Avalanche Quartet brengt eerbetoon aan Leonard Cohen

Concertverslag - 3 november 2013, Dakota Theater

Lennard Torbijn ,

De Canadese dichter en singer/songwriter Leonard Cohen vulde vorig jaar met gemak tweemaal het Olympisch Stadion in Amsterdam. Afgelopen september stond hij nog eens in Ahoy in Rotterdam en twee avonden later, op de vooravond van zijn 79e verjaardag, sloot hij de Europese tournee af in het Ziggo Dome in Amsterdam. Veertig jaar lang was hij een artiest in de marge, maar nu is hij populairder dan ooit. Het Avalanche Quartet uit Nederland covert zijn materiaal en brengt daarmee een waardige, muzikale ode aan deze opmerkelijke artiest.

Het aanvankelijk als gelegenheidsformatie bij elkaar gekomen Avalanche Quartet merkt ook de groei in Cohens populariteit. Waar de vier muzikanten van het Avalanche Quartet in de afgelopen jaren enkel in de maand januari de tijd (en het publiek) vonden om slechts een handjevol concerten te geven, nemen zij nu in het najaar van 2013 ruim de tijd om zo'n veertig optredens door heel het land te verzorgen en daarbij hun nieuwe cd Rainy Night House, gevuld met Leonard Cohen covers, aan de man te brengen. Zo stonden zij zondagmiddag 3 november in het Dakota Theater in Den Haag.

Directe ernst

De voorstelling wordt vooraf gegaan door een inleidend interview met Henk Hofstede (zanger van The Nits én het Avalanche Quartet), gehouden door popjournalist Willem Jongeneelen. De door Jongeneelen vrijwel geheel foutloos voorgedragen Wikipedia-feiten worden perfect aangevuld door Hofstedes persoonlijke anekdotes. Het interview met Hofstede biedt een leuk kijkje in de keukens van zowel Cohen als het Avalanche Quartet. Aan bod komen de verschillende beweegredenen van Hofstede om een eerbetoon aan Leonard Cohen te brengen en zijn fascinatie voor de schoonheid van Cohens materiaal, die volgens Hofstede gelegen is in de eenvoud van zijn muziek in combinatie met de complexiteit van de tekst. "Toen Cohen zijn eerste album uitbracht in de jaren zestig was hij een vreemde eend in de bijt. Hij was tien jaar ouder dan zijn muzikale generatiegenoten, hij droeg een pak en stropdas. Hij combineerde poëzie met simpel doch afwijkend gitaarspel dat zijn oorsprong had in Zuid-Europa. Hoewel je niet direct snapte waar een lied over ging, had je dondersgoed door dat bij Cohen enige ernst gemoeid was", aldus Hofstede.

Dat Cohen veel fans heeft overgehouden aan zijn beginperiode blijkt wel uit de gemiddelde leeftijd van het publiek dat op het Avalanche Quartet is afgekomen. Hoewel hier en daar toch ook wat jongere mensen zich ophouden in de foyer, heeft de gemeente dit publiek uitgekozen om een filmpje te schieten ter promotie van het formidabele ouderenvervoer in Den Haag, zo blijkt uit de toelichting die de medewerker van het Dakota Theater geeft op de camera die staat te draaien terwijl de bezoekers de zaal betreden. De zaal is afgeladen vol en onder luid applaus betreden de vier zeer ervaren muzikanten het gelijkvloerse podium van het Dakota Theater. Henk Hofstede (the Nits) op gitaar en zang, Arwen Linnemann (ex-Nits) op contrabas, Pim Kops (de Dijk) op piano/toetsen en gitaar, en Marjolein van der Klauw (Powderblue) op gitaar en zang.

Vier bedreven muzikanten

Het Avalanche Quartet brengt de muziek van Cohen op een zeer waardige wijze terug tot de basis, waarbij alle muzikanten een even zo grote rol vervullen. Geen van de vier treedt expliciet op de voorgrond of achtergrond (hoewel Kops zo nu en dan achter de vleugel verdwijnt die helaas, maar onvermijdelijk achteraan opgesteld staat). De leadzang wisselt tussen Hofstede en Van Der Klauw en wordt mooi aangevuld door de backing vocals van Kops en Linnemann. Deze vier muzikanten zijn niet alleen technisch goed, maar weten ook duidelijk over te brengen hoe zij in dienst staan van de liederen die zij coveren.

