Conny Janssen op haar best: ZOUT is terug in het theater

Live begeleid door gitarist Anne Soldaat

Veerle Witte ,

Zout, zoals het zweet dat uit de poriën van de acht mannelijke dansers komt. Zout, dat prikkelt en iets teweeg brengt. Zout, de dansvoorstelling van Conny Janssen zoals ze het bedoeld heeft: intiem, ongemakkelijk en ontroerend.

Het eigenzinnige moderne dansgezelschap is weer terug in het theater met één van hen meest geroemde dansproducties: ZOUT. Acht mannelijke dansers worden begeleid door het briljante gitaarspel van Anne Soldaat. Conny Janssen laat met dit stuk haar fascinatie zien voor het individu als sociaal wezen. De gemeenschap van mannen vormt een collectief met een eigen krachtige code. Janssen: “De dwingende codes geven geen ruimte aan de uitzondering, het eigene, het individuele. In ZOUT botst dat. Aan de ene kant willen de mannen deel uitmaken van de gemeenschap, aan de andere kant eisen ze ruimte op om eigen te kunnen zijn.”
 
Die tweestrijd is het hele stuk door voelbaar. De mannen beginnen als één: letterlijk onlosmakelijk verbonden. Maar langzamerhand komen ze los van elkaar. Solo’s en groepsdansen wisselen elkaar af, waarbij er steeds weer iemand bij- of afvalt. Hoe belangrijk is het om bij de groep te horen en om je eigen zelf te kunnen laten zien?
 
Natuurlijk mogen in deze productie de typische Conny-Janssen-dingetjes niet ontbreken: het steeds weer uit en naar elkaar gaan, de lange stiltes van de muziek waarin je elke beweging en ademhaling van de dansers hoort, het onbeheerste shaken, het hijgen en de hese kreten, de overgang van rustig en beheerst naar chaotisch en onbeheerst. Het is een fysiek stuk dat je raakt en emotioneert door de manier waarop de dansers elkaar aanraken, de ongemakkelijke en bijna onmenselijke bewegingen en de melancholische muziek van Anne Soldaat.
 
Juist die typische ongemakkelijke momenten waarop de muziek minuten lang wegvalt en je enkel het gehijg en de bewegingen van de dansers hoort of waar de dansers staan te shaken, maken de dansscènes die volgen extra sensationeel. Je aandacht verslapt op de momenten dat het mag. De momenten waarop de dansers tot vervelens aan toe de vloer met propjes schoonvegen door met hun lichaam verticaal naar voren te schuiven en de momenten waarop de danspassen zo onwennig zijn dat je uit je comfort zone wordt getrokken.
 
Wanneer Soldaat zo’n scène vervolgt met een ruig instrumentaal rocknummer of juist een melancholische popsong, wat perfect aansluit bij iedere vloeiende beweging van de dansers, staat het kippenvel op je armen. Op andere momenten zit je rechtop in je stoel, omdat er na een lange stilte van de muziek ineens een felle lichtflits met een hard storingsgeluid door de zaal gaat.
 
Het decor van Thomas Rupert wordt creatief door de dansers gebruikt. Liggen de proppen eerst nog als papieren bloemperken naast elkaar, zijn ze even later over het hele podium verspreid en vliegen ze op rondom de dansers. Ook maken ze met hun lichaam steeds weer stukken vrij om in te dansen of dansen zelfs op twee uitgevouwen papierblaadjes.
 
Eén meisje verschijnt twee keer onopvallend ergens op het podium, zonder dat de mannelijke dansers aandacht aan haar schenken. Tegen het einde staat ze ineens midden op het podium terwijl alle mannen ver uit elkaar en stil om haar heen staan. Ze volgen iedere beweging, maar dansen niet met haar mee. Zij is niet één van hun. Behoort niet tot het collectief. ZOUT is een bijzondere voorstelling, die je niet mag missen!