook geen gejoel of enthousiaste kreten: pas op het moment dat ze zich situeren achter hun instrumenten klinkt er wat voorzichtig applaus.

Zita Swoon, die uit acht man bestaat, begint zonder een woord te spreken. Stef Kamil Carlens opent met een solo op de dobro-gitaar, waarna de anderen één voor één invallen: Simon Pleysier (gitaar en banjo), Christophe Albertijn (basgitaar), Kapinga Geysel (melodica, glockenspiel en backvocals), Amel Serra Garcia (percussie) en Karen Willems, die zich uitleeft op de drums, trommels en cymbalen. Mamadou Diabaté Kibié geeft het geheel de Afrikaanse mandingo-sfeer door de balafoon te bespelen, een soort West-Afrikaanse houten xylofoon.

Tijdens de eerste twee nummers hangt er een afstandelijke sfeer. Het publiek wordt niet één keer aangesproken of aangekeken en de blauwe lichten doen koud aan. Dit verandert allemaal als de Afrikaanse zangeres Awa Démé het podium op komt. Haar volle, warme stem vult de zaal met energie en geeft het geheel meer kleur. Démé heeft er overduidelijk veel zin in en kan haar lachen niet inhouden als ze ziet hoeveel enthousiasme de muziek bij het publiek teweegbrengt.

Elke keer wordt voorafgaand aan de nummers uitgelegd wat de titels betekenen en welke les men daaruit kan trekken. Kibié brengt het publiek eenvoudige Afrikaanse wijsheden bij over de moraal en problemen van de moderne Afrikaanse maatschappij. Zo gaat het nummer Allah Nomandi over de ondoorgrondelijkheid van God: de een heeft een vader, de ander heeft er geen. De een heeft hoop, een ander heeft de hoop opgegeven. Een aangrijpend nummer, waarin Kapinga met Démé en Carlens meezingt.

De muziek spreekt daarnaast ook voor zich doordat het ritme, tempo en gebruik van instrumenten afgestemd zijn op de onderwerpen. In Tasuma/Jii, een betoogtekst over de slechtheid van oorlog, staan de felle kreten van Carlens mooi in tegenstelling tot de krachtige zang van Démé. De conga’s maken het nummer dreigend en de elektrische gitaar geeft net dat beetje extra.

Door de vele percussie in de band (conga’s, drums en balafoon), is de muziek erg ritmisch en dansbaar. Aan het eind van de show kan Démé zich dan ook niet meer inhouden, schopt haar sleehakken uit en begint wild te dansen. Hierin laat Carlens zich ook meevoeren, en al rollend en springend bewegen zij zich over het podium. Vrouwen uit het publiek worden door Démé meegesleurd het podium op om mee te doen aan deze woeste traditionele dans.

De mix van de Europese blues/rock en de traditionele West-Afrikaanse muziek is erg verrassend. De nummers zijn stuk voor stuk verschillend en vertellen hun eigen verhaal: rauwe, ruige nummers worden afgewisseld met aangrijpende, rustigere nummers. De muziek is levendig en vol passie, en dit valt dan ook te verklaren uit de betekenis van de woorden Zita (intens) en Swoon (verlangen): een intens verlangen.