"Third World Nightclub, het vorige album dat vijf jaar geleden uitkwam, was eigenlijk een uit de hand gelopen idee.", vertelt Bas Ackermann vanuit zijn woonkamer. Het dimlicht in het huis van Ackermann lijkt een eigen wil te hebben waardoor het af en toe lijkt alsof we met een silhouet praten. Maar meestal is de bandleider goed te zien. Na een slok van een biertje vervolgt Bas: "We experimenteerden toen veel en voor we het wisten lag er opeens een soort dubbel-LP. Daarna is er een hoop gebeurd; een nieuwe gitarist, we zijn de wereld over getrokken, bandleden kregen kinderen en ga zo maar door." De multi-instrumentalist werkt al een tijd in Gambia, waardoor er ook op het Afrikaanse continent een basis van contacten ligt. Hierdoor is er ook nieuwe aanwas gekomen bij Dandana. "Ik heb in 2007, met onder andere Robin (Veldman, een van de mensen achter Playground Zer0 en meer, red.) een creatief productiehuis opgezet in Gambia, waar ik jongeren leerde omgaan met camera's en sounddesign. Daar hebben we veel contacten opgedaan. Toen onze gitarist er in 2016 mee ophield was ik daar aan het jammen met wat gasten en dat klikte. Toen hadden we er opeens wat bandleden bij." In korte tijd spuwt Bas ontzettend veel informatie. Zo vertelt de bandleider ook dat Tijmen van Wageningen (producer, bassist van Torii en oud-bassist van Dandana, red.) de, in Afrika opgenomen, demo's met percussionist Ebou heeft afgewerkt, waarna een tour volgde in 2018. "Toen konden we gitarist Filly Dioma en toetsenist Modou Joof invliegen uit Afrika, wat niet altijd makkelijk is in verband met visums. Dus die tour deden wij op volle sterkte." Na de tour zijn de laatste opnames gemaakt en is alles gemixt en gemasterd. "Pakweg drieënhalf jaar na de eerste plaat was eindelijk het tweede album af.", aldus Ackermann.
Nadat het debuutalbum vijf jaar geleden uitkwam is er een periode geweest dat Dandana op ongeveer elk zomerfestival in Den Haag stond. In 2018 verscheen de band die Afrikaanse muziek combineert met elektronica, samen met Di-Rect, op een singletje uitgebracht via PAARD. Maar daarna bleef het een tijd angstvallig stil. Nu is daar de nieuwe plaat van de Haags/Gambiaans/Senegalese band, genaamd 'Free The System'. Voor ons een reden om via Zoom met Bas Ackermann, een van de centrale figuren in de band, af te spreken.
Free The System
"De plaat heet Free The System, die titel lag er eigenlijk al voordat de pleuris overal uitbrak.", begint Bas. "Als je veel in Afrika bent, zal je merken dat het daar behoorlijk anders is dan wat we hier gewend zijn. De manier waarop daar omgegaan wordt met minimale voorzieningen geeft een ander beeld van hoe je je kunt onttrekken aan wat het systeem van je vraagt en wat het je opdringt." Volgens de muzikant is het nu duidelijker dan ooit waar het failliet van het huidige systeem zit. "Je ziet nu meer dan ooit wat er van de wereld komt als alles opeens anders moet door, bijvoorbeeld, een wereldwijde pandemie. Free the system is, in tegenstelling tot het bekende fuck the system, zegt dat je je eigen pad moet kiezen en je eigen oplossingen moet vinden. Buiten de gebaande paden om." De videoclip van de gelijknamige single, die eerder deze zomer uitkwam is een goed voorbeeld van wat Dandana bedoeld met de kreet. Bas licht toe: "We leven hier met veel mensen op een klein stukje grond. Daarom moeten we veel regels volgen. Wat wel als gevolge heeft dat je een soort kuddegedrag krijgt, eenheidsworst. Als je in Afrika ziet hoe mensen op een speelse manier met die regels omgaan en er een eigen creatieve draai aan geven is dat ontzettend inspirerend."
In de videoclip zien we een kind een steen met een gat er in als een soort van camera voor zijn gezicht houden en de wereld op zijn eigen manier ervaren. Dit beeld komt uit iets dat Ackermann zelf heeft meegemaakt. "Ik stond op een druk kruispunt in Gambia en probeerde een foto te maken van de situatie, toen er een jongetje naast me kwam staan. Met een steen voor zijn gezicht deed deze jongen alsof hij ook foto's aan het maken was. Dat beeld vond ik zo iconisch en zodoende is het concept voor die laatste video geboren." De creatieve manier van oplossingen bedenken heeft ook een keerzijde volgens Bas. "We zaten in de studio met allemaal dure equipment. Toen we op een dag alles wilden gaan schoonmaken heb ik wel moeten voorkomen dat ze met een afgeknipt stuk gordijn dat in het toilet nat was gemaakt de nieuwe iMac gingen schoonmaken."
