Zoals ieder jaar zit de redactie van 3voor12 Den Haag te wachten op eind december, dan mag er eindelijk een keer het achterste van de tong worden laten zien. Niks geen diplomatiek geneuzel over smaak, klaar met alle nuances en het plaatsen van feiten binnen de tijdsgeest, nee niets van dat. Één keer mogen de redactieleden zeggen wat ze helemaal ruk vinden en wat het beste is dat er muzikaal is gedaan dat jaar. Voor één keer mag alle objectiviteit met een stijlvol lobje de ondergrondse restafvalcontainer in worden gemieterd. Je raadt het al; het is jaarlijstjestijd!

Frank de Jong (aantredend hoofdredacteur)

Lees verder:

Beste Haagse release van 2023

Dit jaar was ik vooral in de ban van de duo’s die Den Haag kent. Zo heb ik Philia van Maida Rose vaker opgezet dan ik erg in had. Lekker liggende baslijnen en fluwelen instrumentatie waardoor de twee de titel droompop dubbel en dwars waar maken. En, niet onbelangrijk zijn de teksten poëtisch en herkenbaar. Ook AVA NOVA en OONA wisten me dit jaar met elke release weer te pakken. Om dat af te sluiten hebben de dames dit samengevat op The Medicine met de boodschap dat dit ook gelijk het einde is van de samenwerking. Mijn reactie kan je hier terugzien.

Beste niet Haagse release van 2023

Caroline Polachek, die op Desire, I Want To Turn Into You vocale acrobatiek uitoefent op een avant-garde popachtergrond. Als je dit hebt gemist, doe jezelf een plezier en check de NPR-sessie. Als we het over luisterbeurten hebben, dan is het This is Why van Paramore. Eigenlijk ben ik alleen fan van deze plaat, aangezien de thema’s veel beter aansluiten bij mijn millennial-belevingswereld. Zoals de druk van de constante stroom van negatieve berichtgeving in de wereld. Verder luistert het werk in tegenstelling tot voorgangers meer als een indierockplaat met vernuftige melodieën en bloedmooie instrumentatie.

Beste show in 2023 gezien in Den Haag

Overduidelijk Kelala tijdens Rewire 2023, één van die zeldzame momenten waar het publiek in de grote zaal van PAARD echt voor de volle 100% aandacht heeft voor wat er zich op het podium afspeelt. Raven was nog maar net uit, die de hoofdmoot van het optreden in beslag nam. Iedereen die erbij was werd letterlijk overspoeld door de emotieve samensmelting van Amerikaanse R&B en UK dance.

Beste muzikaal/culturele initiatief

Ik kan alleen maar aan Barraka Bash denken, ook al zijn die vroegtijdig gestopt. Dat soort initiatieven inspireerde me om het minder bekende muziekaanbod van Den Haag vast te leggen onder Haagse Haakjes. We spreken veel van de Zwarte Ruiter en PAARD, maar daarbuiten wordt op allerlei plekken in Den Haag van alles georganiseerd. Van underground tot aan eigenzinnige bandavonden en jazzconcerten.

Muzikaal hoogtepunt 2023

Rapper billy woods die dit jaar samen met Kenny Segal het fenomenale Maps uitbracht. Vervolgens werd dit jaar een overwinningsmarathon doordat de Amerikaan een plaat uitbracht met E L U C I D als Armand Hammer en bracht zoveel features uit dat ik de tel kwijtraakte. Noemenswaardig zijn ‘gospel?’ van Noname op Sundial en drie keer op The Aux van Blockhead, waar 'Now that's what I call a posse cut Vol 56' een vingerlikkend hoogtepunt is.

Favoriete artikel op 3voor12 Den Haag dit jaar

Het artikel over Muse, die ik in vergelijking met de publicaties van andere muziekcollega’s veel genuanceerder en toch uitgesproken vond. Af en toe lijkt het alsof een artiest alleen beoordeeld wordt op basis van zijn laatste nieuwsfeitje. Niet iedereen is fan van de laatste langspeler Will of the People, maar dat neemt niet weg dat deze groep gigantische nummers heeft geschreven en nog grotere shows weggeeft.