  • Hofstede geeft op een geheel eigen wijze invulling aan de zangmelodieën. Wie The Nits kent, kent het kenmerkende geluid van Hofstede, dat zeker niet misstaat bij het materiaal van Cohen. Hofstedes zang doet zo nu en dan zelfs wat Dylanesque aan. Er wordt (behalve de hoed) verder geen poging gedaan Cohen exact te imiteren, noch in de zang noch in de muziek, en dat is goed. Hofstede wisselt de muziek af met interessante verhalen en hij doorbreekt daarmee op elegante wijze de gegarandeerde afstand tussen artiest en publiek.
  • Van Der Klauw neemt geregeld de eerste of tweede stem voor haar rekening. Dat een vrouwenstem Cohens zangmelodieën draagt, geeft een extra dimensie aan het geheel. Cohen wordt vaak toegedicht weinig dynamisch of ronduit saai te zijn in zijn zang, maar Van Der Klauw laat zien dat de door Cohen geschreven zanglijnen toch meer dan genoeg te bieden hebben. Ook gaat Van Der Klauws heldere, toonzuivere stem verrassend goed samen met Hofstedes typische geluid. Minder nadruk ligt op het gitaarspel van Van Der Klauw, maar dat lijkt niet een heel groot gemis.
  • Linnemann speelt contrabas, maar is daardoor wel de slechtst zichtbare van de vier muzikanten. Van achter dit grote instrument kwijt de zeer bedreven Linnemann zich op voortreffelijke wijze van haar muzikale plichten. Bij de vele liederen van Cohen die in 6/8e maat geschreven zijn, ligt het voor Linnemann allerminst voor de hand om uitsluitend op de eerste tel de nodige snaar aan te slaan. Linnemann voorziet met haar energieke baspartijen in een belangrijke basislaag.
  • Kops ontpopt zich gaande het concert als multi-instrumentalist die op gepaste momenten de passende muzikale toevoegingen verzorgt. Naast piano, keyboard en gitaar bespeelt hij ook de accordeon en cajón met verve. Kops neemt zelfs de moeite om het Cohen-plaatje compleet te maken door de mondharp te gebruiken: een klein tokkelinstrument dat veelvuldig gebruikt wordt op het Cohen-album Songs From A Room uit 1969.

Een waardig eerbetoon

Het Avalanche Quartet speelt veelal het vroegere en wat onbekendere werk van Cohen. Waarschijnlijk is deze keuze gemaakt omdat zijn vroegere werk zich gemakkelijker leent voor het spelen in deze samenstelling dan het door synthesizers getergde latere werk van Cohen. Overigens laat het Avalanche Quartet met een prachtig bewerkte versie van het door Cohen zelf nog nooit live gespeelde nummer Here It Is zien dat het prima in staat is het latere werk te vertalen naar deze bezetting. Uiteraard passeren onder andere de bekende nummers Bird On The Wire, Lover Lover Lover en Dance Me To The End Of Love de revue. Ook een bewerkte versie van House of Jacob van The Nits en Rainy Night House van Joni Mitchell worden ten gehore gebracht, omdat deze volgens Hofstede "goed in de sfeer van Cohen passen".

Cohen-fans die uitsluitend in het bezit zijn van een dvd van zijn laatste tournee, waar de nadruk ligt op zijn latere, bekende werk, komen bij het Avalanche Quartet misschien niet helemaal aan hun trekken. Ook laat het Quartet klassiekers als Hallelujah en Suzanne links liggen. Misschien is het Quartet de mening toegedaan dat klassiekers van dergelijke proporties niet door een ander dan Cohen zelf mogen worden uitgevoerd? Dat geldt in ieder geval niet voor de laatste toegift, So Long, Marianne, een nummer dat enkelen zelfs noopt tot meezingen. Na afloop rest alleen nog de vraag waarom het Quartet het nummer Avalanche niet heeft gespeeld; ze hebben zichzelf immers naar dit nummer genoemd.

Hoe het ook zij, de greep die het Avalanche Quartet doet uit het oeuvre van Cohen is goed genoeg om de bezoekers na zo'n drie uur met een tevreden gevoel huiswaarts te laten keren. De vier topmuzikanten van het Avalanche Quartet brachten in het Dakota Theater een waardig eerbetoon aan de legende Leonard Cohen.