Tijdens de quarantaine is er een hoop gebreid, gebakken en ge-legpuzzeld, iedereen zocht een nieuwe liefhebberij om de moeilijke tijden door te komen. Barend Spaan, aka. Jadi, vond zijn rust in iets anders. De muzikant, die onder andere bekend staat als de bassist bij Rachman, schreef een EP die redelijk wat keer beluisterd is. Nu is de tweede EP, genaamd 'Room /\ Three', van de artiest daar en wilden wij meer weten over hoe er te werk wordt gegaan. Wij spraken op de Grote Markt (want dat mocht weer) met de muzikant af, want we wilden wel weten hoe deze act tot stand kwam.

 

 

 

 

"De naam Jadi komt van mijn vier jaar oude neefje, hij noemt me altijd zo. Omdat mijn vorige artiestennaam (Stuck Between, red.) niet persoonlijk genoeg was heb ik het hierin veranderd.", vertelt Barend sippend aan zijn gingerbeer. De naamsverandering was ook wel nodig volgens de muzikant, aangezien er een totaal andere richting in is geslagen. "Het is een evolutie van waar ik vandaan kom en waar ik nu ben. Zowel persoonlijk als professioneel."

Voorheen schreef Barend zijn liedjes volgens een vaste formule. "Ik pakte mijn gitaar, schreef een melodielijn, een zangpartij en eindigde met een lied volgens de klassieke popstructuren." Jadi pakt het schrijven anders aan, en dat is ook te horen. Dromerige soundscapes met vervormde zangpartijen die een beetje doen denken aan de raakvlakken van Bon Iver en triphopacts als Portishead. "Bij Jadi werk ik binnen vastgestelde kaders. Ik sample muziek van vinyl, speel alleen de bas en de vocalen in en zorg dat er een song uit voortkomt die logisch is. Daarnaast wil ik mijn nummers in één dag afmaken." Songs in één dag schrijven is ambitieus, want om een nummer zonder onvolmaaktheden te creëren is een hoop werk nodig. Aan de andere kant werkt het demotiverend om je continu, vruchteloos, stuk te bijten op hetzelfde nummer. "Muziek is nooit perfect. Je bent altijd aan het gissen en er zijn altijd dingen die beter kunnen. Maar de eerste keer dat je een liedje hoort dat je grijpt, is altijd het meest speciaal.", aldus Spaan. "Datzelfde geldt voor het maakproces. Omdat ik meer met het geheel bezig ben, erger ik me ook niet aan details als een snare die te hard of vocalen die net niet goed kloppen. Daarnaast mag het ook een beetje schuren."

Rechten

Aangezien er in de muziek van Jadi een hoop samples zitten, is het de vraag in hoeverre dit een auteursrechtelijke claim kan opleveren. Barend zelf maakt zich daar niet zo veel zorgen om. "Ik sample een hoop kleine stukjes die ik dan ook zo erg bewerk dat het niet meer terug te horen is. Ik check dat zelf ook heel vaak. Ook gebruik ik veel rechtenvrije muziek en schijnt het zelfs zo te zijn dat als je een geluidsfragment genoeg bewerkt het gezien wordt als een nieuw werk." Om een voorbeeld te geven van muziek die niet gebruikt kan worden, vertelt Barend over de keer dat hij een stukje George Baker in zijn muziek probeerde te verwerken: "Ik knipte een drumsample uit een song van George Baker, ééntje maar! Maar zelfs die werd binnen een seconde herkend door Shazam. Toen wist ik genoeg en heb ik het uiteindelijk niet gebruikt in mijn muziek."

Wat toch een beetje knaagt is dat Barend credit krijgt voor muziek die dus voor een deel door anderen is gemaakt. Het doet een beetje denken aan de situatie die Arjen Lubach aanstipte bij het bedrijf RUMAG. Maar volgens de muzikant ligt dit toch anders. "Sowieso wil ik gewoon muziek maken en ben ik dit niet gaan doen om er geld aan te verdienen, dus wat dat betreft denk ik dat het toch wat genuanceerder ligt.", begint Spaan. "Daarnaast gaat sampling ver terug. In de hiphop is het natuurlijk traditie, maar er zijn veel meer genres en songs waarin sampling een ding is. Er zijn zo veel nummers waar ik er pas onlangs van achter kwam dat het een cover van een cover is. De hele kwestie van origineel zijn is sowieso iets discutabels." 

In de muziek van Jadi zijn de samples van zichzelf al redelijk bijzonder. "In de band van mijn platenspeler zit rek, dus alles klinkt al een halve toon lager. Ook zijn sommige van mijn platen beschadigd waardoor er ook andere onvolmaaktheden in zitten." Uit deze, imperfecte, platen neemt Spaan een fragment waarmee verder wordt gegaan. "Ik zoek meestal een lange toon of een synthesizersound, die knip ik dan uit. Vervolgens gooi ik er een heel zwik van effecten overheen, net zo lang tot ik tevreden ben over het geluid." Op deze manier zorgt Barend dat zijn muziek goed klinkt en niet terug te leiden is naar het origineel.

Lockdownmuziek

"Ik studeer nu aan de HKU maar door Covid heb ik heel lang thuis gezeten.", begint Barend als we hem vragen naar de beweegredenen achter de plaat. "Ik was toen al bezig met een ander album, maar het idee van muziek op vinyl samplen had ik al heel lang. Dat schoof ik wel steeds voor mij uit." De artiest vertelt dat de lockdown hem toch in de juiste richting duwde. "Ik had afleiding nodig, ik wilde iets nieuws. Toen ben ik toch aan dit project begonnen, als een soort reset voor mijzelf." Volgens Barend pakte het experiment zo goed uit dat het de muzikant geen moeite kostte om er aan te werken. De kaders waren direct duidelijk voor de artiest en de motivatie was ontzettend hoog. "Het is echt een project geworden dat ik tof vind, waar ik mij goed bij voel en waar ik achter sta. Zo heeft die lockdown toch goede dingen met zich meegebracht."