Het Paard van Troje - veertig jaar jong

Van jongeren ‘aksiesentrum’ tot volwassen culturele instelling

Vera de Jonckheere | Foto’s: Karin Bruinenberg ,

De officiële aftrap van de ruim twee weken durende feestelijke activiteiten rond het 40-jarig bestaan van het Paard van Troje vond vrijdag 19 oktober plaats in een ruimte met passende statuur en poids: het Atrium van het Stadhuis aan het Spui. Sprekers waren achtereenvolgens Maarten Schenk (directeur Haags Gemeentearchief), Marjolein de Jong (wethouder Cultuur en Citymarketing) en Jeroen van de Wiel (directeur van het Paard). De symbolische overdracht van het archief van het Paard van Troje aan het Haags Gemeentearchief vond op alternatieve, bij het eigenzinnig karakter van het Paard passende wijze plaats. Schenk en Van der Wiel hieven na hun openingsrede de scharen op, die waren klaar gelegd voor het spreekwoordelijke doorknippen van het lint, zonder dat er een knip viel.

Voor historicus Schenk vormt de archivering van veertig jaar bruisende Haagse popgeschiedenis een uitmuntende gelegenheid om de vooroordelen ‘traag en stoffig’ rond het begrip archief te ontzenuwen. “Deze op tijd - zelfs twee dagen vroeger - aangeleverde blauwe archiefdozen bevatten parels uit de geschiedenis.” Veertig jaar beeldmateriaal, documenten, affiches, maandoverzichten en foto’s die getuigen hoezeer het dynamische Haagse Paard de geschiedenis op de voet volgde, of misschien zelfs wel andersom.

Wethouder Marjolein de Jong memoreert hoe het Paard zich vanaf 1971 ontwikkelde van Stichting Trefcentrum in voormalig meisjespensionaat ‘Angela’ aan de Prinsegracht 12 tot de zinderende en internationaal vermaarde Haagse rocktempel van nu. “Deze exposities tonen hoe ogenschijnlijke uitersten: rocktempel, Gemeentearchief en Stadhuis harmonieus kunnen samenwerken.” En, met een knipoog naar de Amsterdamse Weteringschans: “Ook alfabetisch komt Paard vóór Paradiso”. Voorts complimenteert zij de directeur van het Paard. “Jeroen van de Wiel is nu al acht jaar de drijvende kracht en blijft dat hopelijk nog heel lang voor het zeker nog honderd jaar bestaande Paard.” Hoewel De Jong haar jeugd niet in Den Haag doorbracht, was ook voor haar het Paard van Troje al een begrip van jewelste ruim voordat zij aantrad als wethouder in Den Haag. “Een nationaal en internationaal podium in Den Haag dat over de hele wereld bekend is geworden.” Dankzij een brede en gevarieerde programmering: pop, rock, hiphop, jazz, blues, americana, wereldmuziek, stand-up comedy, van concerten tot dance en nog veel meer.

Paard-directeur Jeroen van de Wiel noemt de tentoonstellingen “een mooi voorbeeld van samenwerking waarbij iedereen doet waarin-ie goed is. Het Paard-archief dat nu bij het Haags Gemeentearchief berust, laat de boeiende ontwikkeling zien van een jongeren actiecentrum tot een volwassen culturele instelling, die cultureel ondernemerschap, conform de eisen van de tijd, hoog in haar vaandel heeft staan.” Onder grote hilariteit memoreerde hij hoe de slinger van de tijd gereflecteerd wordt in de Paard-geschiedenis. “In de jaren zeventig werd serieus in de gemeenteraad gedelibereerd over het feit dat de ‘huisdealer’ in het Paard onvoldoende winst maakte, mede doordat zijn salaris aan de hoge kant was.”

Na zijn toespraak biecht Jeroen aan 3voor12 Den Haag zijn eerste echte pop-daad op, als scholier. “Ik zat in de feestcommissie die in 1981 de feestelijkheden organiseerde rond de fusie van het 2e VCL met de Hugo de Groot scholengemeenschap tot het Segbroek College. Grote fan die ik was, kon ik tot mijn grote plezier Urban Heroes boeken. Voor het feest dat het Paard cadeau geeft aan Den Haag, staat onder andere de Urban Heroes nu, eenendertig jaar later, opnieuw op het podium. Er is voor elk wat wils: naast Haagse literatuur bij Puur Gelul, een uitgebreide popquiz, samengesteld en gepresenteerd door Leo Blokhuis, werd zaterdagmiddag voor het trouwe, Haagse publiek een speciaal programma samengesteld: ‘Haagse Iconen deel I & deel II, met onder andere Hallo Venray, Gruppo Sportivo en Jam de la Crème. Gratis toegankelijk als bedankje aan alle Hagenaren en Hagenezen voor jarenlange trouw en gezelligheid.”

In de Affiche Galerij (tram tunnel, station Spui) en in het Haags Informatie Centrum (Atrium Stadhuis) is een schat aan historisch materiaal, gratis, te bewonderen. In het Atrium zijn naast de affiches met typisch Haagse componenten ook oude filmbeelden en geluidsfragmenten voorhanden. Beide tentoonstellingen lopen tot en met 7 januari 2013.