“Ik zit hier eigenlijk nooit”, zegt Marco Bijsterbosch. We zitten op het balkon van De Zwarte Ruiter, dat uitkijkt op het podium. “Wat doet die blauwe lamp daar? Die heb ik nog nooit gezien.” De programmeur van de Grote Markt kijkt zijn ogen uit in de ruimte waar hij wekelijks bands laat spelen. We zijn hier, op een maandagmiddag, om het te hebben over alweer de tiende editie van Sniester die er binnenkort aankomt.

Een jubileum vraagt natuurlijk om een terugblik. Wat we dan zien is dat Sniester door de jaren heen flink is veranderd. De eerste editie vond plaats in 2014 en toegang was toen nog gratis. Dat veranderde in 2017, toen bezoekers voor het eerst een kaartje moesten kopen. Een combinatie van minder subsidie en de wil om te groeien lag daaraan ten grondslag, legde Marco destijds uit. Het aantal locaties waar bands spelen, was niet altijd hetzelfde, maar ook de programmering is veranderd. Waar jaren geleden naast de rammelende gitaren ook popacts als Merol, Donnie en zelfs Joost op het festival te zien waren, merkten we de afgelopen paar edities dat de focus steeds meer op punk, rock en aanverwante genres is komen te liggen. Hoe kijkt Marco daarop terug?

“Als een leerproces”, zegt hij vol overtuiging. “We begonnen destijds met vijf programmeurs met allemaal een eigen muzikale voorkeur. We wilden dat het publiek alles zou opeten, van pop tot hiphop tot snoeiharde punk tot bluegrass. Iedere programmeur deed zijn eigen plasje over het programma, maar dat bleek gewoon te diffuus. Bezoekers begrepen het niet. Iemand die voor Merol kwam, vroeg zich af waarom er tegelijk bands als, weet ik veel, Het Universumpje of Orgaanklap in de Ruiter stonden te spelen. En andersom."

"Toen we het boekten, leek het logisch, maar al tijdens die shows merkten we dat het niet werkte. Om maar weer terug te komen op Merol: die was op dat moment superpopulair, maar het was niet druk bij haar show. Die fans kwamen niet naar het festival omdat ze het te ingewikkeld vonden. Daarop terugkijkend zijn dat soort dingen heel leerzaam geweest.”

MEROL @ Sniester 2019

Ondanks dat er in de programmering dus het nodige is veranderd - die wordt nu gedaan door Marco en medeprogrammeur Remco Prins - is de filosofie achter Sniester altijd hetzelfde gebleven. Dat ontstond in reactie op hoe de Grote Markt in de jaren voor de eerste editie zijn zomers vulde. Toen was het plein namelijk meerdere jaren het toneel van het Pophotspotfestival. Gedurende enkele weken vonden er op een buitenpodium optredens plaats die gratis te bezoeken waren. Zo kwamen onder meer bekende namen als Balthazar, De Jeugd van Tegenwoordig, De Staat en Chef’Special langs. Met Sniester gooide Marco het over een hele andere boeg.

Balthazar @ Pophotspot 2013

“Een reden dat we stopten met de Pophotspot is dat die grote namen duizenden euro’s kostten en dan maar drie kwartier ofzo speelden. Voor het geld van één zo’n band kon ik twintig kleinere bands boeken, misschien wel dertig als ik een beetje mijn best deed. Het idee was dan om al die bands, net als bij Eurosonic, in één weekend overal in de stad weg te zetten. We hadden daarbij een hele duidelijke focus: geen grote namen meer, maar alleen maar jonge, opkomende, aan de weg timmerende bands met af en toe een meer gevestigde naam. En het profiel van die bandjes moest zijn: high energy, enthousiast, geen bullshit. Dan kon het hele dikke hiphop zijn, uptempo funk, of punk en metal. Nou ja, dat bleek dus niet altijd bij elkaar te passen, maar in 2013 zag ik het zo.”

