Het zal lezers van dit platform niet verbazen, maar muziek luisteren en maken heeft een grote invloed op ons welzijn, doen en laten. Bedrijven, dienst- en zorgverleners gebruiken muziek dan ook vaak ter stimulering van hun verkoop, productie, sfeer en therapieën. Deze muzikale beïnvloeding hoor je in wachtkamers, op de werk- en winkelvloeren, in behandelkamers en zelfs op de Haagse grasmat. 3voor12 Den Haag vroeg een aantal fitnesstrainers van verschillende lokale organisaties met welke (Haagse?) muziek zij hun deelnemers proberen te motiveren.

In onze Haagse parken en duinen hoor je tijdens allerlei workouts regelmatig opzwepende beats uit versterkers knallen. Outdoor sportinstructeurs zijn soms heuse DJ’s, of fitjays, die hun muziek al dan niet bewust uitkiezen om zo hun deelnemers nog meer aan te sporen tot harder, sneller en/of dieper gaan.

Wetenschappelijk onderzoek toont namelijk aan dat opzwepende muziek het beloningssysteem in de hersenen stimuleert waardoor er dopamine vrij komt. Als muziekliefhebber weet jij dat natuurlijk al lang maar wist je dat diezelfde dopamine ook zorgt voor een betere bewegingscontrole van het lichaam? Ver voordat Prof. dr. Erik Scherder (je weet wel, die overenthousiaste hersenspecialist) kon lopen, deed onderzoeker Leonard Ayres een eeuw geleden al de ontdekking dat het tempo van fietsers toenam wanneer er een bandje langs de baan stond te spelen. 

Het gemiddelde aantal beats per minuut (bpm) bij fitness en bootcamps ligt vaak tussen de 110 en 160, maar ook de ritmische opbouw, melodie, harmonie en songtekst maken het makkelijker bewegingen op dezelfde maat uit te voeren. Dit kan iemand aanzetten om toch nét even wat sneller en langer door te gaan dan wanneer er geen muziek wordt gebruikt  Maar naast energie kan muziek ook juist rust geven. De muziek tijdens de warming-up, de training zelf en de cooling-down is dan ook niet voor niets van een ander kaliber.

Kantekening; het effect is wel afhankelijk is van de muzieksoort en het ritme. De muziek moet wel bij iemands stemming en smaak passen. Er rust dus een belangrijke taak op de sportinstructeurs bij het samenstellen van hun playlists, namelijk om hun deelnemers te pleasen en stimuleren.

© Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk

Bij Rob de Heer (35 jaar), onder meer barista en trainer bij Bootcampteam, staat thuis áltijd muziek aan en ook onderweg heeft hij zijn koptelefoon op. "Sommige nummers geven mij energie, andere nummers kunnen precies de juiste emoties bij mij losmaken. Ook het ontdekken van nieuwe muziek en deze dan delen met vrienden vind ik superfijn, het voelt toch alsof je kleine cadeautjes weggeeft." 

Als trainer voelt hij zich zowel instructeur als DJ: “Muziek is zeker bepalend voor mijn trainingen. Goede muziek kan zorgen voor een goede energie en motivatie binnen een groep. Met muziek kan je sfeer maken en de deelnemers in de juiste stemming brengen. Als mijn speaker soms ineens op is, raak ik spontaan in paniek. Ik zet dan wel muziek aan op mijn telefoon zodat ik in ieder geval een beetje in de sfeer kom.”

Anker
Het blijkt dat er in de opleidingen op het gebied van sporten niet heel veel aandacht is voor muziek. “Tijdens mijn opleiding tot NLP-coach is er wél veel gesproken over het plaatsen van een ‘anker’. Daarom start ik al jaren mijn trainingen met hetzelfde nummers: 'Lightenup'  van Parcels gevolgd door 'My Type' van Saint Motel. Dit zijn ankers, dus elke keer als mensen deze nummers horen, komen ze in een positieve energieke stemming. En zodra de deelnemers 'Boa Sorte' van Vanessa Da Mata & Ben Harper horen, zie je dat ze helemaal ontspannen. Dat is namelijk áltijd het afsluitende nummer."

"Een van mijn eigen ankers afgelopen jaar was het nummer 'The Search' van NF. Ik had mijzelf als doel gesteld 160 kg te deadliften en tijdens het trainen zette ik altijd dit nummer op. Het bouwt langzaam op, rappend, melodramatisch, en dan op 1:54 minuten gaat ie helemaal los en doe ik mijn zware deathlift.”

