Dag twee van Rewire, AKA. de dag dat het Stockholm Syndroom van de avant-garde langzaam over je wordt uitgespreid. Een van de grote blikvangers deze dag is postrockband Godspeed You! Black Emperor, maar ook aan de randen van het programma zijn pareltjes te vinden. Zo is er gebeukt tijdens de set van Elvin Brandhi, geïmproviseerd bij de Dwarfs Of East Agouza en wat er nou precies gebeurde bij de performatieve offering van Alto Arc, weet niemand precies.

Vier verdiepingen hoog in Amare is het aan Malibu om de zaterdag sluimerend in te luiden. Daar aangekomen blijkt de zaal al op maximum capaciteit te zitten, er wordt door de beveiliging opgeroepen om beneden het optreden af te wachten. Dan pas mogen bezoekers de zaal weer in. En dat terwijl er meer dan genoeg ruimte is, plus een bar en voldoende plek om te relaxen. Wanneer een groot deel afdruipt blijkt er toch ruimte in de zaal te zijn. Een spotlight begroet ons, die fungeert als vuurtorenlicht en sluimert van links naar rechts. Hemels klinkende geluiden verdrinken in een digitaal koor en voelbare ruis. Deze séance doet denken aan een warme zomernacht en laat je meevoeren in een wereld van sluimerende gelukzaligheid. Langzaamaan gaat de intensiteit omhoog en het zittende publiek laat zich met ogen dicht muzikaal omhelzen. Een echte climax of hoogtepunt blijft weg, maar wij voelen ons gezellig gehersenspoeld. Na een luid applaus loopt Barbara Braccini stilletjes weg, waardoor ze ons met een blijvende mysterieuze indruk achterlaat.

Malibu @ Rewire 2023

In de Grey Space staat Goldblum. Een Nederlands duo bestaande uit Marijn Verbiesen en Michiel Klein. Geen enkele set van deze act is hetzelfde, want alles is volledig geïmproviseerd. Elektrojazz zou je kunnen zeggen, maar waar jazz grossiert in wrange akkoorden en weirde ritmes, lijkt Goldblum het meer te halen uit repeterende patronen en vreemd instrumentarium. Gebruikmakend van rietjes in waterbekers, belletjes en koorden wordt laag op laag gestapeld. De vocalen zijn in het Nederlands en Engels, maar worden bovenal veel herhaald als waren het mantra’s. Een act die in de Grey Space precies tot zijn recht komt.

Het is door de rij lastig om op tijd te komen voor Moin in de Grote Zaal. De band maakt noisy gitaarmuziek, dat ontstaat uit het creëren van meerdere lagen van ritmes, melodieën en andere sounds. De vier muzikanten staan in een cirkel op het podium waardoor de bassist en gitarist deels met hun rug naar het publiek staan. Er is geen interactie met het publiek: het draait alleen om de muziek. Die vibe wordt goed opgepikt door het publiek. Om ons heen zien we mensen meeknikken en bewegen op het ritme. Wat de band goed doet is dat er een kop en staart zit aan de nummers, of het nou lossere jams zijn of strakkere nummers. In de rustigere stukken maakt de band gebruik van samples met stemmen, waardoor er toch wat vocalen te horen zijn in de gitaarnoise met opzwepende drums. Heerlijk om je ogen te sluiten in deze gestructureerde noise, maar echt vernieuwend is het niet.

Moin

Godblum @ Rewire 2023

Morita Vargas @ Rewire 2023

Het spits in de Kleine Zaal van PAARD wordt vandaag afgebeten door de van oorsprong Argentijnse Morita Vargas. Met haar experimentele dreampopelektro weet zij na twee nummers al de zaal drukker te krijgen en binnen een kwartier staat de Kleine Zaal van begin tot einde vol om de frisse muziek te proeven van deze gepassioneerde artiest. De set voelt als een prettig voorgerecht voor de zware kost die deze avond op de bezoekers wacht. Vargas etaleert haar eigen- en fijnzinnige kunsten via de twee langspelers ‘Mandragora’ en ‘8’ en blijft streng op de beat terwijl ze sierlijk danst en contact houdt met het publiek. Een fijn optreden.