Marco Vlot (demissionair hoofdredacteur)

Lees verder:

Beste Haagse release van 2023

Het grote voordeel van co-hoofdredacteur zijn van dit prachtige platform is dat je zo’n beetje alle Haagse releases meekrijgt. Het nadeel is dat dit de keuze niet makkelijker maakt. Als iemand met een zelfverklaarde eclectische smaak met desondanks een enorme zwak voor lekkere rechttoe rechtaan rock, ga ik in dit kader toch voor alweer de derde EP van Wodan Boys. Het uiterst Haagse kwartet weet pure, onversneden energie te mengen met pakkende nummers, en daar ga ik heel erg lekker op. De grootste verrassing was dit jaar voor mij Frerick den Haan. De pianist bracht dit jaar een aantal singles uit met neoklassieke interpretaties van verschillende wijken in Londen. Toegegeven: dit is niet iets waar ik normaalgesproken voor wakker blijf, maar ik betrapte me erop dat ik met name ’Paddington’ meerdere malen heb opgezet.

Beste niet Haagse release van 2023

Het allerleukste van al die Haagse festivals is het ontdekken van nieuwe muziek, en tijdens de afgelopen editie van Sniester ontdekte ik Thumpasaurus. Nu kwam hun grootste hit en gateway drug ‘Struttin’ in 2021 al uit, maar in oktober verscheen nieuwe plaat Hard. Lang verhaal kort: Thumpasaurus domineerde dit jaar mijn Spotify Wrapped. En dan noem ik als eervolle vermelding ook graag Mutoid Man – met leden van Converge en Cave In - dat dit jaar Mutants uitbracht.

Beste show in 2023 gezien in Den Haag

Naast het eerdergenoemde Thumpasaurus op Sniester, kan ik niet anders dan de ep-release van Pineapple Kid in PAARD noemen. Ik had nog niet veel van het werk van Roy-Victor en kompanen geluisterd, maar was hevig onder de indruk van de show die zij neerzetten. En omdat ik het blijkbaar niet kan laten om per vraag meerdere antwoorden te geven, noem ik ook nog het optreden van Nirvana-tribute Negative Creeps in de Zwarte Ruiter. Zelden zag ik de Ruiter zo afgebroken worden als die avond. 

Beste muzikaal/culturele initiatief

Er wordt in Den Haag nog wel eens geklaagd over gebrek aan steun voor de culturele sector vanuit de gemeente. In dat kader vind ik het geweldig om te zien dat sommigen het heft in eigen handen nemen en geheel zelfstandig dingen organiseren. Een treffend voorbeeld daarvan vind ik het helaas alweer ter ziele gegane Barakka Bash: een groep muzikanten die eens in de paar weken bands lieten spelen op een afgelegen terrein op de Binckhorst en daar geen toegang voor vroegen. Dit soort initiatieven heeft Den Haag meer nodig, en ik ben blij te merken dat ik er daar steeds meer om mij heen van zie. 

Muzikaal hoogtepunt 2023

Afgezien van onze eigen Clubtour, kan ik niet anders dan het optreden van Mutoid Man in een duistere kelder in Glasgow noemen. Dat ik die band op prijs stel, las je drie vragen hierboven al, maar live voegen ze nog een extra dimensie toe. Dat Haggard Cat (eerder te zien geweest op Sniester en in de Ruiter) in het voorprogramma stond, was de kers op de taart. Maar (daar ga ik weer) ook het optreden van Donny McCaslin in het Rotterdamse Bird komt bovendrijven. Deze saxofonist speelde mee op de laatste plaat van David Bowie, en om ‘Lazarus’ gespeeld te horen worden door een paar van de muzikanten die ook op het origineel meespeelden was niets minder dan fantastisch.

