Bach en beats: Deejay’s weer aan de haal met Matthäus Passion

Joost van Bellen: “Dit keer meer een voorstelling dan een dansfeest”

De beruchte remix van Bach’s Matthäus Passion door een grote groep Nederlandse deejay’s en veejay’s gaat dit jaar op herhaling. Op witte donderdag, 13 april, gaan zij in de Melkweg in Amsterdam op zoek naar de actuele betekenis van het passieverhaal. Initiatiefnemer Joost van Bellen heeft weinig begrip voor de critici van de voorstelling. “Ik kreeg zelfs hatemails uit Groningen van de Christenunie.”

Joost van Bellen: “Dit keer meer een voorstelling dan een dansfeest”

De Matthäus Passion van Johann Sebastian Bach wordt dit jaar opnieuw geremixt door bekende Nederlandse deejay's onder de naam Matthäus Passion - New Generation Remix. Het verhaal van de lijdensweg van Jezus Christus is in 2004 al eens onder handen genomen door verschillende dance-producers in een voorstelling in de Melkweg in Amsterdam. Joost van Bellen, een van de initiatiefnemers, was niet ontevreden met die versie. "De kritiek was dat we maar voor 10 procent in onze opzet geslaagd waren. Dat vond ik op zich nog veel. Deze keer komen we veel beter beslagen ten ijs. We willen de 20 procent halen," zegt Van Bellen. De deejay's die deze keer aan het project meedoen zijn Dimitri, Steve Rachmad, Lemon8, Kraak en Smaak, Laidback Luke, Don Diablo en Cowgum (Joost van Bellen en Richard Cameron). Elke dj is gekoppeld aan een vj, die voor de visuele aspecten van de voorstelling zorgen. Zo moeten er zeven hoofdstukken ontstaan die allemaal een andere benadering krijgen. Don Diablo is bijvoorbeeld gekoppeld aan vj-team Studio Frank & Lisa. "Zij wilden erg graag het slotkoor doen met Don Diablo, dus die hebben we daar maar op losgelaten," zegt Van Bellen. Andere veejay's die meewerken zijn onder andere 00-Kaap (medeinitiatiefnemer Gerald van der Kaap), News, Roel Wouters en Don Leo. Behalve in de Melkweg wordt de remix in april ook opgevoerd in andere popzalen in Nederland. Alle deelnemende veejay's en deejay's hebben ter inspiratie een aantal workshops over de Passion gevolgd, onder andere met dirigent Winfried Maczewski. Van Bellen: "Daar hebben we op dit moment nog een open lijntje mee, voor het geval er iemand vastloopt." Ook cultuurfilosoof Marcel Cobussen van de Universiteit Leiden was een grote hulp. "Die heeft een heel duidelijk verhaal verteld over de vraag of je bijvoorbeeld Bach wel zo mag aanpakken. Dankzij hem vinden we nu allemaal nog veel meer dat dit gewoon moet kunnen." Toch is de opzet voor deze editie van de Matthäus Passion Remix wat aangepast. "De eerste keer was meer opgezet als een dansfeest, met kleurtjes en bloemetjes op de schermen. Dat bleek niet te werken, dus deze keer gaan we meer benadrukken dat het een voorstelling is," vertelt Van Bellen. De eerste poging van de initiatiefnemers om het passieverhaal te updaten in 2004 werd niet goed ontvangen. Vooral de kritiek van Jan Vollaard van NRC Handelsblad springt er nog uit bij Van Bellen. "Die schreef een heel nijdig stuk op de voorpagina waarin hij zich ergerde aan het feit dat hij in onze versie de haan twaalf keer hoorde kraaien. Volgens hem moest dat drie keer zijn, maar in het oorspronkelijke verhaal is het maar een keer. Dat vond ik wel ontzettend leuk eigenlijk. Al die critici denken dat ze de waarheid in pacht hebben, maar ik kan er niks mee. Ik kreeg zelfs hatemails uit Groningen van fundamentalistische Christenen." Het idee dat Bach eer moet worden aangedaan moest gewoon worden losgelaten. "Anders kan het alleen maar een slechte kopie worden van het origineel. Dat idee is natuurlijk gedoemd om te mislukken. De muziek van Bach is te ingewikkeld qua maat en structuur om zomaar om te zetten in dansmuziek. Je moet dus wel versimpelen." Of het eindresultaat ook nog beschikbaar wordt op CD of DVD, daar houdt Van Bellen zich nog niet mee bezig. "Als blijkt dat het goed genoeg is, dan kunnen we daar volgend jaar misschien iets mee doen. Maar op dit moment staat het de producers nog vrij om te samplen wie ze willen. Als we het project zouden willen uitbrengen dan gaat er veel tijd zitten in de auteursrechten." Bovendien is het project nu nog niet af. "We hebben alle ideeën van de deejay's gehoord en gaan op 21 maart samen bekijken wat er al klaar is. En dan moet waarschijnlijk de zweep erover."