De bezoekers druppelen langzaam de Grote Kerk in voor Hatis Noit, de in Londen woonachtige Japanse vocale acrobaat. Plotseling staat de vocaliste naast de rijen stoeltjes en begint de performance. Onversterkt zingend naar en gebruikmakend van de grote leegtes in het plafond van de kerk. Onder de ogen van de zangeres prijken twee smalle vlindervleugels die ogen als een extra set wimpers. Vanaf het eerste moment is de set indrukwekkend, maar op het moment dat Hatis Noit op het podium achter een microfoon gaat staan, groeit de fascinatie. Met een looppedaal wordt laag op laag gestapeld, iets dat we dit festival vaker hebben gezien, alleen is nu elke laag volledig gevormd door de stem van de Japanse. Van extreem hoge noten waar menig sopraan enkel van durft te dromen, tot diepe paukenslagen en bastonen waarvan alle middenriffen in de zaal ongemakkelijk trillen. Bij vlagen voelen die laatstgenoemde basnoten alsof de kerk op instorten staat. Vreselijk knap maar ook een functie dienend in de ijzersterke show. Het enige werk waar geluiden die niet gemaakt worden met de stem van Noit aan te pas komen is ‘Inori’, Japans voor gebed en een ode aan de slachtoffers van de tsunami en nucleaire meltdown in Fukushima. Daar legt Noit fluisterende teksten en sirenenzang over het rommelend stromende geluid van de zee. Een vroeg hoogtepunt, wat het extra awkward maakt dat Godspeed You! Black Emperor staat te beginnen en een groot deel van het publiek tussen de bedrijven door opstaat om te vertrekken. De zaal stroomt leeg terwijl de performance nog bezig is, en dat verdient de zangeres zeker niet.

In de Grote Zaal is het een half uur voor aanvang van Godspeed You! Black Emperor al behoorlijk druk. Voor sommige aanwezigen was de aankondiging van dit Canadese collectief al genoeg om een kaartje te kopen voor heel Rewire. Het is dan ook een ongebruikelijke naam voor het festival. Godspeed You! Black Emperor is meer een band die je aantreft bij het Tilburgse Roadburn of Nijmeegse Soulcrusher; de donkerste aller heavy festivals. Maar vandaag staan de acht bandleden op de Haagse planken om uitdrukking te geven aan datgene wat Rewire-acts bindt: de voorhoede bekleden. En dat doet Godspeed You! Black Emperor op bijkans bijbels niveau volmaakt. De apocalyptische sfeer waar de band patent op heeft komt tot volle wasdom met de eerste voltreffer ‘Hope Drone’ en direct daar achteraan ‘First of the Last Glaciers’. Met nauwelijks een lichtshow, maar gedimd licht op de muzikanten en korrelige video-8-visuals ligt de nadruk op de volle, opzwepende, klassieke filmmuziek van de Canadezen. Voor de laatste twee nummers wordt teruggegrepen op de eerste ep die de band in 1998 uitgaf: ‘Slow Riot for New Zero Kanada’. De nummers ‘Moya’ en ‘Blaise Bailey Finnegan III’ walsen door de zaal en de muzikanten lijken zelf gehypnotiseerd door de eigen vrijage tussen cello, viool, gitaren en allerhande percussie. Godspeed You! Black Emperor weet ook op Rewire een tijdloos extatische set neer te zetten. Opgetrokken uit drie wezenskenmerken die op een geheim plekje in het vinyl staan gekerfd op hun debuutplaat F♯ A♯ ∞: bleak, uncertain, beautiful. Met deze drie-eenheid zegende de band alle bezoekers van de Grote Zaal. Zelfs de persoon die tegen het podium had overgegeven.

Godspeed You! Black Emperor @ Rewire 2023

Hatis Noit @ Rewire 2023

Hatis Noit @ Rewire 2023

Als je de clip bekijkt en beluistert van het nummer ‘Taco’ - met een blije taco in de hoofdrol - van de producer Himera, dan verwacht je veel, mierzoete, blije geluiden. Verrassend is dan ook het sferische begin in de Kleine Zaal: een noisy drone en natuurgeluiden terwijl op de achtergrond de visuals van Otso Reitala afspelen met kleurrijke hartjes en rondjes en natuurbeelden. De man in de glanzende cape en bijpassende broek bouwt rustig op naar de sugar rush: na een paar nummers komen de herkenbare blije hoge melodische geluiden uit de speakers en komt de vaart en de bassen erin. Het signaal voor het publiek om te gaan dansen. 