Favoriete artikel op 3voor12 Den Haag dit jaar

Of het aan de artikelen ligt of de context weet ik niet, maar alles wat te maken had met onze Clubtour afgelopen oktober, van de vooruitblikken tot aan de fotoverslagen, heeft een speciaal plekje in mijn hart. De voornaamste reden daarvoor was dat het organiseren van die Clubtour, in het kader van ons twintigjarig jubileum, zo hard werken was, maar uiteindelijk zo de moeite waard.

Eric Hoetjes (demissionair hoofdredacteur)

Lees verder:

Beste Haagse release van 2023

Het hele jaar had ik met collega hoofdredacteur Marco Vlot de discussie: "Thor Kissing, muzikaal hot or not?" Ik ben eigenlijk sinds mijn eerste aanraking met het enigma fan, Marco heeft er wat meer moeite mee. Toen Marco de clip van 'HAMERTJE TIK' zag, moest zelfs hij onderkennen dat het heel creatief was. Voor mij was het al lang duidelijk dat dit mijn favoriete Haagse release van het jaar zou zijn. Ik wil wel ook de plaat van Niko en 'Rommel/Paniekaanval' van Goldband als eervolle vermelding benoemen!

Beste niet Haagse release van 2023

Ik moet heel eerlijk zijn, muzikaal heb ik mijzelf van mijn slechtste kant laten zien. Mijn Spotify Wrapped was gênant en verre van iets dat je verwacht bij een highbrow pseudo-flowerboy als ikzelf. Toch zijn er releases geweest waar ik mee fok. De nieuwe plaat van De Jeugd Van Tegenwoordig is wat mij betreft een van de betere die ze hebben gemaakt en ook de nieuwe Broeder Dieleman vond ik erg mooi, het nummer 'Peuk' van de EP Snackbar van punkband AIVD vind ik ijzersterk en in tegenstelling tot wat ik vorig jaar in ditzelfde artikel beweerde, kwam Francesco Guccini met nóg een album en dat op zijn 83e. Beste release is echter Dans Cent Ans van Flavien Berger, zeker na het optreden dat ik van hem zag in een botanische tuin in Brussel.

Beste show in 2023 gezien in Den Haag

Baby Dee in de Barthkapel op Grauzone, brok in de keel van begin tot het eind, behalve op de momenten dat Dee je aan het lachen maakte. Zo veel emotie, zo uitdagend en zo veel humor. Ik had nog een gaatje in mijn schema en wist dat de Barthkapel meestal mooie concerten opleverde, maar dat het zo mooi was, had ik nooit kunnen bedenken. Daarna ben ik helemaal fan geworden van de in Zeeland woonachtige Amerikaanse, wat een powerhouse.

Beste muzikaal/culturele initiatief

Ik vind oprecht dat 3voor12 Den Haag in het jaar dat we twintig jaar bestaan eigenlijk de Haagse Popprijs voor beste initiatief had verdiend, of op zijn minst een nominatie had moeten krijgen. Dit heeft natuurlijk een gigantisch "wij-van-wc-eend"-gehalte, maar ik meen het. Om toch niet teveel naar onze navel te staren, kies ik dan toch voor iets anders; ik wil namelijk een lans breken voor het Haags Hiphop Centrum, al sinds jaar en dag een belangrijk onderdeel van de lokale hiphopcultuur en er worden echt toffe dingen gedaan; kijk maar naar de nieuwe plaat van Mista Sweet met allerhande rappers uit Queensbridge, New York.

Muzikaal hoogtepunt 2023

Baby Dee op Grauzone was erg tof, daarnaast heb ik mijn jeugdhelden van de Red Hot Chili Peppers in de bezetting waar ik fan van was geworden, zien spelen en het was nog goed ook! Maar het absolute hoogtepunt waren de fotoexpositie van 20 jaar 3voor12 Den Haag en de clubtour die ik min of meer eigenhandig heb geprogrammeerd. Zes locaties en bijna twee handenvol artiesten en het werd nog goed bezocht ook. Toen ik daarop terugkeek voelde ik mij wel even het mannetje hoor.