De grenzen opzoeken

Elmer @ Sniester 2023

“Ik ben blij dat we nu sinds drie of vier jaar een heel helder profiel hebben”, vertelt Marco. “We zijn een alternatief festival en we zoeken daar de grenzen van op. Dit jaar staat bijvoorbeeld Elmer op de line-up. Dat is misschien een beetje een buitenbeentje, maar die heeft vorig jaar wel echt een goede show neergezet in het Paardcafé. En als je een band als Sunfruits, wat meer zomerse indie is, naast een Bad Breeding (Britse hardcore punk, red.) zet, dan is dat op het eerste gezicht best wel gek. Maar ik denk dat het precies duidelijk is. Ik ben weleens jaloers op een festival als Rewire of Grauzone. Dat zijn festivals met zo’n duidelijk profiel dat ze maanden van tevoren al uitverkopen omdat mensen weten wat ze krijgen. Ik denk dat als wij het tien jaar geleden al hadden gedaan zoals we het nu doen, wij ook op dat punt waren geweest.”

"Ik ben weleens jaloers op een festival als Rewire of Grauzone"

Sinds het ontstaan van Sniester zijn er nogal wat festivals bijgekomen die zich in hetzelfde vaarwater begeven. Om er maar een paar te noemen: Pretty Pissed in Amsterdam, Loose Ends in Utrecht, Here’s the Thing in Tilburg en het Rotterdamse Left of the Dial. Op de lineups van deze festivals zijn de nodige namen te vinden die eerder al op Sniester speelden. Wat vindt Marco daarvan?

Sons @ Sniester 2023

Pigs Pigs Pigs Pigs Pigs Pigs Pigs @ Sniester 2022

Bongloard @ Sniester 2021

“Ja, ik zie natuurlijk ook duidelijk dat al die festivals ontstaan, en dat schrijf ik ook in al mijn subsidieaanvragen. Wij zijn wel een voorloper wat dat betreft. En neem Left of the Dial, dat is echt een topfestival. Ik ga daar zelf heen om bands te ontdekken. Die doen het gewoon heel goed en verkopen dik uit. Maar zo’n Pretty Pissed in de Melkweg is in hetzelfde weekend als Sniester. Ik ben nog met die programmeurs gaan praten van ‘joh, moet dat nou in ons weekend?’, maar zij konden niet op een ander moment. Dat is jammer, want als honderd mensen denken ‘we gaan niet naar Sniester, maar naar Pretty Pissed’, of andersom, dan is dat voor beide een gemiste kans. Het zijn trouwens wel heel andere festivals, want daar staan twaalf of vijftien bands ofzo, en bij ons bijna honderd. Maar dat er steeds meer van dit soort festivals komen, is duidelijk. De kids zijn boos hè, het zijn woelige tijden en er moet geschreeuwd worden. Nou, dat kan op dit soort festivals.”

"De kids zijn boos hè, het zijn woelige tijden en er moet geschreeuwd worden."

Het hele jaar rond

“Ik zou er graag nog vijf of zes locaties bij willen hebben. Dat doet Left of the Dial heel goed, maar dat is in Rotterdam en daar hebben ze zoveel toffe locaties, echt niet normaal. Dan loop je een kunstgalerie of een lege loods binnen en dan speelt daar wat. Dat hebben we hier een stuk minder. Ook zou ik graag ruim voor het festival uitverkocht willen zijn, want uitverkocht zijn betekent ticketinkomsten die je in het programma kan stoppen, of in de productie. Maar daarbij moet je er wel rekening mee houden dat sommige festivals die het hele jaar rond bezig zijn met de organisatie ervan, van het programmeren tot aan de marketing."

"Wij werken samen met PAARD een paar maanden naar Sniester toe, en dan is het weer klaar. Ik ga dan gas geven voor Wild Rooster, en PAARD voor hun shows van na de zomer. De marketing voor Sniester valt dan even stil, waarna we ergens in de herfst de machine weer aanzetten. In een ideale wereld zouden we ook in die tussenliggende maanden doorpruttelen, maar daar hebben we niet genoeg geld en mensen voor. Hoe tof zou het zijn als we dat wel zouden kunnen doen? Maar ik vind het superknap hoe we met een klein team dit hele festival opzetten. En dan te bedenken dat PAARD dit allemaal naast hun eigen programmering doet en ik naast al die andere festivals die we in het Popdistrict organiseren.