Wanneer je luchthoorns en genoeg fuck the police hoort weet je het—dit is een rapact. Infinity Knives met rapper Brian Ennals klinkt naar de tijd toen hiphop nog op disco leunde, met als onderscheidende factor moderne rake teksten over de kerk, Amerika en natuurlijk de politie. Infinity Knives is het vehikel met een kwade Brian Ennals achter het stuur. Het gas wordt vol ingetrapt met rauwe lyrics met een gevoel voor tegenstellingen. Zo opent ‘Don’t Let The Smooth Taste Fool You’ met “whole lotta gang shit..” en zweept ons tot beweging. Uit het niets rapt Brian Ennals: “I don't really miss my pops for real,” gevolgd door mistrootige strijkers om de dubbele laag van die zin aan te duiden. Tijdens de set roept Brian meermaals op tot dansen, al duurt dat tot het einde voordat het effect heeft. Er komt te veel op je af om in één keer in je op te nemen. 

In het Koorenhuis staat improvisatieband The Dwarfs of East Agouza. Het trio zit op stoelen waardoor mensen wat verder naar achter kunnen denken dat er echte dwergen op het prodium staan. De band, ontstaan in Caïro, begint hun optreden dat uiteen loopt van freejazz naar krautrock met Arabische invloeden met een elektrische gitaar, een akoestische gitaar die wordt gebuikt om te feedbacken, en de tafel met het elektronische deel bestaande uit onder andere de Korg Minilogue en Elektron Octatrack. Tijdens de jams zien we meerdere bijzondere wijzes van gebruik maken van instrumenten, terwijl de exotische ritmes, samples en sounds van Maurice Louca zachte dansbaarheid en trance verzorgen. Na de eerste jam ruilt Alan Bishop de akoestische gitaar in voor saxofoon, waarbij hij niet echt in de saxofoon blaast, maar meer er in praat, zodat er een soort onderwaterpraatsound ontstaat. Even later roept hij tijdens een stilte op maniakale wijze met een hoge stem woorden als jippie in de microfoon, het publiek kijkt verbaasd en verwonderd. Vervolgens vertelt hij een verhaal waarin hij het publiek de keuze geeft: een emmer water of kakkerlakken over je heen. Het publiek zegt lachend water. Bij het laatste nummer draait gitarist Sam Shalabi zijn hoogste snaar losser om er vervolgens aan te trekken voor geluid. Bijzonder optreden. 

Dwarfs Of East Agouza @ Rewire 2023

Als Godspeed You! Black Emperor een diep wezenlijke anomalie op Rewire was, dan is Alto Arc een donderslag bij heldere hemel. Het was letterlijk ongehoord, want de band had nog nooit opgetreden. En dan al meteen in de Grote Zaal. Het is de band deels zeer toevertrouwd, want podiumbeest George Clarke kennen we van de post-blackmetalband Deafheaven. Clarkes expressieve dramatiek komt bij Alto Arc ook goed tot haar recht, want de band is op zijn minst lijflijk te noemen. Dankzij het gebruik van rekwisieten doet het bijna Alice Cooper-achtig aan, maar dan welgemeend naargeestig. Nepbloed vloeit, een elektrische stoel doet dienst als martelwerktuig en Clarke en zangeres Isamaya Ffrench kronkelen intens, sierlijk en bijkans erotisch over het podium. Hoe het de organisatie van Rewire is gelukt om dit vurige project te strikken, blijft gissen. Maar dat het gelukt is, verdient alle lof. Deze bijzonder geslaagde vertolking van de gelijknamige ep was een groot succes. Zeker tegen de achtergrond van een vermaard avantgardefestival. De echte voorhoede begeeft zich voorbij de grenzen van het actueel kenbare en comfortabele. Alto Arc sloeg de aanschouwer al in de eerste minuten door die grens heen. Sinistere, maar opwindende muziek komt ervoor in de plaats. Een viscerale beleving die de zielloze elektronica doorwaart met pijn, lust, schoonheid, tijdelijkheid en verval. Alsof hemel en hel voor een uur werden gelijkgesteld. Alto Arc was een religieuze beleving. Niets meer, niets minder. En dat op Stille Zaterdag (de dag tussen Goede Vrijdag en Pasen).