Dandana is:
- Bas Ackermann
- Ebou Gaye Mada
- Filly Dioma
- Jackson Loman
- Joop de Graaf
- Modou Joof
Gambia
De Afrikaanse interpretatie van muziek is ook erg anders dan de interpretatie die in het westen gebruikelijk is. "Ik ben er al vrij lang mee bezig en alsnog is de Afrikaanse benadering vaak abracadabra voor mij." De samenwerking met Senegambiaanse muzikanten zorgt ervoor dat er muzikale oplossingen worden gezocht waar de gemiddelde westerse muzikant nooit aan zal denken. Hoe beïnvloedt dat het creëren van iets nieuws"en hoe maak je die muziek toegankelijk? "Die toegankelijkheid zit hem voor een groot deel in de keuze van instrumenten. Het kiezen van een ambientlaag van synthesizers. Waardoor je een beetje Tame Impala-achtige vibes krijgt. Maar ook door het meejammen met Senegambiaanse platen." De Senegambiaanse sound is volgens Ackermann behoorlijk onderbelicht, dit omdat de oorspronkelijke mbalax (een West-Afrikaans genre, red.) niet persé prettig in het westerse oor ligt. "Het is heel ritmisch, vaak snel en vaak erg hard. Maar als je het een beetje destilleert en meer melodie toevoegd, krijg je een behapbaardere sound."
Hoe Ackermann in hemelsnaam in Gambia terecht is gekomen is een vraag die wij onszelf vaker stelden. Het kleine West-Afrikaanse land behoort tot de allerarmste landen van de wereld en bestaat uit een rivier met aan weerszijden een strook land van slechts enkele tientallen kilometers. "Het gerucht is dat die tientallen kilometers de afstand was die de kanonnen van de Engelsen konden schieten om de Fransen buiten de deur te houden.", lacht Bas. "In 2006 ben ik gevraagd of ik daar een project wilde opzetten. Toen ben ik daar totaal blanco ingestapt en ben ik daar les gaan geven." Volgens de muzikant is Gambia, ondanks de arme bevolking ontzettend muzikaal. "Youssou N'Dour is daar bijvoorbeeld ooit begonnen en samen met Senegal is dat altijd een soort muzikale kern in Afrika geweest." Bas werd in 2006 gevraagd om de nieuwe generatie te helpen met opnames en productie. "Ik wist niks van het land maar heb er zo veel mooie dingen meegemaakt. Omdat Gambia jarenlang gebukt ging onder het juk van een dictator is veel progressie tegengehouden, wat als onbedoeld gevolg heeft dat het een van de vriendelijkste landen is waar ik ooit geweest ben."
"Ik heb wel moeten voorkomen dat ze met een afgeknipt stuk gordijn dat in het toilet nat was gemaakt de nieuwe iMac gingen schoonmaken."
De fictieve knie van Europa in de nek van Afrikaanse migratie
Aan het eind van het gesprek wil Bas toch nog iets toelichten met betrekking tot de titel van de plaat. "In deze tijd waarin Covid-19 en pandemie maar ook de BLM-beweging in Amerika een grote invloed heeft op onze samenleving zijn er wel dingen die mij verbazen." Wat dit precies is, heeft te maken met de relatieve onderbelichtheid van de problemen in Afrika. "Er is heel veel om een mening over te hebben en heel veel om je druk over te maken. Maar het valt me op dat heel veel mensen, bijvoorbeeld met Black Lives Matter, heel erg naar de Verenigde Staten kijken. Dat terwijl in Afrika dagelijks ontzettend veel mensen naar Europa proberen te komen, waarbij een groot deel verdrinkt of op een andere manier om het leven komt, waar nauwelijks meer over gesproken wordt." De muzikant probeert de focus ook op de problematiek in Afrika te krijgen, zonder de andere problemen te bagatelliseren. "Wat ik ook met Free The System wil benadrukken is dat je je niet teveel moet laten beïnvloeden door één systeem. De Amerikaanse cultuur is bijvoorbeeld niet de onze." Waar het gebrek aan belichting door komt weet de bandleider niet echt. "Waarom niet meer focus op problemen die dichterbij zijn. Zoals migratie, verdrinking of de fictieve knie van Europa in de nek van Afrikaanse migratie. Niet dat de andere problemen er niet toe doen, maar wees niet blind voor de dingen die onder je neus gebeuren."
Nu we toch even de aandacht hebben:
De redactie van 3voor12 Den Haag – hét online platform voor muziek uit Den Haag – breidt uit en is op zoek naar nieuw talent. Er is plek voor o.a (aspirant) journalisten, fotografen, interviewers, social media-redacteuren, planners, coördinatoren, filmers, radiomakers. Kortom: iedereen die vrijwillig een media-steentje bij wil dragen aan de Haagse muziekscene is welkom.
De eerste stappen van je (muziek-)journalistieke carrière zetten? Ervaring opdoen tijdens je studie? Altijd al willen schrijven voor een publiek? Op zoek naar een nieuwe uitdaging of hobby? Gewoon interesse? Stuur een mailtje naar vacature@3voor12denhaag.nl of kijk voor meer informatie op deze pagina.