Sip? Caribean Beats. Ingekakt? ABBA!
Deze vrolijke instructeur past zijn muziek, als een volleerde DJ, aan op de sfeer in de groep én zelfs op het weer. “Het kan echt alle kanten op gaan; met hetzelfde gemak komt disco, funk hardrock, hip-hop en elektronische muziek voorbij. Als het heel hard regent en iedereen wat sip aankomt, zet ik juist van die hele vrolijke Caribean beats aan vanwege het contrast. Als er even een wat pittiger stukje in de training komt, zet ik wat harde motiverende muziek op met soms wat melodramatische teksten. En als ik merk dat de groep het echt niet meer trekt, brengt ABBA altijd iedereen weer op de juiste positieve energie.”

Can Can
Ook schuwt Rob de klassieke muziek niet: “Bij een bepaalde combinatie van oefeningen komt ook regelmatig de 'Can Can' van Jacques Offenbach langs. Zware klassieke muziek die totaal niet past bij een trainingssfeer. Ik ga daar heel lekker op en iedereen kijkt mij dan aan van ’gast wat is dit?’. Juist die verwarring zorgt voor het doorbreken van patronen en creëert weer nieuwe energie.”

Haagse muziek
Spoort ook de Haagse muziek aan tot betere sportprestaties? “In een grijs verleden was ik zelf ook een soort Haagse muzikant. Ik heb wat zangles gehad bij Ready to Play, er hangen een paar gitaren thuis en ik heb zelfs een paar keer mogen optreden in het Paardcafé. Superspannend, maar ook heel gaaf om te doen. Op dit moment zing ik vooral tijdens de Bootcamp trainingen, maar het lijkt mij nog altijd gaaf om in de toekomst meer te gaan doen met muziek. Privé luister ik regelmatig Haagse muziek zoals Son Mieux, DI-RECT en Meyendel. Van die laatste luisterde ik de afgelopen maand heel veel naar het nummer 'Station Centrum', met de prachtige zinnen: ‘Doe wat je wilt lief, doe wat je zint en doe wat je spijt. Doe wat je wilt lief. En wat er altijd overblijft.’ Goldband komt wel eens terug tijdens de trainingen, je gaat toch een beetje mee met de hype.”

Je blijft van Freddy af!
Rob krijgt regelmatig feedback op zijn muziekkeuzes. ”Mensen zijn daar altijd erg enthousiast over. Er wordt ook regelmatig gevraagd waar mijn lijstjes te vinden zijn, één van de leukste complimenten die je kan krijgen. Van de week had ik echter een nummer van Queen aanstaan, 'Don’t stop me know', en toen hoorde ik een deelnemer zeggen dat ze Queen haat. Uiteraard begreep ik daar helemaal niks van en heb ik meteen drie nieuwe Queen-nummers in de queue gezet. Je blijft van Freddy af!”

“Muziek helpt om nog energieker mee te doen en geeft extra plezier. Rob heeft altijd goede playlists.”

Anouk Dekkers

“Muziek is heel fijn. Het helpt om ritme te houden, het zweept op en moedigt aan het onderste uit de kan te halen."

Sven Veldhuis

“Ik mis muziek vooral als het er niet is. De muziek mag van mij nóg opzwepender en met meer beats.”

Mieke Reijersen

"Na jarenlang in de sportschool te hebben gesport, kende ik de muziek daar wel: een afwisseling van de top 50 hitjes die inmiddels je neus uitkomen en grimmige techno. Ik vond de muziekstijl van Rob heel verfrissend en passend bij zijn stijl van lesgeven. De vrolijke, creatieve en euforische nummers reflecteren zijn visie op sporten, namelijk dat sporten vooral belangrijk is voor het aanmaken van gelukshormonen en het dus bijdraagt aan een gelukkiger en gezonder leven.”

Karlijn
Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk

Wat blijkt; niet élke trainer neemt - naast zijn kettlebells - ook muziek en een versterkertje mee de Haagse parken in. André Schutter (58 jaar), eigenaar van Health Choice, gebruikt bewust géén muziek tijdens zijn groepslessen. Hij wil met zijn bootcamp- en mobiliteitslessen in parken of in het duingebied omwonenden niet tot last zijn met muziek.

André: “Ik geloof zeer zeker in de kracht, en met name het positieve effect, van muziek maar het kan ook een oor- en zenuwmishandeling zijn als je muziekgenres hoort die je totaal niet leuk vindt. Muziek kan nu eenmaal zowel negatieve als positieve herinneringen oproepen. Zo kan er een tweedeling ontstaan in de groep: de één wil wel muziek en de ander niet. Daar kan je natuurlijk een modus in vinden, maar het geeft irritatie en daar komt men niet voor.”