Alto Arc @ Rewire 2023

Als The Social Lover diens DJ-set afgerond heeft, wordt de draaitafel in de kelder van de Grey Space naar achter gereden, daarvoor in de plaats wordt een veel kleinere sampler neergezet waarachter Elvin Brandhi plaatsneemt. Het eerste dat de soundkunstenaar vraagt is of het licht verder gedimd mag worden, waardoor de hele zaal nagenoeg in het donker staat. Een enkele lamp, de samplepad en het fluorescerende elastiek in het haar van Brandhi zijn de enige lichtpuntjes bij de duistere tocht waar het publiek aan staat te beginnen. Voorovergebogen over de sampler, als een malafide concertpianist, bouwt Elvin Brandhi beats op. Een kraakgeluid hier een gewarpte vocaal daar tot het geheel een overrompelende zee aan unheimische geluiden vormt. Het ene moment lijkt het geheel snoeihard op een wand af te spurten, het volgende trekt Brandhi alle vaart uit de set. Dit duurt echter nooit lang want voor het publiek er erg in heeft wordt het weer bekogeld met salvo na salvo van drums, terwijl een sporadische stroboscoop ervoor zorgt dat niemand iets nog kan zien voor de rest van de avond. De show is boeiend en voor er op de klok gekeken kan worden zijn de drie kwartier al om. Het publiek blijft omvergeblazen van het auditieve pak rammel achter. Een absoluut hoogtepunt.

Terwijl het avant-gardistische optreden van Alto Arc de grote zaal opschudt, begint de rij zich te vormen op een steenworp afstand in het Koorenhuis. Even lijkt het alsof we niet binnenkomen, al is de zaal niet vol. Nee, er is extra tijd nodig voor de soundcheck. Sélébéyone is vanavond de enige act met bladmuziek op het podium. Haar onnavolgbare ritmes zorgen vooraan voor knikkende hoofden en dankgebaren. Ondanks de vakkundigheid is dit vooral een statische performance. Geen noot is vals en elk woord, rijm en intonatie is gemeend. Even wanen we ons op een jazzfestival. Die extra soundchecktijd was het meer dan waard. Minpunt is dat de energie die de rappers in woord en expressie laten horen niet vertalen naar showperformance. Die verschuilen zich net als bandleider Steve Lehman achter bladmuziek. Spijtig, een beetje chaos had dit vlekkeloze optreden memorabel gemaakt. 

De nacht start al voor 12 uur met Osheyack in de Kleine Zaal van PAARD. De setting is sober: de DJ staat achter de draaitafel met alleen oranje spotlights op hem gericht. De rest is donker. Door het oranje, wat je bijna nooit ziet, geeft het op simpele wijze een eigen sfeer. De producer start de set met ambient sounds, waarbij veel mensen rustig zitten te luisteren op de trap. Langzaam komen er meer beats in met tussendoor rustige ambient sounds die op een fijne wijze een rustpunt zijn voordat er een hardere en donkerdere beat in komt. Het publiek begint in de set steeds meer te dansen en wordt er langzaam ingezogen. Op een gegeven moment waren de bassen continu zo hard dat alles trilde en we het niet meer trokken om in de zaal te staan.

Amnesia Scanner @ Rewire 2023

Na bijna een uur aan technische problemen valt het doek voor Amnesia Scanner met Freeka Tet. Het is een letterlijke aanslag op je net- en trommelvlies. Ziekmakende noise met piepende zanglijnen en in geluid opgezogen autotune. Opvallend is de microfoon met een spotlight, die telkens oplicht als er vocalen richting PAARD worden geslingerd. Het rokerige podium is het toneel voor een bizarre opvoering. Zo toont een gruizige renditie van ‘Have You Ever Been Mellow’ aan hoe compleet tegengestelde werelden, die van noise en gabber, elkaar ontmoeten. Zachtaardig worden we er namelijk niet van. Veel acts hebben een waarschuwing als ze gebruikmaken van stroboscopen, voor het geval dat je een epileptische aanval krijgt. Begrijpelijk. Dat had ook hier gemogen, heel PAARD voelt een uur lang een dergelijke aanval aankomen. Een tapijtbombardement aan visueel geweld, in licht en kleur. Gelukkig valt er niemand flauw, er is wel een verhoogde kans op geheugenverlies. En zo beuken de heren een eind aan een diverse en noemenswaardige tweede Rewiredag.