Rewire Festival 2015: Houd je adem in, droom weg en dans

Tweedaags verslag van lustrumeditie

Britte Doensen en Marco Vlot | Foto’s: Stephan Kaffa, Jan Rijk en Nienke Verhoef ,

Dromerige beats, opzwepende ritmes en neurotische sounds. Dit alles viel te beleven tijdens de vijfde editie van het Rewire Festival afgelopen weekend. Op verschillende locaties in de Haagse binnenstad stonden onder andere optredens van Godspeed You! Black Emperor, Cloudface, Dandana (albumpresentatie), Organisms en FilosofischeStilte op het programma.

Voordat er bands van start gaan in het Korzo Theatre en het Paard, trapt Grouper af op een plek die iets verder van het Haagse centrum ligt. Om half negen precies gaan in de E.ON Electriciteitsfabriek de lichten uit en wordt er ruimte als wel uiterste stilte gecreëerd voor het eenmansproject van de uit Amerika overgevlogen Liz Harris. Hoewel ze recentelijk haar laatste album 'Ruins' heeft uitgegeven, lijkt de performance van vanavond semi-geïmproviseerd.

Harris maakt muziek waar iedereen zo stil van wordt, dat niemand tussendoor durft te applaudisseren. De zangeres zelf is net als haar muziek ingetogen en teruggetrokken. Op een sympathieke, intieme manier, wel te verstaan. Ze zit gedurende het gehele optreden in kleermakerszit tussen de instrumenten op het podium en verroert zich op geen enkel moment van haar gitaar. 

Door de enorme ruimte die de Electriciteitsfabriek biedt, kunnen de elektronische golven van muziek weerkaatsen en versierd terugkeren. De muziek is besluiteloos en eigenzinnig. Gemaakt, en ter plekke samengesteld, door een vrouw die even intrinsiek is als haar geluid. Ze houdt lange, eenvoudige pauzes tussen haar vredige zangstukken, die ieder een andere, aparte sfeer neerzetten. Die apartheid wordt extra benadrukt en gestimuleerd door het achter Harris opgestelde scherm waar overbeschaduwde films worden getoond van kunstenaar Paul Clipson. Het is een understatement te zeggen dat het geheel een felle indruk achterlaat. Niet alleen op het gehoor, maar op de gehele gemoedstoestand. Een beetje zoals zachte dromen zouden klinken.

Een uitstapje naar het Paard, waar Godspeed You! Black Emperor een optreden verzorgt. Niet iets om lichtzinnig op te nemen. Nummers duren lang en de band neemt uitgebreid de tijd om ze op te bouwen, van stil naar oorverdovend hard en terug. De bandleden zitten in een cirkel op een schaars verlicht podium en er is nauwelijks interactie met het publiek. Het visuele aspect van de show bestaat uit beelden die achterop het podium geprojecteerd worden. Maar altijd is de spanning er. In zachte stukken klinkt een dreiging door. Laag na laag worden nummers opgebouwd tot een muur van geluid waar, als je goed luistert, heel veel in te ontdekken is. Een oosterse vioolmelodie, een tokkelende gitaar, of een hypnotiserende drone.

Ondanks de hoeveelheid instrumenten - drie gitaren, twee bassen, viool, drums, percussie en genoeg apparatuur om een space shuttle mee te bedienen - vliegt Godspeed You! Black Emperor nooit uit de bocht. Na twee uur en nog een paar minuten durende gitaarmuur, verlaten de bandleden één voor één het podium en laten ze het publiek in het Paard overweldigd achter.

Alessandro Cortini mag een uur na Thomas Ankersmit beginnen op het podium van Korzo II. Het moet vast goed zijn geweest, want de rij stond tot vijf meter achter de deuren. Niet heel erg à la Rewire, maar soit. In Korzo III begint in ieder geval MGBG met spelen, een collaboratie tussen de Franse componiste Marie Guilleray en Bjarni Gunnarsson uit IJsland. De twee combineren gecomponeerd werk met live opnames en dat resulteert in een optreden met vooral wazige elektronische klanken en live vocals. De muziek van de twee artiesten laat je als luisteraar alles behalve comfortabel voelen.

Ze komen op met een nummer dat even goed had kunnen fungeren als de achtergrondsound van een hele zieke horrorfilm, waar hersens uit schedels worden getrokken met een kettingzaag en kleine, onschuldige kinderen worden omgelegd en opgehangen. Knap is echter wel dat de muzikanten niet eens visuals nodig hebben om die gedachten uit te beelden. Zij laten wat dat betreft het gehoor het werk doen. 