Soms wel
In zijn praktijk voor massage, revalidatie- en personal training kunnen cliënten desgewenst wél hun eigen muziek meenemen en draaien maar dat gebeurt zelden. “Ook in mijn praktijk is muziek tijdens een trainingssessies afleidend, omdat ik focus op techniek en ademhaling en daardoor op concentratie. Alleen op het einde, om bijvoorbeeld na een krachtsessie de aderen weer te ontspannen, volgt een kleine cardio-sessie, al dan niet op hun eigen meegenomen favoriete muziek. Mijn doelgroep (30 tot 70 jaar) kiest het vaakst bij trainingsessies voor diverse house stijlen, hardrock of jaren 70/80 disco en dance. Voor de massagetherapie is smooth jazz en easy listening muziek een zeer goede keuze.”

Radar Love
De instructeur luistert zelf wél muziek tijdens zijn trainingen. “Om te trainen is mijn nummer één 'Ocean Drive' van David Penn. Een goede tweede is 'It’s gonna be alright' van Deep Zone 315. Voor bokszaktraining zet Marilyn Manson's 'Killing strangers' op repeat. Een aantal mensen zijn positief verbaasd over mijn opera keuze van Maria Callas. Haagse muziek luister ik niet veel, alleen Golden Earring met het nummer 'Radar Love'.

“Soms is muziek fijn en soms niet.”

Charlotte Six

“Ik ben erg blij dat er geen muziek is tijdens deze groepslessen. Ik luister liever naar de vogels. Heb je de specht al gehoord?”

Harm Jan

“Wij hebben bij deze training geen muziek nodig en luisteren naar de wind en de vogels, maar bij een lesje Bodypump wil ik het wel graag!”

Marielle Meeuwissen

“Heel fijn dat er juist even niets in je hoofd wordt gestopt. De hele week is al vol geluid. Ik haal de motivatie uit mezelf en niet uit muziek. Met hardlopen gebruik ik wel muziek omdat hardlopen zo saai is. Liefst House, en met Delirium van DJ Tiësto ben je zomaar tien minuten verder.”

Willemijn Westerbeek
© Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk

Eigenaresse van VIVOVibes Patricia Colon (38 jaar) is geboren en getogen in Caracas, Venezuela en ontwikkelde al op jonge leeftijd een liefde voor muziek, dansen en zingen. Deze voorliefde nam ze mee naar Nederland én in haar fitness carrière. Tijdens haar Les Mills-lessen zoals Bodypump, Bodyattack maar ook tijdens Yoga, HIIT en aerobics draait ze muziek.

“Met muziek is alles leuker. Muziek creëert een bepaalde sfeer in de les en zorgt ervoor dat mensen zich op hun gemak voelen en meer open staan ​​om hun lichaam te bewegen, ook al voelen ze zich misschien wat ongemakkelijk. Muziek heeft de kracht om de chemie van het lichaam te veranderen. Bijvoorbeeld: in een groepsles met hoge intensiteit zorgt een uptempo muzieksoort ervoor dat mensen zich krachtiger voelen.”

Als Les Mills instructeur stel je niet je eigen muziek samen maar neem je elke drie maanden nieuwe releases met muziek en choreografieën af van deze fitnessorganisatie. Patricia: “Ik vind het erg leuk om de uitgedachte Les Mills-programma’s met muziek te ontvangen. Bpm’s zijn belangrijk als je wilt dat mensen synchroon op de beat gaan bewegen. Tijdens een les zware gewichten heffen past juist een lager tempo en als je wilt dat deelnemers de beat volgen tijdens een Aqua-les moet je goed opletten hoe snel de nummers zijn, omdat de weerstand van het water ze niet zo snel laat bewegen als op het droge.”

Liefhebben óf haten
De instructrice ziet de melodie als een psychologisch component in een nummer. “De melodie zorgt ervoor dat je een nummer liefhebt of haat. Het kan heel erg persoonlijk zijn, maar we weten allemaal dat er melodieën zijn die ervoor zorgen dat we het lichaam bewegen zonder erover na te denken. Voorbeelden? Kwaye met 'Lost in my Boots', David Guetta met 'Titanium en 'Swalla' van Jason Derülo." 

Meditatie
Als Patricia een personal training geeft, staat de muziek heel zacht op de achtergrond aan. Hard genoeg voor een relaxte sfeer, zacht genoeg om te kunnen focussen. Tijdens haar lessen yoga en pilates gebruikt de trainster bestaande Spotify-lijsten. “Afhankelijk van de sfeer die ik wil creëren en de les die ik geef, maak ik gebruik van zeer dynamische of ontspannende playlists die beschikbaar zijn op Spotify. Voor meditatie houd ik van instrumentale versies met piano of klassieke gitaar en soms zelfs geluiden uit de natuur.