Favoriete artikel op 3voor12 Den Haag dit jaar

De update waarin Marco en ik ons einde als hoofdredacteur aankondigen (en ik mijn einde als redactielid) en Frank de Jong benoemen tot nieuwe leider van de groep is wel een persoonlijke favoriet van mij. Maar laat ik niet te dramatisch doen en een van onze mooie staaltjes popjournalistiek benoemen. Ik kies voor het Haagse Haakje over Barraka Bash, een tof concept dat helaas veel te vroeg ter ziele is gegaan, verpakt in een uitermate sterke nieuwe rubriek uit de koker van de nieuwbakken hoofdredacteur. 

Stephan Kaffa (fotograaf en redactiemascotte)

Lees verder:

Beste Haagse release van 2023

Ehm, die ene van Son Mieux, niet die ander. Of dan toch die van Goldband? Nee, mijn douze points gaan naar Bleedroot's Saus en Thor Kissing's Salmiak. I know, dat zijn er twee, maar kiezen is nooit m'n sterkste punt geweest.

Beste niet Haagse release van 2023

Weer zo'n vraag waar niet gekozen kan worden... Geen absolute nummer 1, ook hier niet. Dus een lijst met platen die me bij zijn gebleven dit jaar. Een top 5 in alfabetische volgorde: - 

  • alexalone - ALEXALONE TECHNICAL RESEARCH
  • Facs - Still Live in Decay
  • Liturgy - 93696
  • Space Siren - DGDABE
  • Xiu Xiu - Ignore Grief

Beste show in 2023 gezien in Den Haag

Het optreden van Kaðlín Ólafsdóttir tijdens In Bloom in het Korzo Theater was toch wel een echt kippenvelmomentje.

Beste muzikaal/culturele initiatief

Dat moet toch wel Barraka Bash zijn. Al was het alleen maar voor de gig van The Shits!

Muzikaal hoogtepunt 2023

Zo goed als klaar zijn met opnames van mijn band. Tenminste dat denken we nu. Zal nog wel even duren voordat het uitkomt. Maar goed, hoogtepuntje voor dit jaar dus!

Favoriete artikel op 3voor12 Den Haag dit jaar

Veel leuke en mooie artikelen dit jaar maar als er dan toch echt één gekozen moet worden dan ga ik toch voor de gezellige Oh Ja Joh?! met Quincy.

Bart van Gent (schrijver en ambtenaar)

Lees verder:

Beste Haagse release van 2023

Beste, beste, het is geen wedstrijd he! Maar ik moest erg lachen om 'HAMERTJE TIK' van Thor Kissing. Op het eerste oog misschien vreemde rommel. Maar het repeterende geluid blijft hangen. En zingen over je buurman met een hamer op zijn kop slaan omdat hij om vijf uur 's-ochtends staat te timmeren is best wel komisch, en bovendien ook echt weleens de droom van iedereen die niet in een vrijstaand huis woont. Over rommel gesproken, dat drieluik van Goldband met bijbehorende mini-film mag er ook zijn! Onze Haagse boyband blijft actueel.

Beste niet Haagse release van 2023

Hier schaam ik me niet voor: '1989 Taylor’s Version' van Taylor Swift. TayTay is al een paar jaar bezig met het opnieuw opnemen van haar albums. En met ieder album wordt die middelvinger naar haar oude platenlabel nog groter. Dat alleen al is genieten. En stiekem is die mierzoete pop simpelweg heerlijk.

Beste show in 2023 gezien in Den Haag

De releaseshow van IMBOS in PAARD. De energie die daar op het podium stond was aanstekelijk. En je hype man telefoongeluidjes laten maken, dat is gewoon geniaal. 