Marie Guilleray weet van iedereen de haren overeind te krijgen met de vreemde, enge geluiden die ze met haar stem en kleine instrumenten produceert. Ze draagt een lange, lederen handschoen waarmee ze de elektronica bestuurt. De gebaren die ze met haar handen en mond maakt om het geluid te produceren, zijn zowel grappig als een beetje eng. Bjarni Gunnarsson is ondertussen behoorlijk geconcentreerd bezig met het bewerken van de effecten van die creepy sound en maakt net als Marie geen contact met het publiek. Het duo houdt geen pauzes en laat de muziek drie kwartier lang door elkaar heen vloeien. En dat blijft zelfs na afloop een beetje aan je kleven.

Na Kate Moore en Saskia Lankhoorn is het een paar uurtjes later aan TCF om het podium op Korzo I over te nemen. TCF is een eenmansproject van de Noor Lars Holdhus en laat de grond - op z'n zachtst gezegd - aardig hard beven. Holdhus combineert een harde, diepe bas met hoge, gevarieerde tonen die samenvloeien in een rijke, geobsedeerde orgie van klanken. De muziek is zeer heftig en hoewel de flow enigszins rustig is, komt er toch behoorlijk veel energie vrij in de semi-grote, industriële ruimte van Korzo I. 

De klanken maken indruk, laten je achter met een vreemde kriebel en klinken luguber en vaag. Geobsedeerd. Zo ziet Lars er zelf ook uit. Hij houdt zijn focus op de apparatuur die voor hem ligt en het publiek lijkt daar alleen maar van te genieten. Bijna spacend, als het ware. Hoewel de muziek rijk is aan harmonie, blijft het een beetje op één lijn hangen en werkt het nergens naartoe. Het lijkt een opbouw naar iets hogers te herbergen, maar helaas blijft dat laatste uit.

In Hoop laat het thema zich vanavond kenmerken door een nieuw, jong Haags initiatief: Fauna. In de biologie gebruikt om de verscheidenheid van dieren op een bepaalde plek en tijd te beschrijven. Meer specifiek is deze editie gebaseerd op het begrip ‘Tundra’. Daar moeten de artiesten deze avond hun set op kunnen reflecteren. De samenwerking tussen Rewire en Fauna brengt het festival een line-up van Nederlandse en internationale muzikanten, gecombineerd met kunst en innovatieve projecten. De line-up varieert van de spastische afrobeat-ritmes van het Stoka Ensemble tot de spookachtige reverb vocalen van Fetter tot aan de door acid geïnspireerde klanken van Klankman. Ook De Tuinen, 96wrld, Casperelectronics en Sima Kim spelen op de Fauna avond. Naast muziek presenteert Fauna ook beeldende kunst van Gaby Felten, Leslie Nagel, Sara Pape García en Yara van der Velden.
 

Het Haags/Rotterdamse Organisms brengt eind juni zijn nieuwe album ‘Dag Nacht’ uit. Voor dit album is de indierockband overgestapt op het Nederlands. Vanavond geeft de band in 330 Live een preview, en dat gebeurt vol energie. Lekkere riffs worden rondgestrooid alsof het pepernoten zijn en zanger Lennard spuwt zijn Nederlandstalige teksten vol overgave het publiek in. Ondanks dat de verstaanbaarheid van de teksten wat te wensen overlaat in het kleine 330 Live, is het duidelijk dat het nieuwe album veelbelovend is. 

Rewire - zaterdag 2 mei

Op de zaterdagmiddag biedt Rewire een gratis programma aan. Dit bestaat uit workshops, artist talks en een aantal optredens. Zo viert Dandana de release van hun nieuwste LP, ‘Third World Nightclub’, in het Korzo theater. Voordat ze dit doen treedt FilosofischeStilte echter aan. Bij binnenkomst in de kleine zaal zien we FilosofischeStilte, ofwel Luuk Graham uit Den Haag, achter zijn apparatuur staan. De vraag is of hij een theaterzaal zonder visuele ondersteuning drie kwartier kan vermaken, maar dan gaat het licht uit en beginnen de trage beats met diepe bassen en melodieën hun werk te doen. Op de tribune luistert het publiek met gesloten ogen, en voor het podium danst een bezoeker in zijn eentje vol overtuiging en zonder zich te storen aan de overige aanwezigen. De twijfel ebt weg. Gedurende de set gaat het tempo echter langzaam omhoog waarbij de aandacht toch wat verslapt. Als de muziek dansbaarder wordt, blijkt een theaterzaal toch minder geschikt te zijn. Volgend jaar wellicht in HOOP, met een vj die de muziek van FilosofischeStilte nog een extra dimensie kan geven? Want dat hij een zaal voor zich kan winnen heeft hij in de eerste helft van zijn set zeker bewezen. (MV)