Vertrouw alsjeblieft op de muziek
Patricia is overtuigd van de bijzondere, zelfs helende, invloed van muziek op de mens. ”Muziek kan veel bij mensen teweegbrengen en kan dieper gaan dan we denken. Muziek grijpt in bij het vrijmaken van geluks- en ontspanningshormonen en verandert de chemie van het lichaam. Ik zie muziek als onderdeel van mijn genezing. In slechts een paar minuten verandert muziek mijn lage in een hoge energie. Als je een slechte dag hebt, vertrouw dan alsjeblieft op muziek, het kan alles veranderen.”

“Sometimes I don't like a specific song but after a few weeks, the feeling changes, and I start liking it. For Bodypump, the repetition is key, so I get to know the moves and feel more comfortable with the workout and the songs."

Jean

“Ik kan de muziek wel waarderen die Patricia meeneemt. Spoort aan of kalmeert waar nodig.”

Judy

“Ik neem meestal mijn eigen muziek mee.”

Gréanne

" Ik ben bij een optreden van Patricia geweest, zij is niet alleen een goede fitnessinstructrice maar zingt de sterren van de hemel."

Trudie
© Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk

Patrick van Leeuwen (34 jaar) is mede-eigenaar van sportschool Oh My gym! In Den Haag en heeft een achtergrond in turnen. Hij heeft interesse voor veel verschillende disciplines waarmee je aan een gezond lichaam maar ook een gezonde geest kan werken, en is overtuigd dat muziek hiervan ook onderdeel uitmaakt. “Of het in de sportschool of in de buitenlucht is, ik speel átijd muziek af. Het versterkt de sfeer maar kan ook power geven of juist rust accentueren. Een enkele keer, op een mooie dag, zet ik expres geen muziek aan, om even op te gaan in de sereniteit van de natuur.”

Tabata
Muziek is ook een hulpmiddel in het uittellen van de choreografie voor de groepslessen. Veel trainers maken gebruik van beschikbare ‘Tabata’ trainingen op Spotify. Een Tabata is een interval workout bedacht door de Japanse onderzoeker Izumi Tabata. Bij deze training voer je een bepaalde oefening 20 seconden zo hard mogelijk uit, gevolgd door 10 seconden rust. Dit herhaal je acht keer. In de beschikbare afspeellijsten wordt er ook afgeteld en kan de trainer focussen op de uitvoering van de oefening.

”Voor een bootcamp leg ik het uit op de achtste tel. Een duidelijk refrein of couplet kan goed werken als versimpelde versie. Ik maak ook wel gebruik van de standaard HIIT-lijsten en Tabatatunes. 'Mi gente' is altijd een leuke finisher maar ik kan zelf de Tabata tunes bijna niet meer horen.”

Rondzoemen
“Van veel vaste deelnemers ken ik de muzieksmaak en die draai ik dan ook. Ik stem het af op de sfeer in de groep. Het is vooral lekker lijstjes ‘rondzoemen’. Bij de yogalessen speel ik doorgaans Neo-soul af om de les toegankelijk en modern te houden. Heerlijk bewegen op Erykah Badu, Angie Stone en Solange. Tijdens mijn eigen krachtworkouts luister ik het liefst naar oldskool hiphop zoals Jay-Z en bij HiiT iets met hoge bpm.”

Snelle wissels
”Muziek heeft ook een gigantische invloed op mijzelf. Muziek is liefde, verdriet, gevoel en emotie in alles. En het wisselt om de 3/4minuten, net zo snel als mijn gevoelens", lacht Patrick. “Ik gebruik zelfs muziek en artiesten als een metafoor om de uitleg van een bepaalde oefening kracht bij te zetten. Bijvoorbeeld bij de ‘plank pull through’ is het van belang dat je je hele core en heupen zo stabiel mogelijk houdt. Dan haal ik soms mijn vriendin Shakira van stal, om aan te geven dat haar moves juist niet de bedoeling zijn. Meestal leidt dat tot inzicht en het neuriën van ‘Hips don’t lie’.”

“I'm always looking forward to training with Patrick. It ticks all the boxes: the workout, his personality, lots of positive energy and of course the music. The music can be seen as the final touch, but actually it's the tool to make us move, to feel the vibe, to give all. It won't be the same without it. Thank you Pat!”

Monika

“Zijn muziek geeft lekker het tempo aan om je oefeningen uit te voeren dat is soms wel nodig.”

Eva

“Ik zou niet zonder muziek kunnen, het sleept je erdoorheen! Zodra de muziek aan gaat ga je mee op die beat.”

Marieke

“Ik heb liever geen keiharde muziek maar wel iets met een lekker tempo. Ik vind vooral de tabatas leuk!”

Eline
© Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk
© Judith Zandwijk