Een Nederlandse vertaling van het passieverhaal van Jan Rot en een drastische inkorting van de Matthäus Passion tot micro-Matthäus van bas Herman Schey. Het meesterwerk van Bach heeft al vele malen blootgestaan aan bewerkingen. Vrijdag werd de dancebewerking van de Matthäus Passion in de Puddingfabriek gepresenteerd.
In 2003 bewerkten de initiatiefnemers, dj Joost van Bellen en kunstenaar Gerald van der Kaap, de Passie voor de eerste keer. Hoewel niet ontevreden met de eerste versie, zonnen ze op een vervolg. Een verbeterde versie waarin dieper ingegaan zou worden op het verhaal, de muziek en de actuele betekenis van het stuk.
Voor deze tweede editie trommelden de initiatiefnemers een indrukwekkende lijst muzikanten en videokunstenaars bij elkaar. Ze organiseerden workshops om de kennis rond de Passie wat op te poetsen. Muziekfilosofen Marcel Cobussen en Huib Schreurs legden de deelnemers uit dat je de lijdensweg van Christus best mag bewerken tot een dancestuk, mits het maar met respect gebeurt. Samen met dirigent Winfried Maczewski probeerden de artiesten grip te krijgen op het stuk, dat voor de gelegenheid in zeven delen was opgedeeld.
Elke muzikant werd gekoppeld aan een VJ en samen werkten zij aan een deel van de Passie. Van Bellen, net terug van de Winter Music Conference in Miami, vertelt dat de bewerking meer diepgang heeft gekregen wat betreft de inhoud en betekenis van het stuk. “De eerste editie was een experiment. We zijn nu muzikaal veel dieper gegaan. De sleutels die we gevonden hebben tijdens het maken van de eerste versie, hebben nieuwe deuren geopend voor de tweede.”
Afgelopen vrijdag was de première van de voorstelling in de Puddingfabriek. De zaal was volledig in blacklight gehuld. Het publiek schaarde zich voor het videoscherm, terwijl achter hen enkele van de deelnemende artiesten, waaronder Van Bellen, Laidback Luke en de videokunstenaars van Studio Frank en Lisa verwoed aan knoppen draaiden en op schermen tuurden.
Regen en donder kondigden het begin aan. Het videoscherm lichtte op. Harde housebeats knalden over bekend Matthäusgezang. Een meisje in een kort rokje boog zich op het scherm wellustig naar voren terwijl ze probeerde haar auto uit het slijk te duwen. In de bewerkingen was de Passie niet altijd even goed te herkennen. Ook waren de harde beats soms wel erg rauw en overheersend. Maar er waren ook muzikanten die naar een wat subtielere benadering gezocht hadden.
Over het stuk van Lemon8 zong de mezzosopraan Maartje de Lint de aria Erbarme Dich. Ze kreeg een daverend applaus. Ook de samenwerking tussen Dimitri en kunstenaar Piet Jan Blauw leverde een benadering van het stuk op waarin het origineel goed te herkennen was. De bijna té opgewekte electrobliepjes werden begeleid door onheilspellende teksten op het scherm.
Voor de bewerking is gezocht naar de actuele betekenis van de Passie. Dat uitte zich vooral in reeksen beelden van oorlogslandschappen, terroristen en andere narigheid. Van der Kaap zette jongeren uit Amsterdam-Noord in om de teksten van het passieverhaal uit te spreken. Jezus was een meisje met zwarte krullen en de apostelen spuugden op de grond. Van Bellen: “We willen geen kunstwerken van jaren geleden tonen, maar hedendaagse kids. We willen uitdragen dat je moet zeggen waar je voor staat en dat je verantwoordelijkheid moet nemen voor je keuzes.”
Deze boodschap werd het publiek in ieder geval wel duidelijk gemaakt. Producers Kraak & Smaak en Roel Wouters lieten het publiek tijdens het deel van de rechtszaak stemmen met in het blacklight fel oplichtende stippen. Op het scherm was de stand van zaken te volgen. “U heeft zojuist gekozen voor de kruisiging van Jezus.” Dat kon het publiek in zijn zak steken. De loop van de geschiedenis bleek niet te veranderen.
Bach in Blacklight
Bewerking van Matthäus Passion in Puddingfabriek
Het bewerken van een meesterwerk, is dat niet vragen om moeilijkheden? Moet je niet met je vingers afblijven van een stuk als de Matthäus Passion, dat bijna met heilige eerbied wordt behandeld? DJ Joost van Bellen en kunstenaar Gerald van der Kaap, initiatiefnemers van Matthäus Passion The Next Generation, vonden van niet.