Tussen de optredens van FilosofischeStilte en Dandana krijgt het publiek een film te zien over het maken van ‘Third World Nightclub’. We horen dat de skateboardcultuur waar Dandana uit voortkomt lijkt op de Afrikaanse, over percussie als communicatie en over hoe goed het album is. Kortom: de verwachtingen zijn hooggespannen. Dandana speelt funk met een grote rol voor Afrikaanse percussie. Wellicht is hier sprake van hetzelfde euvel als bij het einde van FilosofischeStilte, namelijk dat een theaterzaal niet enorm geschikt is voor een dergelijk optreden. De percussionist doet nog een aantal pogingen om het publiek aan het klappen te krijgen, maar de vlam wil niet in de pan slaan. De muziek kabbelt voort. De verwachtingen die door de making of werden gewekt, worden helaas niet waargemaakt.

In Korzo II kruipen na Yodok III drie getrainde Fransmannen het podium op om zichzelf te laten gaan. Jac Berrocal is al een dikke veertig jaar bezig in de muziekwereld en wordt vanavond vergezeld door twee iets jongere muzikanten. Jac Berrocal, David Fenech en Vincent Epplay presenteren zichzelf met hun eigen voornamen; niets meer en niets minder. Net zoals de muziek. Die beschrijft zichzelf het beste als een fusie van punkrock, black metal en bijzondere jazzinvloeden. Berrocal blijft zittend op het podium zijn trompet bespelen en wisselt af en toe van instrument, waarvan de soort onbekend blijft bij het publiek. Het trio geeft het publiek geen kans tot enige vorm van pauze of applaus. Ieder nummer vloeit voort uit het andere waardoor het geheel zich uit als een eindeloze spiraal van futuristische, woordeloze echo’s. De duistere setting in Korzo II past goed bij de muziek die de drie mannen op het podium brengen: donker, af en toe zelfs een beetje humeurig, maar door de wat vrolijker trompet wel toegankelijk. In tegenstelling tot de andere acts van deze avond, bedankt het drietal het publiek na de performance voor zijn aanwezigheid en stilte. (BD)

In Korzo I gaat de Amerikaanse act Shabazz Palaces van start. De groep bestaat uit Ishmael Butler, aka Palaceer Lazaro en multi-instrumentalist Tendai ‘Baba’ Maraire en maakt het publiek lekker met een serieuze dosis experimentele hiphop. De muziek wordt gekenmerkt door een flinke hoeveelheid dub en een ongezond harde bas die de vloer letterlijk laat trillen. Er wordt gerapt van een duidelijk hoog niveau door Palaceer Lazaro terwijl Baba voor de percussie zorgt (voor zover het mogelijk is om dit percussie te noemen). Baba staat links van zijn metgezel en ondersteunt de door Lazaro gebrachte teksten terwijl hij de muziek bewerkt op zijn laptop. In tegenstelling tot bepaalde andere optredens van vanavond, is deze performance alles behalve ingetogen of rustig te noemen. Hoewel de bas steeds donker en duister blijft, is er voor het publiek ruimte om te bewegen op de beat. Dat geldt ook voor de muzikanten zelf natuurlijk; die gaan ook wel lekker los op het podium. Duidelijk is dat de artiesten van het optreden genieten, en zo komt dat ook aan bij het publiek. Dat belooft wat voor de rest van de avond. (BD)

Rond een uur of tien die avond gaat het feestje in Hoop aan. Vanavond een samenwerking tussen Phuture West en Wichelroede. Phuture West is een boekingskantoor dat de bekendste artiesten van de elektronische underground scene aanbiedt en mag deze vanavond tentoonstellen in Hoop I. Hoop II maakt plaats voor Wichelroede, een on- en offline platform van Fallon Does en Gerben de Louw, waar zij hun gedeelde passie voor muziek en kunst delen met de wereld. Wichelroede presenteert vanavond techno producer Cloudface (live), de in Den Haag gevestigde getalenteerde producer Garoeda en Wichelroede’s eigen initiatiefnemer Gerben Louw. Phuture West presenteert op zijn beurt HOEK, Aisha Devi, RSS BOYS en Pearson Sound, in die volgorde. Het is nog rustig in Hoop als Garoenda plaats neemt achter de draaitafels. Het wordt drukker naarmate HOEK met zijn optreden vordert. De sfeer hier is veel openlijker en toegankelijker dan op de andere locaties van Rewire. De aanwezigen drinken een biertje terwijl de ene helft met elkaar bijpraat, en de andere helft lekker danst op de muziek. Bij aanvang van Aisha Devi en Cloudface is het vol in de zaal. Hoop ontpopt zich vanavond tot een technobunker, waar de duisterheid van de klanken goed samengaat met de sfeer onder het publiek. (BD)