Tijdens de negen edities van Sniester zijn er veel bijzondere optredens geweest, van een van de eerste optredens van Son Mieux in de Uno tot het geheime optreden van DI-RECT in het Paardcafé. En natuurlijk het allereerste optreden van Prins S. en de Geit in de kelder van The Grey Space, waar Marco ons fijntjes aan herinnert. Maar wat ziet de programmeur zelf als de hoogtepunten van de afgelopen jaren?

Son Mieux @ Sniester 2015

Heck @ Sniester 2017

“Dat is best lastig te beantwoorden, want omdat het mijn eigen festival is en ik alles wil zien, blijf ik maar heel even bij elke show. Maar een optreden als dat van Heck ga ik nooit meer vergeten. Daar ben ik de hele show gebleven en dat was een absoluut hoogtepunt. Wat ik ook tof vind, is als we een band van een losse show in de Ruiter naar de grote zaal van PAARD hebben weten te loodsen. Oh, en Stake in de kleine zaal, dat was ook heel erg goed."

"Dit jaar kijk ik uit naar Big Special. Dat was sowieso de beste show die ik vorig jaar gezien heb. Verder staan er een hoop harde dingen die ik zelf nog niet live gezien heb. De band Cooper T heb ik geboekt omdat Wouter van het marketingteam zei dat ik dat moest doen, en toen ik het ging checken was ik het met hem eens. En ik ben benieuwd hoe John Coffey het in de grote zaal gaat doen. We hebben eigenlijk niets speciaals gedaan omdat het de tiende editie is. Het staat in persberichten, maar we hebben geen speciale artiesten ingevlogen ofzo. We hebben gewoon geprobeerd om net als ieder jaar een hele toffe editie neer te zetten.”

In voorgaande verslagen die 3voor12 Den Haag schreef over Sniester, staan onder meer opmerkingen over het statiegeldsysteem van de Grote Markt. Dat houdt in dat je wat extra betaalt voor jouw eerste biertje en de plastic beker waar die in zit, en dat je dat geld aan het eind van de avond weer terugkrijgt als je het bekertje weer inlevert. Bij PAARD mocht die beker echter niet naar binnen omdat ze daar weer een ander systeem hebben. Ook merkten we dat de prijzen voor een biertje in de verschillende locaties verschillen en dat een biertje op de Grote Markt de afgelopen tijd niet goedkoper is geworden. Zijn deze randvoorwaarden iets waar Marco mee bezig is?

“Wij zijn als eerste in Den Haag overgestapt op een statiegeldsysteem bij de festivals. Dat is vanaf dit jaar verplicht, maar wij doen het al vier jaar. Het was voor bezoekers even wennen, maar het is tof omdat er na afloop geen plastic op de grond ligt. Maar in PAARD hebben ze een ander systeem, zonder statiegeld. Dat bezoekers niet met onze bekers naar binnen mogen, is een puntje van aandacht waar we misschien nog wat mee moeten. Maar aan die verschillende bierprijzen kunnen we weinig doen, want iedere locatie heeft zijn eigen afspraken. In PAARD schenken ze bijvoorbeeld Grolsch en wij worden gesponsord door Bud."

"Over die bierprijzen wil ik nog wat zeggen, en dat moet je ook opschrijven: een biertje op de Grote Markt kost iets van €4. Dat is nog altijd conform met de rest van de horeca in Den Haag, maar er is nergens in Den Haag of in Nederland waar je daar zoveel voor terugkrijgt. Je koopt dat biertje, maar krijgt direct €1 terug in de vorm van gratis optreden in de Zwarte Ruiter of September, een dj in Zeta, of een salsa-avond in de Boterwaag. Mensen zien dat niet omdat ze eraan gewend zijn, maar het zou fijn zijn als dat bewustzijn een beetje zou komen. Er is hier altijd wat te doen en we mogen altijd voor niks naar binnen, en dat is best bijzonder.”

Sniester 2019

Sniester 2017

Het statiegeldsysteem is een van de manieren waarop de Grote Markt bezig is met duurzaamheid. Samen met inclusie, is dat een onderwerp dat momenteel - terecht - veel aandacht krijgt. In hoeverre is Marco daarmee bezig?

