Afstandelijk A Winged Victory for the Sullen laat maar weinigen toe in zorgvuldig geconstrueerde droomwereld

Stroperige, multi-interpretabele geluidscollages zijn even afschrikwekkend als wonderschoon

Mathijs Nicolai | Foto's: Stephan Kaffa ,

Op alweer de laatste februariavond van dit kalenderjaar waren ruim honderd toegestroomde durfallen getuige van een uitdagende, geestverruimende avond bol van neoklassieke muziek in Paard van Troje. Hoofdgasten Dustin O’Halloran en Adam Wiltzie (onder andere Stars of the Lid) leefden zich, gesteund door een drietal strijkers, uit onder hun gezamenlijke pseudoniem A Winged Victory for the Sullen en gaven even daarvoor de Berlijnse muzikant en producer Martyn Heyne een kans het nieuwsgierige publiek te bespelen. Muzikant na muzikant wist vanavond te verbluffen door op onconventionele wijze het instrumentarium te bewerken en de luisteraar mee te voeren naar een plek ergens in het luchtledige tussen muziek en geluid.

Als even na de klok van acht de betalende bezoekers hun stoelendans hebben uitgevoerd en de lichten dimmen baant Martyn Heyne zich op het podium een weg door het rijke arsenaal aan instrumenten om te midden van dat alles zijn gitaar, drumcomputer en effectenbak aan te treffen. De muzikale escapades van de Duitse dertiger zullen lang niet bij ieder bezoeker op voorhand bekend zijn geweest, maar wie namen als Lubomyr Melnyk, Peter Broderick en Efterklang als sparringpartners op zijn curriculum ziet staan kan niet anders dan razend benieuwd zijn geweest naar het geknutsel van de Berlijner. In het eerste kwartier van de speeltijd die hem is toegewezen springt Heyne naar hartenlust van de hak op de tak en krijgen de luisteraars meteen een indruk van het veelzijdige talent dat de man zich eigen mag noemen.

Zonder echt nummers met aanwijsbare kop en staart te spelen lijkt de Duitser flarden van gevoelsmatig volstrekt willekeurig gekozen composities aan elkaar vast te breien. Zo start hij met een relatief naakt werk waarin hij als volleerd klassiek gitarist te werk gaat en intussen verschillende ritmes met behulp van zijn effectenbak door elkaar te weeft tot een hypnotiserend geheel, nog voor de zaal goed en wel in trance zit toe te luisteren verdwijnt het onrustige gitaargeluid om plaats te maken voor het zalvende geluid van strijkers en niet veel later slaat de stemming weer om en luisteren we naar een door beats gedreven passage. Het klinkt en is ietwat chaotisch maar Heyne komt er mee weg, zeker niet in de laatste plaats omdat hij in het tweede deel van zijn voorprogramma wat meer structuur biedt door een voorzichtig introducerend praatje te maken en zowaar ‘nummers’ lijkt te spelen. Martyn Heyne laat vanavond een knap staaltje geluidskunst zien en het is ergens zelfs teleurstellend dat al het moois maar een half uur mocht duren.

Na een korte onderbreking is het podium dan aan A Winged Victory for the Sullen, het collectief rond de Amerikanen Dustin O’Halloran en Adam Wiltzie dat, gezien de staat van dienst van de beide heren, met recht een supergroep genoemd mag worden binnen het relatief kleine genre waarin de twee opereren. Het ambient duo bracht tegen het einde van het afgelopen jaar een tweede langspeler (‘Atomos’) op de markt en in het kader van dat werkje worden een handvol Europese podia aangedaan - waaronder dus het Paard. O’Halloran en Wiltzie stellen zich gedecideerd op aan weerszijden van het podium en bieden zo het meegereisde drietal strijkers ruimte in het midden. De twee hoofdpersonen gaan gedurende het optreden ieder contact met het publiek uit de weg en lijken vooral met zichzelf en bij tijd en wijlen elkaar bezig te zijn. Geconcentreerd bouwt het vijftal intussen composities na composities tezamen langzaam op. Het valt op dat de stukken ietwat stroperig aandoen, moeizaam op gang komen en veelal plotseling en luid afsterven. Het is verdraaid moeilijk om aan de hand van de heren musici mee te gaan in de door hen muzikaal geschetste wereld, zo blijft de bezoeker in een soort vreemde staat van alertheid die niet strookt met het instrumentarium op de bühne.

Net als Martyn Heyne schuwt A Winged Victory for the Sullen applausmomenten en zorgt men er vakkundig voor dat ieder zojuist afgestorven composities op één of andere manier muzikaal verantwoord over kan gaan in de geboorte van een nieuw werk, als een feniks die herrijst uit zijn eigen as. Een uur lang gaat het collectief onder leiding van O’Halloran en Wiltzie zo door, de twee Amerikanen vuren tezamen keer op keer stevige drones en pianoklanken de zaal in en het drietal strijkers zorgt voor de emotionele aankleding van de stukken. Het toegestroomde publiek geniet zichtbaar van de uitdagende, multi-interpretabele muzikale achtbaan en blijft een uur lang gewillig eten uit de Amerikaanse handen van A Winged Victory for the Sullen. Als op een goed moment Adam Wiltzie een veelzeggend, goedkeurend knikje geeft na het afsterven van de laatste compositie grijpen de bezoekers de gelegenheid met beide handen aan om een eerste blijk van waardering tentoon te spreiden. Een ovationeel applaus vult de grote zaal van Paard en verleidt de heren tot een korte toegift waarna de koek dan toch echt op is.