Beste muzikaal/culturele initiatief

Wijzelf, mag ik dat opschrijven? 3voor12 Den Haag is fantastisch. Kom bij ons!

Muzikaal hoogtepunt 2023

The Life I Live 2023. Toch fijn om erbij te zijn geweest, mocht het de laatste keer blijken.

Favoriete artikel op 3voor12 Den Haag dit jaar

Verreweg de meest bizarre Oh Ja Joh?! ooit, die met Quincy Gravestone. En dan eigenlijk vooral zijn antwoord op de vraag: “Wat is je favoriete plek in Den Haag?”. Zo specifiek. En tegelijk zo vaag. Inclusief foto’s met een fles wijn en een geprinte versie van het coalitieakkoord van het college in Den Haag. Genieten.

Micha Hollestelle (schrijver en artikelmachine)

Lees verder:

Beste Haagse release van 2023

De EP Party Pool, op de valreep van het jaar uitgekomen, van COCO COCAINE. Het is punk, het is power, het is feministisch, het is poppy en het is vooral heel intelligent en veel complexer dan je hoeft te denken als je ‘m gewoon lekker luistert. Maar als je de punk ironie puzzel eenmaal aangaat dan ligt er beeld op meta commentaar op stijlfiguur. Een feest voor hart, ziel en hoofd.

Als single zou ik graag Prins S. en de Geit zeggen, omdat ik groot fan ben, en ik heb een zwak voor Flaire. Toch is er maar één pareltje dat helemaal op zichzelf staat zonder video of optreden meegekregen te hebben: ‘Bittersweet’ van Poison Lolly. Het is origineel, electronics meets Tom Waits met hooks. Marcus bouwt een complex maar stuwend geheel, waarbinnen Mariëlle met stem en effecten de boel nog spannender maakt. Vanaf de eerste woorden “There is more than one way to skin a cat” weet je dat het ongezellig gaat worden. ‘Bittersweet’ is als een intense suspense film die geen jumpscares geeft, maar de suspense blijft opbouwen en je er tenslotte mee achter laat. Deze plaat kwam out of leftfield, omdat eerdere nummers van Poison Lolly hier niet naar toe bouwden ofzo. Dat geeft ook dat extra zetje naar de eerste plaats.

Beste niet Haagse release van 2023

Is er iets buiten Den Haag?  Maar serieus, een onoriginele dan. 'Als ik God was' van Froukje. De manier waarop Froukje zingt, met een hees net wat nasale stem, de tekst en de flow. Froukje heeft nu al school gemaakt in Nederland. En dan een thema zo groot als God pakken, om te praten over je eigen gevoel van klein zijn. Plus, de vorm van het maaltijdgebed kiezen, vandaar uit vertrekken, om te eindigen met het aanbod om, met menselijke empathie, God te willen helpen: ik ben groot liefhebber van nummers met lagen betekenis die je niet hoeft te begrijpen om ze gaaf te vinden. Dit geldt wel voor meer nummers van Froukje. Maar dit nummer is voor mij speciaal, omdat het het eerste nummer is dat mijn dochter, van twaalf, van mijn playlist overnam. Daarna volgden meer nummers, inclusief obscure klassiekers als 'Your Town' van Deacon Blue. Dus als we nu samen in de auto zitten, vind ik het dik in orde als haar playlist opstaat.

Beste show in 2023 gezien in Den Haag

Och, och, kill your darlings! Ik was erg blij Personal Trainer te zien op HINK Festival. Altijd gemist als ze er waren, en nu in de Grote Zaal van PAARD. Deze band staat zo goed op het podium, maken zulke heerlijke muziek, en maakt goed contact met het publiek zonder cliche's als "Hallo Den Haag!" De nummers zijn origineel, en fijn dat er een band is die geen post punk speelt. Ze zijn Son Mieux zonder de gladde show, juist met een randje en een ziel, maar met zeker zoveel muzikanten op het podium die gewoon uit hun plaat gaan in plaats van geregisseerde dansjes doen. Die man op de toetsen, naam even kwijt, is een fenomeen.  Onvergelijkbaar, maar blijft mij zeker zo bij: Certain Animals in het Paardcafé. Dat was geniaal omdat het een ouderwets simpel bandje is zonder pretentie. Ze hebben de kracht van hun helden, zoals Supertramp en The Beatles, genomen en dat nucleair gefuseerd. Ook hier bonuspunten voor de toetsenistL een geniaal beest die nog vol op een Hammond-orgel weet te gaan.