“Ik ben er echt op aan het letten dat we zoveel mogelijk vrouwen in de line-up hebben, of in ieder geval bands met vrouwen in de bezetting. Ik denk dat in meer dan de helft van de acts nu ook vrouwen spelen. En ook de verdeling van mensen die aan Sniester werken is fifty fifty. We zijn op de Grote Markt volgens mij heel goed bezig met inclusie."

"Wat duurzaamheid betreft, dat is iets waar we het hele jaar mee bezig zijn. De Boterwaag heeft net een Green Key-certificering gekregen en je moet echt wel duurzaam zijn om die te krijgen. Verder hebben we in de Zeta een volledig veganistische keuken en eten alle artiesten op Sniester vegetarisch, of ze dat nou willen of niet, haha. Ook proberen we ze geen plastic flesjes water te geven. Wat wel kut is, is als je toffe bands boekt uit Engeland of Duitsland en dat je weet dat ze hier met een stinkend busje naartoe kunnen rijden. Dat is een probleem voor alle festivals, want hoe ga je dat duurzamer maken? We zouden alleen Nederlands kunnen boeken, maar dat zou ook weer jammer zijn.”

"We zijn op de Grote Markt volgens mij heel goed bezig met inclusie."

Pop-upshows

Een laatste onderwerp dat we aansnijden, zijn de pop-upshows die op de Sniester-zaterdag op meerdere plekken in de Haagse binnenstad plaatsvinden. Die zijn namelijk om meerdere redenen bijzonder, legt Marco uit.

“We gaan dit jaar 21 Haagse acts neerzetten op allemaal echt toffe locaties. Een paar daarvan deden vorig jaar al mee, zoals 3345, de Skatestore en Kompaan Binnenhaven, ook Mad Science Tattoo doet weer mee. Verder gaan we ‘s middag op het Spuiplein Toprot en Asbest Boys laten spelen en ik ben bezig met de binnenplaats van een leeg pand in de Kettingstraat, een fucking toffe plek, en de Poort, naast de Grey Space. En daarbovenop laten we vier bands die overdag spelen, ‘s avonds in de grote zaal van PAARD spelen. We bouwen dan twee podia in de zaal waar die bands dan om de beurt twintig minuten spelen, een beetje zoals bij Jools Holland.”

Toprot @ Sniester 2023

Asbest Boys @ Sniester 2022

Maar ook achter de schermen is er wat aan de hand met de pop-upshows. Die worden namelijk georganiseerd met behulp van de Subsidie cultuurparticipatie jong Den Haag. Deze kan, de naam zegt het al, worden gebruikt om jongeren bij cultuur te betrekken. In het geval van Sniester gebeurt dat onder meer door een aantal van hen te betrekken bij de organisatie.

“Tijs van Popradar en ik zijn bezig met het opleiden van twee jongeren tot een nieuwe generatie festivalorganisatoren. Dat zijn Bas Boudewijn (onder meer bekend van Inside Electron, red.) en Guus van Diemen (van Trenth, red.), en die hebben we in het hele proces meegenomen. Hoe schrijf je een subsidieaanvraag? Hoe maak je een projectplan? Hoe benader je artiesten en wat kan je ze bieden? Hoe zet je de productie op poten? We nemen ze overal mee naartoe en dat gaat heel goed, en we laten ze de popupshows regelen. Maar we leiden niet alleen een nieuwe generatie organisatoren op, we laten ook 21 Haagse bands waar voornamelijk jongeren in spelen optreden die dit jaar, dankzij die subsidie, eindelijk een keer een normaal gage kunnen krijgen.”

Naschrift: in de dagen na ons gesprek heeft Marco uitgezocht wat de blauwe lamp bovenin de Zwarte Ruiter doet. De waarheid bleek minder spectaculair dan gehoopt: "het was een lege fitting waar Elton van het klusteam 20 jaar geleden een blauwe lamp in heeft gedraaid. Anders had je daar een lelijke fitting hangen."

Mocht je de hele line-up van Sniester willen checken, of een kaartje kopen, of het blokkenschema bestuderen: dat kan hier.