Beste muzikaal/culturele initiatief

Festival Hipfest en Popronde, want goede muziek en gratis. Hipfest is dan net iets fijner want het is in de zon, op Scheveningen, je loopt kleinere afstanden, intiemere podia, en het bier en het eten zijn goedkoper. Het is knusser, zogezegd.  Waarbij gezegd moet worden dat ik Kaderock helaas heb gemist.

Muzikaal hoogtepunt 2023

Voor 3voor12 gaan werken als schrijver. Ik ben een beter mens geworden dankzij alle concerten die ik gezien heb en alle reviews die ik deed. Ik kan het iedereen aanraden.

Favoriete artikel op 3voor12 Den Haag dit jaar

Ok, sta mij toe een artikel te noemen waar ik zelf aan mee werkte. Dat was het verslag van Crossing Border. Het uiteindelijke product is zeker een goed artikel geworden. Maar waarom het vooral mijn favoriet is, is omdat we dit artikel als 3voor12 team van fotograaf en schrijvers maakten. Afstemmen wie wanneer waar is, tussendoor bespreken, achteraf napraten en -borrelen, en dan de volgende dag alle ervaringen samen in één artikel persen. Zo van genoten dat ik mijn mede-auteur volledig heb vergeven voor het feit dat hij Lo Moon beschreef als “vergankelijke, dansbare indiepop […] waar je al snel genoeg van hebt” 

Lone Mokkenstorm (Schrijver en rots in de branding)

Lees verder:

Beste Haagse release van 2023

Ik ga al een paar maanden spontaan dansen van ´Spannend´ van Flaire. Daar gaan we het komende jaar ongetwijfeld nog veel meer van horen.

Beste niet Haagse release van 2023

Telt een half-Haagse release? Want Elephant profileerde zichzelf ooit als Haags, maar slaat ons mooie stadje nu wél mooi over tijdens hun tour. Het is dat hun album Shooting for the Moon onweerstaanbaar is, anders had ik hen dat nooit vergeven.

Beste show in 2023 gezien in Den Haag

Dat was toen Wodan Boys PAARD afgelopen november kapot speelde! De zaal was ramvol, de gitaren rammelden, het zweet droop van het podium en de pits kolkten. Een thuiswedstrijd zoals die hoort te zijn.

Beste muzikaal/culturele initiatief

Heerlijk afgezaagd, maar misschien toch maar Sniester. Je kunt er heerlijk ronddwalen en het blijft verrassen. Dit jaar verbaasde ik me over een bijenimker, ging ik los op Thumpasaurus en kwam het balkon van de Zwarte Ruiter bijna naar beneden door de heren van Meltheads.

Muzikaal hoogtepunt 2023

Ik word er heel blij van dat zoveel Haagse acts het dit jaar zo goed hebben gedaan, dus 2023 was wat mij betreft één groot hoogtepunt. Met onze jubileumclubtour natuurlijk als kers op de taart!

Favoriete artikel op 3voor12 Den Haag dit jaar

Dan moet ik uiteraard de rubriek Haagse Haakjes noemen, die mijn collega en toekomstige 3voor12 Den Haag eindbaas Frank de Jong vakkundig in elkaar heeft gedraaid. Zeg ik dat zodat hij de volgende keer meer snacks meeneemt naar de vergadering? Misschien. Maar het is ook gewoon erg lekker leesvoer dat laat zien dat Den Haag bruist!